امرجیت گریوال

امرجیت گریوال
جم	13 آوریل 1952 ‏(عمر: ۷۲ سال) نارنگوال، ضلع لدھیانہ، بھارتی پنجاب
کم کِتہ	ساہت کھوجکار اتے نقاد
بولی	پنجابی،
قومیت	بھارتی
نسل	پنجابی
شہریت	بھارتی

امرجیت گریوال (جم 13 اپریل 1952) اُگھے پنجابی نقاد اتے لکھاری ہن۔

جیونی

امرجیت گریوال دا جم 13 اپریل 1952 نوں لدھیانہ ضلعے دے نگر نارنگوال وچ ہویا سی۔ امرجیت گریوال پنجابی ناٹک ساہت وچ خاص گولنیوگ نام اے۔ امرجیت گریوال دے من اندر اک پرکار نال قدرت کم کردی اے۔ اس دی سپنسازی دا پرمکھ میدان شبداں دی دنیا اے تے ایہہ شبد ناٹککاری تے فلمسازی توں لے کے کلا تنقید، تہذیبی سوچ وچار، ہم عصر سوچ وچار، ہم عصر راجپالیسی، بین القوامیت تے سربکالی آدجگادی سروکاراں تک پھیلے ہوئے ہن۔ امرجیت گریوال تیجی پیڑھی دے ناٹک کاراں ماتحت آؤندی اجیہی سربپکھی اتے بااثر شخصیت ہو نبڑدا اے جو آپنیئندر اک طوفان نوں سامبھی بیٹھا اے۔ اوہ اک اجیہی شخصیت اے جو کہ نہ صرف پنجاب وچ سربپکھی پررفتار دا سپنا ویکھدا ہے بلکِہ سمچے طور تے بھارت دے سربپکھی ترقی اتے تبدیلی نوں لیاؤن دا سپنا سرجدا اے۔ ناٹککاری دے کھیتر وچ تاں اس نیاپنی اڈّ پہچان قائم کیتی اے۔ پنجابی ناٹک دے تریخی ترقی ماتحت آؤندے وکھریوکھرے پڑاواں ماتحت آؤندے وکھوکھّ وشیا اپر وشیس پکھوں اتے نویاں تکنیکی جگتاں دے بنیاد تے نوے استعمال کیتے۔ پنجابی ناٹکاں دے اس وکاسی دور ماتحت ہی امرجیت گریوال نے پنجابی ناٹکھیتر نں کل تن ناٹک حاصل کیتے ہن۔ دو گھڑیاں، چواے دوڑ اتے واپسی ناٹک وچ کتھانک دی پدھر اتے اک سانجھ ایہہ پائی جاندی اے کہ بھاویں ایہناں ناٹکاں دا کتھانک اکہرا اے مگر ایہناں دی اندرونی تہہ ماتحت سماجی جاگروکتا اتے انسانی بھاوناواں دی قدر کرن دا کم سمایا ہویا اے۔ کتھانک دی نظر توں ایپک ناٹ سٹائل دی واضع جھلک اسدے ناٹک 'دو گھڑیاں دا ناٹک' وچ دیکھی جا سکدی اے۔ اس متعلق ڈاکٹر۔ ستیش کمار ورما مطابق ایپک ناٹسٹائل دے حوالہ وچ امرجیت گریوال دا ناٹک دو گھڑیاں دا ناٹک بریکھت دے وتھ اصول دی تکمیل ول اک سچیت یتن اے۔ اس دیاں ناٹرچناواں وچ مکھ طور تے انسانی زندگی دے سربپکھی پہلوآں/انسانی من دیاں اڈئڈّ ستھتیاں/سماج وچلیاں ستھتیاں اتے حالتاں نوں بیان کردیاں ہن۔ اس دیاں ناٹرچناواں گنناتمک پکھوں بھاویں تھوڑیاں ہن مگر ایہناں رچناواں وچلیاں تاکتسار تتھاں نں اپنے اندر سماں لیندی اے۔ ناٹکاں دے ماتحت جو پردھان موضوع چنے ہن، اوہناں وچ مکھ ہن: سیاسی، سماجی، معاشی اتے تہذیبی۔ ایہناں توں بناں اس دے ناٹکاں اندر جو موضوع آؤندے ہن: انسانی دوند، مرد پردھان سماج وچ عورت دی ستھتی، جگیرداری سماج وچ سادھارن آدمی دی حالت، انسانی رشتیاں دے تالمیل وچ تناؤ، فرض اتے سبھیاچار وچلی ٹکر آدی موضوع اس دے ناٹکاں وچ اپموضوع وجوں اپنی وقعت دھارن کردے ہن۔

کتاباں

• اک شاعری دا مطالعہ تے تجزیہ (تنقید)
• چواے دوڑ (ناٹک)
• واپسی (ناٹک)
• پنجابی سبھیاچار
• سچ دی سیاست
• محبت دی راجپالیسی
• حوالہ کورو سبھا
• معنےآں دی راجپالیسی

حوالے