اعراب

اعراب (انگریزی: Arabic diacritics) لکھائی وچ ورتِیاں جاݨ والِیاں اضافی علاماتاں نیں جیہڑِیاں لکھائی وچ تلفّظّاں نُوں واضح کرن لئی مددگار ہُندِیاں نیں۔ کدی ایہناں علامتاں نُوں لِکھیا جان٘دا اے کدی نئِیں لِکھیا جان٘دا۔

"اعراب" عربی زبان دا لفظ اے جیہڑا بطَور جمع مستعمل اے، ایہدا واحد "اعرب" اے۔ اعراب دا مطلب حرُوف اُتے لائِیاں جاݨ والِیاں علامتاں تے آواز دِیاں حرکتاں نیں، جیہڑِیاں زبان نُوں فصِیح بناؤن لئی اِختیار کِتِیاں جان٘دِیاں نیں۔ ایہناں دی مدد نال زبان وچ موجُود صَوتی تراکِیب تے تغیرات الکلام واضح کِیتے جان٘دے نیں۔ اعراب نُوں حرکات وی کہیا جان٘دا اے۔

زبر

ا دی مُختصِر آواز

مثالاں : کَھپ ۔ لَت وغیرہ

واول حروف یعنی الف اُتے زبر دی لوڑ نئِیں پَیندی کیون٘کہ الف تے زبر صِرف اِکو قِسم دی ہُندی اے جد کہ واؤ، پیش تے ی، زیر دِیاں تِن تِن قِسماں ہُندِیاں نیں۔

زیر

پنجابی زبان وچ زیر دِیاں تِن قِسماں نیں:

چھوٹی زیر (زیر معرُوف)

ی (چھوٹی یے) دی مُختصِر آواز

مثالاں : سِکہ ۔ نِکا وغیرہ

واول حروف نال: گِیت ۔ نِیل

درمیانی زیر (زیر مجہُول)

ے (درمیانی یے) دی مُختصِر آواز

مثالاں : چر ۔ ون٘گ وغیرہ

واول حروف نال: تیل ۔ کھیل

وڈی زیر (زیر لِین)

ےَ (وڈی یے) دی مُختصِر آواز

مثالاں : تحت ۔ قحط وغیرہ

واول حروف نال: خَیر ۔ پَیر

پیش

پنجابی زبان وچ پیش دِیاں تِن قِسماں نیں:

چھوٹی پیش (پیش معرُوف)

وُ (چھوٹی واؤ) دی مُختصِر آواز

مثالاں : گُلی ۔ کُجا وغیرہ

واول حروف نال: بُوٹ ۔ کُوڑا

درمیانی پیش (پیش مجہُول)

و (درمیانی واؤ) دی مُختصِر آواز

مثالاں : دکھ ۔ شعبہ وغیرہ

واول حروف نال: لوٹا ۔ مور

وڈی پیش (پیش لِین)

وَ (وڈی واؤ) دی مُختصِر آواز

مثالاں : بہت ۔ ہڑبن٘گ وغیرہ

واول حروف نال: شَوق ۔ قَوم

جزم

جزم علامت ساکن نُوں کہیا جان٘دا اے۔ اوہ حرف جیہڑا متحرک نہ ہووے اوہ ساکن کہلاؤن٘دا اے۔ کِسے لفظ دا جیہڑا حرف ساکن ہووے اوہدے اُتے جزم دی علامت لائی جان٘دی اے۔ مثلن لفظ "انسان" وچ "ن" ساکن حرف اے۔ عام طَور تے الفاظ دا آخری حرف ساکن ہُندا اے۔

شَدّ

شَدّ دی علامت کِسے لفظ دے کِسے حرف اُتے تکرار واسطے ورتی جان٘دی اے۔ کِسے وی لفظ دے پہلے حرف اُتے شَدّ نئِیں لائی جان٘دی اے۔