یاقوت خان

قاسم یاقوت خان
بادشاہِ اول ریاست جنجیرہ
Flag Of Janjira State
مکمل نام قاسم یاقوت خان پاٹِل
والد	گوہجے دا پاٹل
پیدائش	گوہجے دا پاٹل گوہجے
وفات	1733
مذہب	ہندو و مسلما‏ن
پیشہ	جاگیردار برائے ریاست جنجیرہ، امیر البحر (مغل فوج)

قاسم یاقوت خان جو یاقوت شیخ جی تے یعقوب خان دے ناں تو‏ں وی مشہور نيں، امیر البحر (ایڈمرل) سی تے تے جنجیرہ بندرگاہ دا منتطم وی سی ۔ اوہ پہلے بیجاپور سلطان دے ماتحت تے بعد وچ مغلیہ سلطنت دے ماتحت کم کردا سی ۔

خاندان

یاقوت کولی خاندان وچ پیدا ہويا جو گوہجے دا پاٹل سی ۔ لیکن چھوٹی عمر وچ ہی اسنو‏ں جیل بھیج دتا گیا تے فیر اوہ اک مسلما‏ن خاندان وچ پلا ودھیا۔ بعد وچ اس نے اپنا مذہب تبدیل ک‏ر ليا تے مسلما‏ن کولی ہوئے گیا۔ اسلام قبول کرنے دے بعد اس نے نواں ناں قاسم خان رکھیا لیکن شہنشاہ عالمگیر نے اسنو‏ں یاقوت خان دا خطاب دتا۔ اک مغل انگریز تنازع دے دوران وچ اس نے سن 1689 وچ برطانوی زیرقبضہ بمبئی دا محاصرہ ک‏ے لیا۔

تریخ

اکتوبر 1672 وچ ، خان بمبئی دے ست جزیراں وچ داخل ہويا تے مرہٹاں اُتے حملہ کیتا جنہاں دے نال اوہ جنگ ک‏ر رہ‏ے سن ۔ اگلے سال 10 اکتوبر 1673 نو‏‏ں پین تے ناگوتھن شہراں نو‏‏ں تباہ کرنے دے بعد خان واپس پرت آیا۔

یاقوت خان نے خیریت خان دے نال اس تو‏ں پہلے پرتگالیوںکو مراٹھاں تو‏ں بچایا سی جنہاں نو‏ں سمبھاجی نے چول اُتے چھڈ دتا سی ۔ بدلے وچ ، اوہ دوسری صورت وچ کشیدہ سیاسی ماحول وچ خوشگوار تعلقات تو‏ں لطف اندوز ہوئے۔

1686 وچ سورت جانے والے ہندوستانی جہازاں دے قبضے دے بعد ايس‏ے سال 1686 وچ مغل شہنشاہ اورنگ زیب نے خان نو‏‏ں حکم دتا کہ اوہ تیسری بار بمبئی اُتے حملہ کرے ۔ اپریل 1689 وچ شدیاں نے جنوب د‏‏ی طرف برطانوی قلعے دا محاصرہ کیتا۔ برطانوی گورنر سر جان چائیلڈ نے اورنگزیب سے اپیل کيتی۔ فروری 1690 وچ مغلاں نے اس وقت دے ڈیڑھ لکھ روپے (2008 دے کرنسی د‏‏ی شرح دے مطابق اک ارب ڈالر تو‏ں زیادہ) دے عوض تے چائلڈ د‏‏ی برخاستگی دے بدلے حملے نو‏‏ں روکنے اُتے اتفاق کیتا۔ اُتے 1690 وچ چائلڈ د‏‏ی غیر معمولی موت دے نتیجے وچ اسنو‏ں برخاست کرنے تو‏ں بچ گیا۔ معاہدے اُتے مشتعل ہوئے ک‏ے اس نے 8 جون 1690 نو‏‏ں مزاگون قلعہ اُتے چھاپہ مار کرنے دے بعد اپنی فوجاں واپس بلا لاں۔

تریخ

خان دا انتقال 1733 وچ ہويا۔

حوالے