اوما گربخش سنگھ

اوما گربخش سنگھ
جم
وفات

اوما گربخش سنگھ پنجابی ناٹک دی اک اجیہی ہیروئن ہوئی اے جسنوں ایہہ مان حاصل اے کہ اوہ پنجابی سٹیج دی پہلی عورت اداکارہ سی۔ اسنوں ایہہ وی مان حاصل اے کہ اوہ پنجابی ناٹکاں دی پرمکھ ہیروئن اے۔ بلوچستان پنائی وچ 1927 نوں جنمی اوما نے اپنا پنجابی ناٹک دا سفر ناٹک ‘راجکماری لتکا’ نال 1939 وچ 13 سال دی عمر وچ شروع کیتا سی۔ ما نے ایہہ پریم پیار دا ناٹک اپنے وڈے بھراں نوتیج سنگھ نال رل کے کھیڈیا۔ اپنے پیؤ گربخش سنگھ دے ڈریکٹر ہیٹھاں ایہہ ناٹک رچیا سی۔ اوہناں نے ایہہ ناٹک پریت نگر وچ بنے کھلی ہوا والے تھئیٹر وچ کھیڈیا سی۔ اس تھئیٹر تے پریت نگر نوں امرتسر دے نیڑے اک پنڈ وچ پہلی وار کھیڈیا سی تے اس نگر نوں عما دے پیؤ نے ہی پریت نگر دے نام ہیٹھ وسایا سی۔ عما اپنی لمی زندگی دا سفر تہہ کرکے 93 سال دی عمر وچ گزر گئی اے۔ اوہ اپنے پچھے اپنی تصویر نالوں وڈا اپنی زندگی دا چتر اسار گئی اے جو نمول یاداں نال بھرپور اے۔ عما اک ناٹک دی ہیروئن تاں سی ہی جس کرکے اوہناں نوں پنجابی رنگسٹیج دی پہلی عورت وجوں جانیا جاندا اے۔ اسدے نال ہی اوہناں نوں کلاسیکل سنگیت دی مہارت وی حاصل سی جس بارے اوہناں نے دلی دے نامیں کالج توں تعلیم حاصل کیتی سی۔ اوہناں دا ناٹکاں وچ آؤنا اس ویلے ارت جگت لئی تے سماج لئی اک اچمبا ہی سی کیوں کہ اوہناں دناں وچ رنگسٹیج تاں دور دی گل اے، کڑیاں نوں گھروں باہر نکلن تے وی پابندی سی۔ پر عما نے اپنے پیؤ جی دی پورن حمایت اتے اوہناں اندر بھرے جذبے نال اپنی بی۔اے۔ تک دی پڑائی لاہور دے نامیں کالج وچ حاصل کیتی سی۔ اوہناں نے اپنی پڑائی دوران وی اپنے سنگیت دا شونق تے ناٹکاں متعلق لگن نوں برقرار رکھدیاں لاہور وچ ہی پنجابی سٹیج نوں ہولارا دندیا ہویا اناں وچ عورتاں دی شامولیئت کرکے اک نواں روپ دتا سی۔ اس پڑائی دے سفر دوران اوہناں نے کئی ناٹک کھیڈے تے لاہور دیاں نکراں وچ پیش کیتا۔ عما دی ناٹکاں وچ شمولیت کارن اس ویلے دیاں ہور کڑیاں نوں وی سٹیج وچ آؤن دا ہلارا ملیا اماں نے اوہناں نال ملکے کئیاں ناٹک کھیڈے جس کارن اوہناں دے گروپ نوں ستّ کڑیاں دی ٹولی کیہا جاندا سی۔ ایہناں ستّ جنیاں دی ٹولی نے اس ویلے دے ناموار ناٹک کاراں تے نردیشکاں دی رہنمائی ہیٹھ پنجاب دے کئیاں چھوٹے شہراں وچ اپنیاں پیشکاریاں کیتیاں سن۔ جو اتہاس اماں نال جڑیا ہویا اے اس مطابق اک وار پنڈت جواہر لال نہرو آزادی توں پہلاں 1942 وچ پریتنگر دیکھن آیا تے اسدے اعزاز وچ اک سنگیتمئی پیشکاری عما ولوں کیتی گئی جس وچ عما نے ڈاکٹر اقبال دی رچنا دا گائن کیتا تے گرو نانک دیوَ جی دا ‘گگن میں تھال’ دا گائن کیتا سی۔ آزادی توں پہلاں چلے آزادی سنگرام دوران وی عما نے اک ناٹک کھیڈیا جسدا نام ‘ہلے ہلارے’ سی۔ اس وچ اس ویلے حاکم فرنگیاں بارے کجھ لائیناں شامل کیتیاں سن جس توں چڑ کے انگریزی حاکماں نے اس ستّ لڑکیاں دی ٹولی نوں امرتسر دی جیل وچ بند کر دتا سی۔ عما دا تھئیٹر متعلق پیار تے لگن نے ساری عمر اسنوں ناٹکاں دی دنیا نال جوڑی رکھیا تے اوہ شہراں توں دور اپنے پیؤ ولوں وسائے پریت نگر وچ ہی اپنے زندگی گزاردے رہے۔ ہر مہینے دے تیجے بدھوار نوں اتھے بنائے آڈوٹوریئم وچ ناٹک کرواؤندے رہے تے زندگی دے آخری ساہ تک امرتسر وکھے رچے جاندے ناٹکاں وچ شامولئیئت کردے رہے۔ عما اپنے پچھے رنگسٹیج نوں وقف بھری زندگی دیاں یاداں تے لیہاں چھڈّ گئے ہن جو اج وی پنجابی سٹیج لئی اک میل پتھر رہے گا۔

ہورویکھو

حوالے

باہرلےجوڑ