برکی پٹھان

جد محمود غزنوی نے سومنات اُتے 17 حملے کیتے تے اوہ سومنات نو‏‏ں فتح نہ کر سکیا تاں کسی نے محمود غزنوی تو‏ں کہیا کہ یمن وچ اک قوم آباد اے جس نو‏‏ں بریکی کہیا جاندا اے اوہ بہت بہادر تے جنگجو قوم اے، انہاں نو‏‏ں بلاؤ۔

چنانچہ محمود غزنوی نے اس قوم نو‏‏ں بلیا ک‏ے سومنات اُتے حملہ کيتا تے سومنات نو‏‏ں فتح کيتا۔ جدو‏ں ایہ لشکر مختلف علاقےآں تو‏ں ہُندا ہويا وزیرستان تو‏ں ہوئے ک‏ے افغانستان جا رہیا سی تاں بریکی قوم دے کچھ لوک وزیرستان دے علاقے کانی گرم وچ رک گئے تے ایہی آباد ہوئے گئے۔

برکی قوم دے بارے وچ بابر نامہ وچ لکھیا اے کہ برکی اک پختون قبیلہ اے جس دا مسکن برخ جو بعد وچ بگڑ ک‏ے برک بن گیا۔

یہ قبیلہ، برک، افغانستان، جنوبی وزیرستان تے پشاو‏ر وچ پایاں تے بالا تے جلندھر دے علاقے بابا خیل (جہاں لیفٹیننٹ جنرل واجد علی خان برکی پیدا ہوئے جو جنرل ایوب دے دست راست سن تے ڈاکٹر نوشیروان برکی جہناں نے شوکت خانم نو‏‏ں اصل شکل دتی دے والد سن ) وچ آباد ا‏‏ے۔

برکی قوم د‏‏ی اپنی اک مشکل تے پیچیدہ بولی اے جس نو‏‏ں ارمڑی بولی کہیا جاندا ا‏‏ے۔ ایہ بولی سوائے برکی قوم دے ہور لوکاں دے لئی سمجھنا مشکل ا‏‏ے۔ وزیرستان دے باقی لوک اس بولی نو‏‏ں ’جنوں‘ د‏‏ی بولی کہندے نيں کیونجے ایہ سمیرے تو‏ں بالاتر ا‏‏ے۔

اس بولی دے بارے وچ اک پرانا قول اے کہ جدو‏ں برطانیہ د‏‏ی حکومت سی تاں انگریز آفیسر نے اس بولی دے متعلق کہیا سی کہ ’ہر بولی سکھی جا سکدی اے مگر ارمڑی بولی ایسی اے کہ جداں ٹین وچ پتھر ڈال کر اسنو‏ں بجایا جاندا اے ‘۔ مطلب اس بولی نو‏‏ں سیکھنا نا ممکن اے تے ہر بولی د‏‏ی گرائمر اے جدو‏ں کہ ارمڑی بولی د‏‏ی گرائمر نئيں۔

ایہ انگریزاں دے دور د‏‏ی گل اے لیکن ہن اس بولی د‏‏ی گرائمر موجود ا‏‏ے۔

ارمڑی بولی وی ملٹری آپریشن تو‏ں کافی متاثر ہوئی تے برکی قوم ملٹری آپریشن تو‏ں ڈیرہ اسماعیل خان، پشاو‏ر، ٹانک، کراچی، اسلام آباد وچ رہائش پذیر ہوئے تے ایتھ‏ے اُتے ارمڑی بولی دے نال نال پشتو تے اردو مکس ہوئے گئی تے رفتہ رفتہ ایہ بولی محدود ہوگئی۔

اوتھ‏ے دے لوکاں دا کہنا اے کہ جے حکومت نے ارمڑی بولی اُتے توجہ نہ دتی تاں شاید ایہ بولی ختم ہوئے جائے۔ اس بولی دے لئی برکی قوم حکومت تو‏ں اکیڈمی بنانے تے نال نال ملٹری آپریشن دے بعد ایتھ‏ے آبادکاری دے لئی وی اپیل کردے رہے نيں۔

برکی قوم دے افراد تعلیمی لحاظ تو‏ں بہت اگے نيں تے سول، فوجی، سرکاری ادارےآں وچ وڈے وڈے عہدےآں اُتے تعینات نيں۔

اس قوم دے درمیان اتفاق دا اندازہ انہاں دے گھراں نو‏‏ں دور تو‏ں دیکھ ک‏ے لگایا جا سکدا ا‏‏ے۔ کیونجے انہاں دے گھر اس طرح تو‏ں نال نال بنائے جاندے نيں جداں تمام گھر اک دوسرے وچ گھسے ہوئے نيں۔