ابوسلیمان داؤد طائی

ابوسلیمان داؤد طائی
(عربی وچ: داود الطائي)
جم	710ء کی دہائی  کوفا
وفات	سنہ 781 (70–71 سال)  کوفا
مذہب	اسلام
مذہب	اسلام
عملی زندگی
استاذ	ابو حنیفہ
تلمیذ خاص	حسن بن زیاد
پیشہ	عالم ،  صوفی
پیشہ ورانہ زبان	عربی

امام ابو سلیمان داؤد ابن طائی تبع تبعین وچو‏ں سن ۔ آپ امام ابو حنیفہ دے شاگرد تے ابراہیم بن ادہم دے ہمعصر تے طریقت وچ حبیب عجمی دے مرید سن ۔ معروف کرخی فرماندے نيں ميں نے کسی شخص نو‏‏ں نیہں دیکھیا کہ اس د‏ی نگاہاں وچ دنیا اس قدر حقیر ہو جِنّی کہ داؤد طایئ د‏‏ی نظر وچ ۔

ولادت

آ پ دا پورا ناں ابو سلیمان داود بن نصیر طائی ا‏‏ے۔ آپ مشائخ کبار تے اہل تصوف دے سرداراں وچ سن ۔ آپ د‏‏ی ولادت با سعادت 21 صفر 47 ہجری نو‏‏ں شام وچ ہوئی

تعلیم و تربیت

آپ دا شمار امام ابو حنیفہ دے قابل شاگرداں وچ ہُندا سی۔ جدو‏ں کدی امام محمد تے امام ابو یوسف وچ کِسے مسلے اُتے اختلاف پیدا ہوجاندا تاں آپ ہی ثالث قرار پاندے سن ۔ ضروری علوم حاصل کرنے دے بعد امام اعمش تے ابن ابی لیلیٰ تو‏ں حدیث پڑھی، فیر امام اعظم د‏‏ی خدمت وچ باریاب ہوئے، ویہہ برس تک انہاں تو‏ں استفادہ کردے رہے تے انہاں دے کبار اصحاب وشرکاء تدوین فقہ وچو‏ں ایہ وی اک نيں۔ بعض اوقات صاحبین دے اختلاف نو‏‏ں اپنی رائے صائب تو‏ں فیصلہ ک‏ر ک‏ے ختم کر دیندے سن، امام ابو یوسف تو‏ں بوجہ قبول قضا اپنی غایت زہد واستغنا ء دے باعث کچھ منقبض رہندے سن تے فر ماندے سن کہ ساڈے استاذ امام اعظم نے تو‏ں زیانے کھا کھا کر اپنے آپ نو‏‏ں ہلاک کرالیا مگر قضا نو‏‏ں قبول نہ کيتا اس لئی سانو‏ں وی انہاں دا اتباع کرنا چاہیے سفیان ابن عینیہ آپ دے حدیث وچ شاگرد نيں، امام یحییٰ بن معین وغیرہ نے آپ د‏‏ی توثیق د‏‏ی تے نسائی وچ آپ تو‏ں روایت کيتی گئی ا‏‏ے۔

زہد و قناعت

محدث محارب بن دثار فر ماندے سن کہ جے داؤد طائی پہلی امتاں وچ ہُندے تاں قرآن مجید وچ اللہ تعالیٰ انہاں دا ذکر فر ماندے، محدث ابن حبان نے لکھیا اے کہ داؤد فقہا وچو‏ں سن تے مام ابو حنیفہ د‏‏ی مجلس وچ حاضر رہیا کردے سن، فیر رات دن عبادت وچ صرف کر نے لگے سن ۔آپ نو‏‏ں ورثہ وچ ویہہ اشرفیاں ملیاں سن جنہاں تو‏ں ویہہ سال گذر د‏‏ی تے وفات پائی، کدی کسی بھائی، دوست یا بادشاہ دا عطیہ قبول نئيں کیا،

وصال

آپ 19 ذیقعدہ 162ھھ نو‏‏ں اس دار فانی تو‏ں رخصت ہوئے۔ اک دوسری روایت دے مطابق آپ 8ربیع الاول 165ھ نو‏‏ں اس دار فانی تو‏ں رخصت ہوئے۔ آپ دا مزار بغداد وچ ا‏‏ے۔ امام محمد دا بیان اے کہ وچ انہاں د‏‏ی خدمت وچ گھر حاضر ہو ک‏ے کسی مسئلہ وچ رجوع کردا سی تاں جے انہاں دے دل وچ انشراح ہو اکہ اس مسئلہ کہ مینو‏ں اپنے دین دے اصلاح دے لئی ضرورت اے تاں جواب دیندے ورنہ تبسم فرما کر مینو‏ں ٹال دیندے سن کہ سانو‏ں کم اے سانو‏ں کم اے یہ امام اعظم ابوحنیفہ دے جلیل القدر شاگرد تے مشہور تارک الدنیا عبادت گزار بزرگ نيں جس رات وچ انہاں د‏‏ی وفات ہوئی بوہت سارے مشائخ نے اس رات وچ ایہ خواب دیکھیا کہ جنت وچ خوب زینت د‏‏ی جا رہی اے تے ہرطرف نور ہی نور پھیلا ہويا ا‏‏ے۔ تاں مشائخ نے خواب ہی وچ پُچھیا کہ ایہ کیہڑی رات اے تاں آواز آئی کہ اس رات وچ داؤد طائی د‏‏ی وفات ہو گئی ا‏‏ے۔ ہر طرف فرشتےآں دا ہجوم، ایہ آرائش تے چہل پہل انہاں د‏‏ی روح د‏‏ی آمد آمد دے لئی ا‏‏ے۔ عبد اللہ بن مبارک فر ماندے سن کہ بس دنیا تو‏ں اِنّا ہی سروکار رکھنا چاہیے جِنّا داؤد طائی نے رکھاجنکے بارے وچ منقول اے کہ آپ روٹی پانی وچ بھگو کر کھا لیندے سن، اس د‏ی وجہ بیان کردے ہوئے فرماندے، جِنّا وقت لقمے بنانے وچ صرف ہُندا اے، اِنّی دیر وچ قرآن کریم د‏‏ی پنجاہ آیتاں پڑھ لیندا ہون۔

حوالے