بنگلہ بولی وچ قرآن دا ترجمہ
بنگلہ بولی وچ قرآن دا ترجمہ (انگریزی: Translation of the Quran into Bengali) اس گل اُتے اختلاف اے کہ قرآن دا پہلا بنگالی ترجمہ کس نے کیتا؟ عربی توں بنگالی وچ قرآن پاک دا ترجمہ انیہويں صدی وچ شروع ہويا۔ جزوی ترجمہ مولانا امیر الدین بسونیہ ورگے بوہت سارے لوکاں نے کيتا۔ ایہ ثابت ہويا اے کہ گریش چندر سین نے سب توں پہلے مکمل قرآن دا ترجمہ کيتا۔ [۱][۲]
انیہويں، ویہويں تے اکیہويں صدی وچ بنگالی بولی وچ قرآن دے متعدد تراجم شائع ہوئے۔।[۳]
ترجمہ دا آغاز
[سودھو]بنگالی ادب دے ابتدائی شاعراں وچوں اک شاہ محمد صغیر نے 1389 وچ قرآن دی سورتاں دا بنگالی وچ ترجمہ کيتا۔ [۴]
تریخ وچ تراجم دی لسٹ
[سودھو]19ویں صدی وچ
[سودھو]انیہويں صدی دے اوائل وچ ، مٹک پور ، رنگ پور دے رہنے والے مولانا امیر الدین بسونیہ نے امپارہ دا بنگالی ترجمہ 1808 یا 1809 وچ مکمل کيتا۔ ایہ ٹکڑا امپارا دا شاعرانہ بنگالی ترجمہ سی، جو قرآن دے بنگالی تراجم دا پیش خیمہ سی۔ بھانويں ایہ جزوی سی، لیکن ایہ لیتھوپریس وچ چھپی سی تے اس دے 168 صفحات سن[۵] ۔
اس ترجمے دے ايسے سال بعد، گریش چندر سین (1835–1910) ، اک برہمو مشنری نے پورے قرآن دا بنگالی وچ ترجمہ کيتا تے اسنوں 1886 وچ شائع کيتا۔ اس ترجمے دے بعد کلکتہ دے پٹوار باغان دے اکبر علی قرآن دا بنگالی وچ ترجمہ کرنے دے لئی اگے آئے[۶]۔
برٹش انڈیا دے دور وچ ، راجندر ناتھ مترا، پادری تاراچرن بندیوپادھیائے، مولانا نعیم الدین آف تانگیل (1832–1907)، دیناج پور دے اکبر الدین، اک مقامی عیسائی فلپ بسواس نے وی کردار ادا کيتا۔ انہاں وچوں گریش چندر سین دا بنگالی ترجمہ مکمل تے ہور تراجم جزوی سن[۷] ۔
یہ تبصرےآں دے نال اک لفظی، واضح تے بپینڈو ترجمہ سی۔ اس ترجمے نوں مختلف مسلم علماء تے مصنفاں نے ابتدائی ترجمہ دے کم دے طور اُتے سراہا سی[۸]۔
20ویں صدی وچ
[سودھو]1905: مولانا اکرم خان (1868–1968)۔ انہاں نے قرآن دا بنگالی تے اردو وچ ترجمہ کيتا[۹]۔
1905: شری کرن گوپال سنگھ (1885–1942)۔ اوہ پہلے ہندو سن جنہاں نے قرآن دا بنگالی وچ ترجمہ کيتا[۸]۔
1911: محمد مہر اللہ ثانی (1856–1918)[۳]
1913: على الدین احمد (1851–1915) تے حافظ محمود شاہ۔ ایہ کلکتہ وچ شائع ہويا سی[۴]۔
1914: مولانا کھوندکر ابو الفضل عبدالکریم (1876–1947) 'কোরআন'، تنگیل۔[۱۰]
1916: منشی کریم بخش، کولکتہ تاں۔
1917: عبدالستار صوفی، کولکتہ تاں۔
1917: مولانا محمد روح الامین (1875–1945)۔
1920: مولانا یار احمد (-1944)۔ ' আমপারা বাঙ্গাল তফসির، ڈھاکہ۔
1922: محمد عبدالحکیم (1887–1957) تے محمد علی حسن گوپالگنج كے۔ কোরআন শরিফ کولکتہ توں شائع ہويا۔
1923: مولانا شیخ ادریس احمد۔ কোরআন' মহাশিক্ষা'۔
1924: مولانا فضل مکیمی قرآن دے دو پارے۔
1925: فیض الدین احمد (1899–1935)۔ ڈھاکہ توں
1926: مولانا کھوندکر غلام رسول جھنائدہ كے 'বাঙ্গালাহ পাঞ্জ সুরাহ'
1927: کاکس بازار دے رہنے والے محمد عبد الرشید دا ترجمہ کولکتہ توں شائع ہويا۔ 'মহা কোরআন কাব্য'।
1928: کولکاتا توں پابلزڈ بردّھمان دے مولانا عثمان غنی دی 'পঞ্চমণি'।
1928: یشوہر دے مولانا اہمد الی دا انواد (1898–1959)।
1929: مولانا کفیل الدین صدیقی 'তরজমা পাঞ্জে সূরা' کولکتہ توں
1930: فضل الرحیم چوہدری 'কোরআন শরিফ', کولکتہ۔
1930: مرشد علی 'কোরআন দর্পণ', ڈھاکہ۔
1930: میر فضل علی (1898–1939)। 'কোরআন কণিকা' کولکتہ توں
1931: راج باری بسنے بالا محمد اظہر الدین کولکتہ توں 'কোরআনের আলো'।
1932: كُمِلّا دا عبد العزیز ہندی دا ترجمہ - نیاکھلی توں شائع ہويا۔ 'কোরআন শরিফ'।
1933: قاضی نذر اسلام 'কাব্য আমপারা'۔ شاعری بنگلہ وچ کولکتہ توں
1934: تنگیل توں سید ابوالخیر تاج الاولیاء 'বাংলা কোরআন শরিফ'।
1935: سید ابو المنصور 'কোরআন কুসুমাঞ্জলি'।
1936: کولکتہ توں ایوب علی چودھری (1877–1936) 'স্বর্গীয় কানন'৷
1936: یشوہر توں مولانا محمّد گلام اکبر 'আমপারার তফসির'।
1937: بسںت کمار مکھوپادھیای قران دا انواد کرنے والے پہلے کلین براہمن سن ۔ 'কোরআন প্রবেশ' ڈھاکہ।
1939: چاند پور دے رہنے والے محمد اسماعیل دا ترجمہ 'আমপারার তরজমা' تریپورہ توں شائع ہويا۔
1940: محمد شمس الہدیٰ دا ترجمہ نرسندی توں شائع ہويا۔ 'নেয়ামুল কোরআন'।
1941: خان بہادر احسن اللہ (1873–1965) کولکتہ توں
1944: میزان الرحمن دا ترجمہ کولکتہ توں شائع ہويا۔ 'নূরের ঝলক' یا 'কোরআনের আলো'।
1945: مولانا ذوالفقار علی دے ترجمہ، چٹگرام توں شائع ہويا۔
1946: ڈاکٹر محمد شاہد اللہ (1885–1969) 'মহাবাণী' باگورا توں شائع کيتا گیا۔
1947 : مولانا منیر الدین احمد 'হাফিজিল কাদেরী' رنگپور توں
1962 : مولانا اشرف علی تھانوی 'তাফসিরে আশরাফী' امدیہ لیبری
1963: خندكار محمد حسین 'সহজ পাক তফসির', تانگیل تاں۔
1966–67: فرید پور تے کولکتہ توں قاضی عبد الودود 'পবিত্র কোরান'।
1967: علی حیدر چوہدری 'কোরআন শরিফ', جھنک پبلی کیشنز۔
1967: اسلامک اکیڈمی ڈھاکہ توں مولانا بلیات حسین تے ہور 'কোরআনুল করিম'।
1968: چاند پور توں محمد سید ابراہیم پوری 'কোরআনের মুক্তাহার'।
1969: حکیم عبد المنان 'কোরআন শরিফ', تاج کمپنی، ڈھاکہ۔
1970 : محمد نور الاسلام "তাফাসরুল কোরআন بگڑا تاں۔
1970–72: مولانا محمد طاہر 'আল-কোরআন: তরজমা ও তাফসির৷
1974: مولانا نور الرحمن 'তাফসিরে বয়ানুল কোরআন' دوبارہ پرنٹ تے اشاعت امدادیہ لیبری، ڈھاکہ۔
1974: مبارک کریم جوہر 'কোরআন শরিফ', ہرف پرکاشانی، کولکتہ
1977: محمد فضل الرحمن منشی 'পবিত্র কোরান শরিফ', کُمِلّا توں شائع ہويا۔
1978–79: اسلامک پرکاشن تے آدھنک پرکاشنی توں 'তাফহিমুল কোরআন: কোরআন মজিদের বাংলা তাফসির'।
1980: اسلامک فاؤنڈیشن توں مفتی محمد شفیع دی عبارتاں مولانا محی الدین خان نے ترجمہ کیتیاں۔ 'তাফসিরে মা'রেফুল কোরআন'
1982: محمد خورشید الدین 'তাফসিরে জালালাইন' (ترجمہ)।
1988: ڈاکٹر محمد مجیب الرحمن تے اختر فاروق তাফসিরে ইবনে কাছির', اسلامک فاؤنڈیشن۔
1992: ڈاکٹر عثمان غنی 'কোরআন শরিফ' ملک برادرز، کولکتہ۔
1993: فرید الدین مسعود ترجمہ 'তাফসির-ই জালালাইন', اسلامک فاؤنڈیشن۔
1994: ڈھاکہ وچ سعودی سفارت خانے تاں۔ 'বাংলা অনুপবিত্র কোরআনুল করিম বাদ ও সংক্ষিপ্ত তাফসির'।
1994: مولانا محمد امین الاسلام 'তাফসিরে নূরুল কোরআন', البلاغ پبلیکیشنز۔
1994: محمد عبیدالرحمٰن ملک 'তাফসিরে মাজেদি শরিফ','، اسلامک فاؤنڈیشن۔ '
1991–95: مولانا محمد سخاوت اللہ 'তাফসিরে তাবারি শরিফ', اسلامک فاؤنڈیشن۔
1995: حافظ منیر الدین احمد 'তাফসির ফি যিলালিল কোরআন','، القرآن اکیڈمی۔
1995: مولانا محمد بشیرالدین 'چھیہ نانہ'، ڈھاکہ۔ 'ছহীহ বঙ্গানুবাদ কোরআন শরিফ', ڈھاکہ
1996–97: مولانا محمود الحسن تے مولانا شبیر احمد عثمانی 'তাফসিরে উসমানী' (ترجمہ) اسلامک فاؤنڈیشن تاں۔
1997: محمد مستفیض الرحمن 'কোরান শরিফ', خوشروج کتاب محل توں
1998: مولانا ابوالبشر محمد سیف الاسلام تے مولانا مظہر الدین احمد دا ترجمہ قرآن۔[۶]
1999: صدر الدین چشتی '، 'তাফসিরে কোরআন'[۳],
2000 : وچارک ہبیبر رہمان کے'কোরআন শরিফ: সরল বঙ্গানুবাদ'، ڈھاکا توں پابلسڈ ہئے اے۔[۱۱][۹]
21واں صدی وچ
[سودھو]2002: قرآن شریف: حافظ منیر الدین احمد، القرآن اکیڈمی[۵]۔
2006: پنّا چودھری، 'ছন্দোবদ্ধ বাংলা কোরান' گںتوی پرکاشنی، ڈھاکہ[۱۲]
2006 : 'পবিত্র কোরআনের পুঁথি অনুবাদ'، مولانا عبد الحميد قاسیمی، نیو حمیدتا پرکاشن۔[۵]
2010: 'কোরআন শরিফ', عبد الله يوسف علي مولانا مفتی محمد ذكريا، مینا بک ہاؤس[۴]
2011 : 'নূর নূরানি বাংলা উচ্চারণ', بنگالی انواد تے ٹپّنی۔ مولانا عثمان غنی، سولمانیا بک ہاؤس۔[۵]
2012 : 'বঙ্গানুবাদ কোরআন শরিফ', مولانا محمد عبد الرحیم (رح)، خیرون پرکاشنی[۵]
2013: ابو بقر زکریا دی تفسیر[۱۳][۱۴][۱۵][۱۶][۱۷]
2017: 'তাফসিরে তাওযিহুল কোরআন', اصل: مفتی تقی عثمانی ترجمہ: مولانا ابو البشر محمد سیف الاسلام۔ مکتبۃ الاشرف۔[۴]
2018: 'সহজ কোরআন', آصف سبگت بھویاں، آدرش لیبری۔[۱۸][۱۹][۲۰]
2020: مولانا محب الرحمٰن خان كا"আল কুরআনের কাব্যানুবাদ" "رہنماء پرکاشنی" ڈھاکہ.[۲۱][۲۲]
2021: مفتی ابو امامہ كتب الدین محمود تے مفتی عبداللہ شہاب كى "আল কুরআন শব্দে শব্দে অর্থ" سیان پابلکیشن, ڈھاکہ।[۲۳][۲۴] (ISBN [[Special:BookSources/978-984-8046-62-3)
قرآن دے شاعرانہ تراجم دا موازنہ
[سودھو]مترجم دا نام | سورہ فاتحہ |
---|---|
محمد عبدالرشید صدیقی | অনন্ত মহিমা,জ্বলন্ত গরিমা রয়েছে দিগন্ত ভরিয়া,
হে বিশ্বরাজন!হে নিঃশ্ব শরণ!হে চির প্রেমের দরিয়া। অন্তিম দিনের তুমি বিচারক,প্রেমময় তুমি মঙ্গলকারক, দাও হে শক্তি!এদাসেরে প্রভু!রয়েছি চরণে লুটায়া। সরল সঠিক সহজ পন্থা,দেখাও দাসে,হে বিপদ হন্তা! চালাও সে পথে যে পথে তোমার প্রেমিকে নিয়াছ তরিয়া। তোমার অপ্রিয় চির অভিশপ্ত যে পথে পথিক চির অনুতপ্ত নিওনা সে পথে হে প্রভু মহান,মাগিছি মিনতি করিয়া।[۲] |
قاضی نذر الاسلام | সকলই বিশ্বের স্বামী আল্লার মহিমা
করুণা কৃপার যার নাই নাই সীমা। বিচার-দিনের বিভু! কেবল তোমারই আরাধনা করি আর শক্তি ভিক্ষা করি। সহজ সরল পথে মোদের চালাও, যাদেরে বিলাও দয়া সে পথ দেখাও। অভিশপ্ত আর পথভ্রষ্ট যারা,প্রভু, তাহাদের পথে যেন চালায়ো না কভু।[۲] |
مولانا محب الرحمن خان | আশ্রয় চাহি আল্লাহর, যেন শয়তান দূরে রয় শুরু করিলাম, আল্লাহর নামে, দয়ালু করুণাময়
প্রশংসা সব আল্লাহর, যিনি সারা জাহানের রব; দয়ালু, মহানুভব; (আর) যিনি বিচারদিনের সব৷ আমরা সবাই কেবলই তোমার ইবাদত করে যাই, এবং তোমার কাছেই শুধু সহায়তা চাই৷ তুমি আমাদের দেখাও তোমার সরল-সঠিক পথ; তাদের সে পথ, যাদেরকে দান করিয়াছ নিয়ামত৷ যাদের উপর রুষ্ট হয়েছ, তাদের সে পথ নয় এবং তোমার সৎপথ হতে বিচ্যুত যারা হয়৷[۲۵][۲۶] |
محمد نورالہدیٰ | সমস্ত প্রশংসা তাঁর,যাঁর হাতে দুনিয়ার ভার
জগতের প্রভু তিনি,দয়ার আধার; করুণাময়ের হাতে শেষ বিচারের ভার; আমরা বন্দেগী করি কেবল তোমার; দেখাও সরল পথ,যে পথে হয়েছে পার প্রিয়জন;ভ্রষ্টজন যে পথে গজবে ছারখার সে পথে যাবোনা [۲]আমি,সে নয় আমার। |
پنّا چودھری | আল্লাহর জন্য রহে যত গুনগান-
পালন করেন যিনি সকল যাহান; পরম করুণাময় তিনি দয়াবান। রোজ কিয়ামতে যিনি করিবেন বিচার; ইবাদাত আমরা সবাই করি আপনার। আপনারি সাহায্য চাই মোরা ইবাদাতে; চালান মোদের যেন সেই সোজা পথে। চলেছে যারা সব সেই পথ ধরে; আপনার দয়া রয় যাদের উপরে। আর যারা চলে সব সেই পথে নয়; আপনার গজব যেথায় আপতিত হয়। আরো যে লোকেরা ভুল পথে রয়; এসব চাওয়া যেন মন্জুর হয়![۲۷] |
ہور ویکھو
[سودھو]حوالے
[سودھو]- ↑ https://www.jstor.org/stable/3520213
- ↑ ۲.۰ ۲.۱ ۲.۲ ۲.۳ https://www.dainikcoxsbazar.com/articles/view/5501/The-first-Bengali-translator-of-the-Quran
- ↑ ۳.۰ ۳.۱ ۳.۲ https://dailysangram.com/post/338654-%E0%A6%95%E0%A7%81%E0%A6%B0%E0%A6%86%E0%A6%A8%E0%A7%87%E0%A6%B0-%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%A5%E0%A6%AE-%E0%A6%AC%E0%A6%99%E0%A7%8D%E0%A6%97%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A7%81%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%A6%E0%A6%95-%E0%A6%95%E0%A7%87
- ↑ ۴.۰ ۴.۱ ۴.۲ ۴.۳ https://www.kalerkantho.com/print-edition/islamic-life/2019/07/26/795902
- ↑ ۵.۰ ۵.۱ ۵.۲ ۵.۳ ۵.۴ https://web.archive.org/web/20220129061414/https://www.kalerkantho.com/print-edition/islamic-life/2019/07/26/795902
- ↑ ۶.۰ ۶.۱ https://roar.media/bangla/main/history/first-bengali-translation-of-quran
- ↑ «Archive copy». بایگانیشده از اصلی در ۲۰۲۲-۰۱-۲۹. دریافتشده در ۲۰۲۲-۰۱-۲۹.
- ↑ ۸.۰ ۸.۱ https://girlsworld24.com/%E0%A6%95%E0%A7%81%E0%A6%B0%E0%A6%86%E0%A6%A8%E0%A7%87%E0%A6%B0-%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%A5%E0%A6%AE-%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%82%E0%A6%B2%E0%A6%BE-%E0%A6%85%E0%A6%A8%E0%A7%81%E0%A6%AC/
- ↑ ۹.۰ ۹.۱ https://www.kalerkantho.com/print-edition/islamic-life/2019/07/26/795902
- ↑ https://www.jugantor.com/todays-paper/features/islam-and-life/147181/%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%82%E0%A6%B2%E0%A6%BE-%E0%A6%AD%E0%A6%BE%E0%A6%B7%E0%A6%BE%E0%A7%9F-%E0%A6%95%E0%A7%8B%E0%A6%B0%E0%A6%86%E0%A6%A8-%E0%A6%9A%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%9A%E0%A6%BE%E0%A6%B0-%E0%A6%86%E0%A6%A6%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A7%8B%E0%A6%AA%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%A4
- ↑ https://habibur.com/quran/
- ↑ https://durbiin.com/book/chondoboddho-bangla-quran
- ↑ https://www.wafilife.com/shop/books/tafsir-abu-bokor-zakaria-1rst-and-2nd-part/
- ↑ «Archive copy». بایگانیشده از اصلی در ۲۰۲۲-۰۱-۲۹. دریافتشده در ۲۰۲۲-۰۱-۲۹.
- ↑ https://www.rokomari.com/book/author/27262/dr--abu-bakar-muhammad-jakariya
- ↑ «Archive copy». بایگانیشده از اصلی در ۲۰۲۲-۰۱-۲۹. دریافتشده در ۲۰۲۲-۰۱-۲۹.
- ↑ «Archive copy». بایگانیشده از اصلی در ۲۰۲۲-۰۱-۲۹. دریافتشده در ۲۰۲۲-۰۱-۲۹.
- ↑ https://www.rokomari.com/book/198495/sahaj-quran--3rd-part-
- ↑ https://www.amazon.com/%E0%A6%95%E0%A7%81%E0%A6%B0%E0%A6%86%E0%A6%A8-%E0%A6%96%E0%A6%A3%E0%A7%8D%E0%A6%A1-Asif-Shibgat-Bhuiyan-ebook/dp/B089QQB6WB
- ↑ https://www.goodreads.com/author/show/15018925.Asif_Shibgat_Bhuiyan
- ↑ https://fateh24.com/%E0%A6%AA%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0-%E0%A6%95%E0%A7%81%E0%A6%B0%E0%A6%86%E0%A6%A8%E0%A7%87%E0%A6%B0-%E0%A6%AA%E0%A7%82%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%A3%E0%A6%BE%E0%A6%99%E0%A7%8D%E0%A6%97/
- ↑ «Archive copy». بایگانیشده از اصلی در ۲۰۲۱-۱۱-۰۹. دریافتشده در ۲۰۲۱-۱۲-۰۶.
- ↑ https://www.wafilife.com/shop/books/mohimannito-quran/
- ↑ «Archive copy». بایگانیشده از اصلی در ۲۰۲۱-۱۱-۱۵. دریافتشده در ۲۰۲۱-۱۲-۰۶.
- ↑ https://fateh24.com/%E0%A6%AA%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0-%E0%A6%95%E0%A7%81%E0%A6%B0%E0%A6%86%E0%A6%A8%E0%A7%87%E0%A6%B0-%E0%A6%AA%E0%A7%82%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%A3%E0%A6%BE%E0%A6%99%E0%A7%8D%E0%A6%97/
- ↑ «আল কুরআনের কাব্যানুবাদ – স্ট্যান্ডার্ড».
- ↑ «পবিত্র কোরআনের কাব্যানুবাদ: চার কবির মহৎ কর্মসাধনা». ۲۳ مئی ۲۰۲۰. بایگانیشده از اصلی در ۶ اکتوبر ۲۰۲۱. دریافتشده در ۶ دسمبر ۲۰۲۱.