امرت
لغوی معنی آب حیات، ہندی دیومالا دے مطابق جدوں دیوتاواں تے اپسراواں وچ جنگ ہوئی تے دیوتاواں نوں شکست ہوئی تاں انھاں نے وشنو توں فریاد کیتی۔ جنھاں نے حکم دتا کہ سمندر نوں بلویا جائے۔ کوہ ندھیا چل مدھانی (رئی) بنا، شیش ناگ رسی بنا تے دیوتاواں نے سمندر نوں بلویا۔ ہور اشیاء دے علاوہ اس توں امرت پیدا ہويا جسنوں دیوتاواں نے پی کر اپسراواں اُتے فتح پائی۔
- ’ ا ‘ تے ’ مرت ‘ مور توں لقب، اس لفظ دا مطلب ’ لافانی ‘ اے۔ ویداں تے ہندو اساطیر وچ ایہ مشروب ’ ابدی ‘ تے لافانی ہوئے جانے توں مشروط اے۔ اصل یونانی لفظ am(b)rotos یعنی am(b)rosia یعنی خوراک اے جو صرف دیوتاواں دے لے ے مخصوص اے تے اوہی ابدیت عطا کردے نيں ۔
- ’ سوم ‘ تے ’ امرت ‘ دی اصلاحات وچ اس قدر ابہام پایا جاندا اے۔ حالانکہ اشتقاقیات Ktymologecaly دی رو توں امرت آسمانی مشروب اے تے سوم، بہ اعتبار تعریف، بطور رسم دیوتاواں دی نذر اے، جسنوں پروہت نوش جان کردے نيں۔ اگرچہ اس امتیاز نوں ہمیشہ ملحوظ خاطر رکھیا جاندا اے، لیکن امرت دا ذکر صرف اساطیر وچ ملدا اے۔ جدوں کہ سوم دا جتھے وی ذکر ملدا اے اس دا تقریباً ہمیشہ اک پودے توں حاصل کيتا جانا دسیا جاندا اے۔ رگ وید دی رو توں ’ امرت سمندراں وچوں اے تے اس لے ے شفا بخش اے۔ سو سوم نے وی ایہی دسیا اے کہ صحت بخش تمام مرہم سمندر وچ پائے جاندے نيں۔ لیکن دوسری مناجات وچ امرت نوں دُدھ تے بارش دے برابر قرار دتا گیا اے۔ ’ ماروت ( طوفاناں دا دیوتا ) سانوں افزائش دے لے ے بارش عنایت کرے یا حیات توں مملو بادل توں امرت برستا اے یا گائے دے باڑے توں امرت وگدا اے ۔
* ویداں دی بعد دی عبارتاں وچ سوم ( چاند دیوتا ) نوں سوم رس دا دعا قبول کرنے والا دسیا گیا اے۔ لیکن کدرے کدرے سوم دے متبادل ’ امرت ‘ وی استعمال ہويا اے۔ اتھر وید وچ امرت دی اصل دے متعلق بیان ہويا اے کہ ایہ یگیہ دے چاولاں دی پکوائی دے دوران تیار ہويا سی تے موت اُتے حاوی ہونے دی طاقت رکھدا اے۔ دیوتاواں نے اس دی قدر و قیمت دے باعث اس دی حفاظت وچ ہر ممکن طریقہ استعمال کیا، لیکن گرڈ اسنوں چرانے وچ کامیاب ہوئے گیا۔ اس دا کرتب مہابھارت وچ بیان ہويا اے۔ اک دوسرے اسطورے دے مطابق دیوتاواں دا معالج ذہن ون تری بلوے ہوئے سمندراں وچوں امرت دا جام لئی نمودار
- ہويا سی ۔
- ماخذ
- منو دھرم شاشتر۔ ( گلوسری کشاف اصطلاحات ٰ) ترجمہ ارشد رازی