اچاریہ مکل بھٹ

بھارتی شعری شاستر دے اتہاس وچ آچاریہ مکلبھٹ دی پہچان 'شبد طاقتاں' دے وویچک دے روپ وچ منی جاندی اے۔ ایہناں دی 'ابھدھاوتیماتکا' نام دی اک ہی شعری ساشتری رچنا حاصل اے۔ آچاریہ مکلبھٹّ دے جیون اتے ویلے بارے سانوں کجھ اشارہ ملدے ہن۔ ایہناں دی رچنا 'ابھدھاوتیماتکا' دے آخری شلوک توں پتہ چلدا اے کہ ایہناں دے پیؤ دا نام 'بھٹّ کلٹّ 'سی۔ کشمیری شاعر کلہن دی 'راجترنگنی' دے مطابق بھٹّ کلٹّ کشمیر دے راجا اونتیورما دے راج دور (855-884ای۔صدی) وچ ہوئے ہن۔ اس طرحاں ایہہ آنندوردھن اتے شاعر رتناکر دے ہم عصری سن۔کلہن دے اس کتھن دے مطابق آچاریہ مکلبھٹّ دی حالت نوویں ای۔صدی دے آخری حصہ اتے دسویں ای۔صدی دے پہلے حصہ وچ ہونی چاہیدی اے۔ آچاریہ ممٹ دے گرنتھ 'کاوپرکاش' دی اشارہ ٹیکا دے لکھاری مانکی چند نے مکلبھٹّ نوں کئی تھاواں اُتے ادھرت کیتا اے۔ آچاریہ ادبھٹّ دے 'کاویالنکارسارسنگرہ' دے ٹیکاکار پرتہاریندوراج (دسویں ای۔ صدی آخری حصہ) نے اپنی ٹیکا وچ مکلبھٹّ نوں اپنا گرو دسدے ہوئے ایہناں نوں میمانسادرشن، ویاکرنشاستر، ترکشاستر اتے سہتشاستر دا اگھا مفکر کیہا اے۔ اس طرحاں آچاریہ مکلبھٹّ دا سماں دسویں صدی ای۔ صدی دا پہلا حصہ سدھ ہندا اے۔ ایہہ کشمیر دے رہن والے سن۔

آچاریہ مکلبھٹّ دی ‘ابھدھاورتیماترکا’ نام دی اک بہت چھوٹی، صرف پندراں کارکاواں والی رچنا حاصل اے جسنوں گرنتھ کہن دی بجائ کاو-کلاسیکل ‘لگھو-پستکا’ کیہا جا سکدا اے۔ اسدی کارکاواں اتے ورتی وی مکلبھٹّ نے اپنے آپ لکھی اے۔ اس وچ ابھدھا اتے لکشنا دو شبد طاقتاں؛ مکھ اتے لاکشنک دو طرحاں دے معنےآں دا وویچن؛ لکشنا طاقت دا وسترت وویچن اتے اسدے چھ بھیداں دا، ابھدھا دے دس کلپت بھیداں ‘چ انتربھاو کیتا اے۔ اسے طرحاں ایہناں نے وئنجنا شبد طاقت دی آزاد اقتدار نوں نہ منّ کے اسدے سارے بھیداں دا انتربھاو لکشنا شبد طاقت ‘چ کیتا اے۔ آچاریہ ممٹ نے 'کاوپرکاش' دے دوجے الاس ‘چ لکشنا-وویچن مکلبھٹّ دے بنیاد تے ہی کیتا جاپدا اے اتے ایہناں نے مکلبھٹّ دے گرنتھ دے بنیاد تے ‘شبدویوپاروچار’ نام دے اک گرنتھ دی وی رچنا کیتی سی۔ مکلبھٹّ نے اپنی کتاب دی ٹیکا ‘چ ادبھٹ، کمارل بھٹّ، دھنیالوک، بھرتریمتر، مہامبھاشی، شاعرہ وجکا، واکیپدیی،  اتے شبرمالک ورگے کئی گرنتھ کاراں اتے کرتاں دا الیکھ کیتا اے۔

بھارتی کاو-شاستر دے اتہاس وچ آچاریہ مکلبھٹّ دا اہمیت شبد طاقتاں دے سمچت وویچن دی شروعات لئی جانیا جاندا اے۔ ایہہ وئنجنا شبد طاقت مخالف اتے ابھدھا نوں پرمکھ شبد طاقت مندے ہن۔ آچاریہ مکلبھٹّ == (دسویں ای۔صدی دا پہلا حصہ)