ایجیئن رہتل
تن تے چار ہزار قبل مسیح دے وچکار کریٹ دے جزیرے تے اک نویں رہتل ودھ پھل رئی سی ۔ اس جزیرے دے لوک جہازراں وی سن تے اوہ مچھیاں پھڑدے تے تجارت کردے تے جے موقع ملے تے لٹ مار توں وی نئیں دریغ کردے ۔ تقریبا 1500 قبل مسیح تک جزیرہ کریٹ عظیم الشان رہتل دا مرکز بنئیا رہئیا ۔ ایہہ تہذیب جہڑی ایجیئن رہتل اکھواندی اے ، ہولی ہولی رومی سمندر تے بحیرہ ایجیئن دے دوجے علاقےآں چ وی پھیل گئی ۔ کجھ چر تک تے کریٹ دا بادشاہ اینہاں سارے علاقےآن دا فرمانروا رہئیا ، پر 1400 ق م وچ الگ الگ شہراں دیاں حکومتاں خودمختار ہو گئیاں تے کریٹ دی بجائے یونان حکومت دا مرکز قرار پائیا ۔ کریٹ تے آلے دوالے دے علاقےآں دے لوگ اعلی درجے دے صناع سن ، اوہ سوہنے خوشنما برتن بناندے جنہاں نوں بیل بوٹےآں تے مورتاں نال آراستہ کیتا جاندا ۔ مکا بازی تے سنڈےآں (سانڈاں) دی لڑائی اینہاں دے شغل میلے سن ۔ اینہاں نے وڈے عالیشان محل وی اسارے حنہاں دے کھنڈر اج وی موجود نیں ۔ اوہ لکھنا پڑھنا وی جاندے سن ، اینہاں دی لکھتاں دے واہوا نمونے ملے نیں ، پر حالے تیکر کوئی وی اینہاں نوں پڑھ نئیں سکئیا ۔