بنگلہ دیش وچ روہنگیا مہاجرین
میانمار دی آبادی دی اکثریت بدھ مت نال تعلق رکھدی اے۔ اعداد و شمار دے مطابق روہنگیا مسلماناں دی بنگلہ دیش دی طرف حالیہ ہجرت توں پہلے میانمار(برما) دے مغربی صوبہ راکھین وچ روہنگیا مسلماناں دی آبادی تقریباََ دس لکھ سی لیکن انہاں دی زندگیاں تشدد، امتیازی سلوک، بے بسی تے مفلسی توں زیادہ کچھ ننيں۔ میانمار وچ انھاں غیر قانونی بنگلی دیشی مہاجرمنیا جاندا اے۔ حکومت نے انھاں شہریت دینے توں ہمیشہ انکار کیاپر ایہ یہ ميانمار وچ نسلاں توں رہ رہے نيں۔ ریاست رخائن وچ 2012 توں فرقہ وارانہ تشدد جاری اے۔ اس تشدد وچ وڈی تعداد وچ لوک ہلاک ہوئے نيں تے اک لکھ توں زیادہ لوک بےگھر ہوئے نيں۔میانمار دی راکھین ریاست وچ جنسی حملےآں دا نشانہ بننے والے روہنگیا بچے بنگلہ دیش پہنچنے دے بعد ایہ لرزہ خیز داستاناں سناتے نظر آندے نيں۔
بنگلہ دیش نوں ہجرت
[سودھو]اقوامِ متحدہ دے مطابق 25اگست 2017 وچ میانمار دے صوبہ رکائن وچ ہونے والے پرتشدد فسادات تے بدترین مظالم دے سبب پنج لکھ چھتیس ہزار روہنگیا اقليتی مسلماناں نے بنگلہ دیش وچ پناہ لی اے جدوں کہ بنگلہ دیش وچ پہلے ہی روہنگیا پناہ گزیناں دی وڈی تعداد موجود اے۔ لکھاں دی تعداد وچ بغیر دستاویزات والے روہنگیا بنگلہ دیش وچ رہ رہے نيں جو دہائیاں پہلے میانمار چھڈ کے اوتھے آئے سن ۔ اقوام متحدہ دی طرف توں راکھین وچ میانمار دی سکیورٹی فورسز دی روہنگیا مسلم برادری دے خلاف انہاں خونریز کارروائیاں نوں ’نسلی تطہیر‘ دا ناں دتا جا چکيا اے۔ اقوامِ متحدہ دا کہنا اے کہ مہاجرین دی تعداد تے ضروریات دے تناظر وچ بین الاقوامی برادری دی جانب توں بھاری امداد دی ضرورت اے۔ ادھر اس تشدد توں فرار دی کوشش وچ انیس روہنگیا باشندے بنگلہ دیش دی سمندری حدود وچ ڈُب کر ہلاک ہوئے گئے نيں۔
مہاجرین دے مسائل
[سودھو]مہاجرین نوں خوراک دی قلت تے ہور مسائل دا سامنا اے تے بنگلہ دیشی حکومت نے میانمار نوں اپنے لوک واپس لینے دا مطالبہ وی کیتا اے جدوں کہ مہاجرین واپس جانے دے لئی تیار نئيں نيں۔ جنوبی بنگلہ دیش دے اک نیم جنگلاندی علاقہ وچ اپنی اک جھونپئی بنانے وچ مصروف چار روہنگیا مہاجرین ہاتھیاں دے پیر تلے کچلے گئے جنہاں وچ تن بچے وی سن ۔
بنگلہ دیشی حکومت دے اقدامات
[سودھو]اقوامِ متحدہ دے مطابق مہاجرین نے ابتدا وچ خالی جگہاں تے سڑکاں اُتے رہائش دے لئی خیمے لگائے۔ بنگلہ دیش وچ حکام نے پناہ گزیناں دی رہائش دے لئی زمین دا اک برا خطہ خالی کرا دے انھاں دتا جتھے 80،000 خانداناں نوں رہائش دتی گئی۔ امدادی ادارےآں نے فوج دے تعاون توں نويں کیمپ بنائے جنہاں وچ 14 ہزار عارضی پناہ گاہاں تعمیر کيتیاں گئیاں۔روہنگیا اقلیت دے پرانے کیمپ دے نال بننے والے اس نويں کیمپ وچ 14،000 رہائش گاہاں وچوں ہر یونٹ وچ چھ خانداناں دی گنجائش تھی۔نیا کیمپ اٹھ کلومیٹر دے رقبہ پہ بنایا گیا جو روہنگیا اقلیت دے پہلے توں آباد کیمپ دے نیڑے اے ۔اس وچ 8500 عارضی بیت الخلا تے عارضی مکان بنائے گئے۔ اس کیمپ وچ طار لکھ افراد دی گنجائش اے۔ بنگلہ دیشی حکومت نے 2014 توں بنگلہ دیشی شہریاں تے روہنگیا مہاجرین دے درمیان شادیاں پہ پابندی لگائی ہوئی اے۔ دو مہاجرین کیمپ کوتوپلونگ تے نیاپرا دی 2017 وچ رجسٹرڈ آبادی 34،000 سی جدوں کہ اقوامِ متحدہ دے ہائی کمشنر برائے مہاجرین نے اندازہ لگایا کہ ایہ ابادی 77،000 توں ودھ گئی تے 14 جنوری 2018 وچ کیمپ دی ودھنے والی سائٹ وچ آبادی 547،616 سی۔ کوتوپلونگ کیمپ نوں دنیا دا سب توں وڈا مہاجرین کیمپ کہیا جاندا اے۔ جو کینیا دادآب کیمپ توں وی برا اے جتھے دی آبادی اپریل 2917 وچ 245،126 سی۔
دو مہاجرین کیمپ کوتوپلونگ تے نیاپرا دی 2017 وچ رجسٹرڈ آبادی 34،000 تھی۔جدوں کہ اقوامِ متحدہ ہائی کمشنر برائے مہاجرین نے اندازہ لگایا کہ ایہ آبادی 77،000 توں ودھ گئی۔ تے 14 جنوری 2018 وچ کیمپ دی ودھنے والی سائٹ وچ آبادی 547،616 سی۔ کوتوپلونگ کیمپ نوں دنیا دا سب توں وڈا کیمپ کہیا جاندا اے جو کینیا دادآب کیمپ توں وی وڈا اے جتھے دی آبادی اپریل 2017 وچ 245،126 سی۔
میانمار تے بنگلہ دیش دی حکومت دے درمیان کشیدگی
[سودھو]میانمار تے بنگلہ دیش دی حکومت دے درمیان روہنگیا مسلماناں دے مسئلے اُتے حالات کشیدہ نيں۔ ڈھاکہ نے میانمار اُتے اپنی فضائی حدود دی خلاف ورزی دا الزام عائد کردے ہوئے سخت احتجاج وی کیتا ۔بنگلہ دیشی حکومت دے مطابق میانمار دے فوجی ہیلی کاپٹر تے ڈرونز گذشتہ تن دن وچ متعدد بار بنگلہ دیش دے فضائی حدود دی خلاف ورزی دی ۔بنگلادیشی حکام نے ڈھاکہ وچ میانمار دے ایلچی نوں طلب کر کے فضائی حدود دی خلاف ورزی کرنے اُتے احتجاج ریکارڈ کروایا تے میانمار دے اس اقدام نوں اشتعال انگیز قرار دتا۔ بنگلہ دیشی دستےآں نے مغربی بھارت دے نال ملکی سرحد دی نگرانی سخت تر کر دتی اے تاکہ بھارت توں انہاں ہزاراں روہنگیا مسلم مہاجرین دے بنگلہ دیش وچ داخلے نوں روکیا جا سکے، جنہاں نوں ممکنہ طور اُتے بھارتی حکام سرحد پار دھکیل سکدے نيں ۔حکام دے مطابق بھارتی سرحدی علاقے وچ روہنگیا مہاجرین دی تعداد مسلسل زیادہ ہُندی جا رہی اے، خاص طور اُتے پُٹکھلی دی سرحدی چوکی والے علاقے وچ ۔ اس جگہ اُتے صرف اک چھوٹا جہا دریا ہی دونے ملکاں دے وچکار سرحد دا کم دیندا اے۔
حوالے
[سودھو]2۔ ur:روہنگیا
3۔ https://www.dw.com/ur/بنگلہ-دیش-میں-جنوری-سے-ایک-لاکھ-روہنگیا-مہاجرین-کی-واپسی/a-41972517
4۔ https://www.dw.com/ur/روہنگیا-مہاجرین-دنیا-کے-کون-کون-سے-ممالک-میں-ہیں/g-40692629
5۔ https://waqtnews.tv/16-Nov-2018/103246
6۔ https://waqtnews.tv/27-Oct-2018/101919