آرو وفاق
آرو وفاق 1690ء توں 1902ء تک قائم رہن آلی غلاماں دی تجارت کرن آلا ، اج دے چڑھدے دکھنی نائیجیریا چ آروچوکوا چ رہن آلے ایگبو آں دے اک گروہ آرو لوکاں دا ، اک سیاسی اتحاد سی ۔ اینہاں دا اثر چڑھدے نائجیریا دے پار دریائے نائجر دے طاس تے دکھنی ایگالا تک سی ۔ ایہہ وی دعوی کیتا جاندا اے کہ آرو وفاق اج دے کیمرون تے استوائی گنی تک پھیلیا ہوئیا سی ۔ آروچوکووا بادشاہت ، اقتصادی ، سیاسی تے دیومالائی مرکز سی تے طاقت ور جوجو دیومالائی ،آرو بادشاہ ایزو آرو ، سرداراں تے کاہناں دا علاقہ سی ۔
شروعات
[سودھو]ایہہ غلاماں دی تجارت دا اتحاد ، آروچوکوا دے بنن دے تھوڑے چر مگروں بنائیا گئیا ۔ ایگبو تے نائجر دریا پار دے اپنے گوانڈھیاں نال اتحاد کر کے آرو لوکاں نے ایگبو تے ایبیبیو علاقےآں چ غلاماں دی تجارت دیاں اپنیاں سرگرمیاں شروع کر دتیاں ۔ چڑھدے نائجیریا دے بوہت سارے نسلی گروہاں دے وچکار ، کوئی وی جہڑا خانقاہ چ داخل ہو گئیا تے خانقاہ دے کاہناں توں مدد منگ لئی اوہ اوسے ویلے اوسو ( جوجو غلام) بن گئیا ، یعنی خانقاہ دا غلام تے سماجی مردود بن گئیا ۔
ایبینی اوکپابی دیومالا (جہڑی اچی جوجو خانقاہ وی آکھواندی سی ) دے کاہناں ، جہڑے ادھے لہندے تے چڑھدے دکھنی نائجیریا چ مشہور سن ، نے ایہہ طریقہ مسافراں تے یاتریاں نوں غلامی چ پھسان لئی بنائیا سی ۔
وفاق دا دور
[سودھو]ایہہ کم بوہت عام ہو گئیا تے دریائے نائجر دے طاس دے ساحلی علاقے دیاں شہری ریاستاں غلاماں دی برآمد دے اہم مرکز بن گئے ۔ اینہاں شہری ریاستاں چ اوپوبو ، بونی ، براس ، کالابار تے ایجاو ، ایفک تے ایگبو لوکاں دیاں دوجیاں غلاماں دی تجارت کرن آلیاں ریاستاں شامل سن ۔ آرو آں نے اک مضبوط تجارتی نیٹ ورک بنائیا جس چ سینکڑےآں دی گنتی چ مختلف مقامی گروہ شامل کیتے گئے جنہاں نال کئی طاقتور بادشاہتاں وجود چ آئیاں ۔ اجالی ، ارونڈیزووگو تے بینٹے بادشاہتاں ، آرو وفاق چ آروچوکووا بادشاہت دے بعد طاقتور آرو قوتاں سن ۔
زوال
[سودھو]19ویں صدی عیسوی دے آخر چ یورپی سامراجی ایگبو لینڈ چ آئے ۔ برطانیہ دی رائل نائجر کمپنی دی آرو آں نال ، اینہاں د ے انسانی قربانی دین ، تجارتی نیٹ ورک تے ہینٹرلینڈ دے اقتصادی کنٹرول تے ، مخاصمت شروع ہو گئی ۔ آرو کنٹرول نوں یورپیاں دے اینہاں دے علاقےآں تے آبادیاں تے قبضے تے سعائی مشنریاں توں خطرہ پیدا ہو گئیا ۔ ایہہ آرو انگریز جنگ دی وجہ بنئیا جہڑی 1901ء چ برطانوی کٹرول دے شہر اوبیگو تے آرو حملے دے بعد شروع ہوئی ۔