بیگم اختر
| بیگم اختر | |
|---|---|
| پیدائشی نام | اختر بائی فیض آبادی |
| پیدائش | 7 اکتوبر 1914 |
| تعلق | فیض آباد، اتر پردیش، بھارت |
| وفات | ۳۰ اکتوبر ۱,۹۷۴ (عمر 60 سال)[۱] |
| اصناف | غزل، ٹھمری، Dadra[۲] |
| پیشے | گلوکارہ |
| سالہائے فعالیت | 1929–1974 |
اختری بائی فیضآبادی، عامَ مشہور بیگم اختر (7 اکتوبر 1914–30 اکتوبر 1974)، مشہور ہندوستانی کلاسیکل گلوکارہ سی۔
اسنوں آواز لئی سنگیت ناٹک اکادمی انعام ملیا اتے کلا دے میدان وچ یوگدان لئی بھارت سرکار نے 1975 وچ اسنوں پدم بھوشن نال نوازیا سی۔ اسنوں ملکہِ غزل دا خطاب ملیا ہویا سی۔[۳]
ملکہ غزل بیگم اختر
[سودھو]جم
[سودھو]سنگیت ناٹک اکیڈمی ایوارڈ حاصل کرن والی، پدم شری اتے پدم بھوشن ایوارڈ جیتو، غزل گائکی دی پٹرانی، نامور موزیشیئن، ٹھمری، دادرا وچ مہارت حاصل کرن والی،1929 توں 1974 تک غزل سروتیاں دے دلاں دی ملکہ بنی رہن والی، 16 ڈسکوگرافی اتے 1934 توں 1958 تک 9 فلموگرافی نبھاؤنن والی اختریبائی فیض آبادی دا جم 7 اکتوبر 1914 نوں اصغر حسین دی دوجی بیگم مشتاری دی ککھوں بڑا دروازہ، ٹاؤن بھدارسا، بھارتکنڈ ضلع فیض آباد (اتر پردیش) وچ ہویا ۔ بیبی اختری اتے زوہرا جڑواں بھیناں سن ۔
سنگیت فر
[سودھو]اختریبائی ادوں محض 7 سالاں دی سی جد اس نے چندرا بائی نال تھئیٹر گروپ وچ ٹور لاؤنن لئی داخلہ پایا ۔ پٹنا دے مشہور سارنگی ماسٹر استاد امداد خان دا اختری دی سنگیت سکھیا لئی سہارا لیا گیا اتے پھر پٹیالہ گھرانے دے عطا محمد خان دیاں سیوانواں لئیاں گئیاں ۔ اپنی امی جان نال اچیری کلاسیکل سنگیت سکھیا واسطے کولکاتہ لئی روانہ ہوئی ۔ لاہور دے محمد خان، عبدل وحید خان توں علاوہ استاد جھنڈے خان توں وی گائکی دی تعلیم حاصل کیتی ۔
پاہلا رکارڈ
[سودھو]15 سال دی عمر وچ اختریبائی نے سروجنی نائڈو دی حاضری وچ 1934 نوں بہار دے بھوچال پیڑتاں دی مدد لئی پہلی پبلک سٹیج کیتی۔ اسدا پہلا ریکارڈ میگافون رکارڈنگ کمپنی نے جاری کریا جس وچ غزل، دادرا، ٹھمری دا رنگ شامل سی ۔ ایسے سمے دوران ہی ایسٹ انڈیا کمپنی دی پیش کش مطابق کئی ہندی فلماں وچ اداکاری وی کیتی اتے ایک دن دا بادشاہ،نل دمینتی (1933) فلماں چرچہ وچ وی رہیاں ۔
ویاہ
[سودھو]لکھنؤ پہنچ اختریبائی نے زمانے دے نامور پروڈیوسر -ڈائریکٹر محبوب خان نال ملاقات کیتی تاں 1942 وچ رلیز ہوئی فلم روٹی وچ 6 غزلاں گائیاں، پر پروڈیوسر اتے ڈارریکٹر دی آپسی کھچو-تان صدقہ 3 غزلاں نوں فلم توں ہی باہر کر دتا گیا ۔ اس توں 3 سال مگروں 1945 وچ اختریبائی نے وکیل اشتیاق احمد عباسی نال نکاح کروا لیا اتے اوہ بیگم اختر اکھواؤنن لگی ۔ شوہر دیاں بندشاں کارن اوہ 5 سالاں تک کجھ وی نہ گا سکی اتے ایسے فکر وچ بیمار ہو گئی ۔ پھر 1949 وچ لکھنؤ ریڈیو سٹیشن توں غزلاں اتے دادرا گاؤنن دا موقع ملیا ۔ بیگم اختر نے چار سو دے قریب رچناواں نوں بل سپرش دتا اتے آل انڈیا ریڈیو نال راگ بیسڈ گائکی راہیں رابطہ بنائی رکھیا ۔
موت
[سودھو]اوہدے دوست نیلم گھمنڈیا دے سدے تے احمدآباد وکھے پروگرام کرن گئی بیگم اختر سروتیاں دی بہتی منگ اتے ہور دباء پاروں وگڑی جسمانی حالت کارن سروتیاں دی خواہش مطابق گا نہ سکی ۔ بیماری دی حالت وچ ہی اوہنوں ہسپتال لجانا پیا ۔ جتھے 30 اکتوبر 1974 نوں اوہ گائکی دیاں یاداں چھڈّ سدا سدا لئی اس جہانو کوچ کر گئی ۔ پر اپنی غزل گائکی دی زندگی وانگ، اوہدی زندگی وی غزل دی زندگی تک قایم رہیگی ۔
ایہ وی ویکھو
[سودھو]ہور پڑھو
[سودھو]- سوہنے کم دا ٹکا لین والیاں دا لسٹ
حوالے
[سودھو]- ↑ In Memory of Begum Akhtar The Half-inch Himalayas، by Shahid Ali Agha, Agha Shahid Ali, Published by Wesleyan University Press, 1987. ISBN 0-8195-1132-3.
- ↑ Dadra Thumri in Historical and Stylistic Perspectives، by Peter Lamarche Manuel, Peter Manuel. Published by Motilal Banarsidass Publ.، 1989. ISBN 81-208-0673-5. Page 157۔
- ↑ New Release: Begum Akhtar: Love’s Own Voice Archived 2011-06-06 at the وے بیک مشین Hindustan Times، 31 اگست 2009.