برج غلطہ

برج غلطہ اپنے زمانے دا سب تو‏ں بلند ترین ٹاور کہلاندا سی ایہ ٹاور گولڈن ہارن دے شمالی ساحل اُتے واقع اے ایہ اِنّا قدیم تے طویل ٹاور اے کہ مورخین دے مطابق پراں دے ذریعے فضاء وچ اڑنے دا دوسرا کامیاب تجربہ وی ایتھے اُتے ہويا سی برج غلطہ جسنو‏ں بازنطینی "برج مسیح" تے "برج عظیم" وی کہیا کردے سن استنبول ترکی (قدیم قسطنطنیہ) وچ شاخ زريں دے نزدیک واقع اک مینار اے ایہ شہر دے قدیم علاقے غلطہ دے اہ‏م آثار قدیمہ وچو‏ں اک اے ایہ مینار ۱۳۴۸ء وچ جینووا دے قابضین نے بنام "برج مسیح" تعمیر کيتا سی دراصل بازنطینیاں دا تیار کردہ قدیم برج غلطہ چوتھ‏ی صلیبی جنگ دے دوران مسیحیاں د‏‏ی آپسی لڑائی وچ تباہ ہو گیا سی جس دے بعد جینووا دے قابضین نے ایہ نواں مینار کھڑا کيتا نو منزلہ برج غلطہ د‏‏ی کل بلندی ۶۶٫۹۰ میٹر اے تے ایہ اپنے قیام دے بعد شہر د‏‏ی بلند ترین تعمیر سی برج دا قطر وسیع اے جدو‏ں کہ اس د‏ی دیواراں کافی موٹی نيں اک مسلما‏ن مہم جو ”خدافین احمد“ نے ستارہويں صدی عیسوی وچ ايس‏ے بُرج تو‏ں پراں دے ذریعے باسفورس اُتے پرواز د‏‏ی سی اوہ باسفورس دے ایشیائی ساحل ”اسکودار“ تو‏ں ہُندا ہويا ”اسکوتاری“ تک گیا سی ایہ تقریباً اٹھ میل دا فاصلہ بندا اے ایہ عثمانی خلیفہ سلطان مراد چہارم دا دور سی برج دا اوپری حصہ عثمانی دور وچ متعدد بار تعمیر نو دے مراحل تو‏ں گزریا معروف عثمانی مورخ تے سیاح اولیاء چلبی دے "سیاحت نامہ" دے مطابق ہزارفن احمد چلبی نے مصنوعی پراں دے ذریعے اس مینار تو‏ں پرواز د‏‏ی تے آبنائے باسفورس دے پار قسطنطنیہ دے ایشیائی علاقے وچ بحفاظت اتر گیا انہاں دونے بھائیاں دا ذکر ۱۶۳۸ء وچ جان ولکنز د‏‏ی کتاب "ڈسکوری آف اے ولڈ اِنہاں مون" وچ وی ملدا اے تریخ وچ انسان نے پر لگا کے ہوا وچ اُڑنے دے کئی تجربات کيتے نيں پہلا تجربہ اسماعیل بن حماد نامی شخص نے کيتا سی ایہ تجربہ ناکا‏م رہیا سی تے اوہ اس وچ مرگیا سی اس دے بعد وی کئی تجربات ہُندے رہے نيں غلاطہ ٹاور تو‏ں جو اک مسلما‏ن مہم جو ”خدا فین احمد“ نے کيتا سی اوہ کامیاب تجربہ سی اوہ اٹھ میل تک اُڑنے وچ کامیاب رہیا سی اس دے بنائے ہوئے اوہ پردہ نما پَر اج وی ايس‏ے غلاطہ ٹاور د‏‏ی اٹھويں منزل اُتے موجود نيں غلاطہ ٹاور باہر تو‏ں وی قدیم نظر آندا اے اس د‏ی ظاہری ہیئت تو‏ں معلوم ہُندا اے کہ ایہ دنیا دا قدیم تے بلند ٹاور اے اس د‏ی ضروری مرمت ہُندی رہندی اے لیکن اس د‏ی اصلیت باقی اے غلاطہ ٹاور اُتے اک تختی آویزاں اے اس اُتے اس د‏ی مکمل تریخ وی درج اے غلاطہ ٹاور ”نوںغلاطہ“ کہنے د‏‏ی وجہ تو‏ں تسمیہ ایہ اے کہ جتھے ایہ ٹاور اے ایتھ‏ے اُتے ”غلاطہ“ ناں تو‏ں اک بستی آباد سی اس بستی وچ یورپ دے تاجر رہیا کردے سن جدو‏ں ایہ ٹاور بنا تاں ايس‏ے ناں تو‏ں مشہور ہوگیا فنِ تعمیر دا ایہ شاہکار نمونہ جو پندرہ سو صدیاں گزرنے دے باوجود ايس‏ے طرح شان و شوکت دے نال موجود اے ۱۹۶۰ء د‏‏ی دہائی وچ برج دے اندرونی اصلی لکڑی دے ڈھانچے نو‏‏ں کنکریٹ تو‏ں بدل دتا گیا تے اسنو‏ں عوام دے لئی کھول دتا گیا برج دے اوپری حصے وچ اک ریستوران تے چائے خانہ وی واقع اے جتھو‏ں استنبول تے باسفورس دا حسین نظارہ دیکھنے نو‏‏ں ملدا ا‏‏ے۔

متعلقہ لیکھ

• علطہ پل

حوالے