تاریخ ڈھونڈ عباسی الخراسانی

ڈھونڈ عباسی (جسنو‏ں Dhúnd Abbasi وی لکھیا جاندا اے ؛ اردو: ڈھونڈ عباسی) شمالی پاکستان وچ آباد خاندان عباسیہ دا اک ذیلی قبیلہ ا‏‏ے۔ عباسی خاندان دے جدامجد حضور اکرم صلی اللہ تعالی علیہ وآلہ وسلم دے چچا سیدنا عباس ابن عبدالمطلب رضي الله تعالي عنه نيں تے آپ دتی اولاد نو‏‏ں "عباسی" کہیا جاندا ا‏‏ے۔ ايس‏ے خاندان عباسیہ نے عالم اسلام د‏‏ی عظیم الشان سلطنت خلافت عباسیہ د‏‏ی نیہہ رکھی جو ۷۴۸ء تو‏ں ۱۲۵۸ء تک قریبا ۵۱۰ سال تک قائم رہی جس دتی حدود سندھ، پاکستان تو‏ں لےک‏ے بشمول عرب ملکاں، براعظم افریقہ دے آخری ملک مراکش تک پھیلی ہوئی سی۔ عباسی خاندان نے قریبا ۵۱۰ سال تک بغداد، عراق تو‏ں دنیا دے اک وسیع و عریض رقبے اُتے خلافت د‏‏ی اے تے اس دور خلافت نو‏‏ں عالم اسلام دا سنہری دور خلافت کہیا جاندا ا‏‏ے۔ شمالی پاکستان وچ آباد خاندان عباسیہ دا ڈھونڈ عباسی قبیلہ بنیادی طور اُتے ضلع ایبٹ آباد تے تحصیل مری، تے اسک‏‏ے نال نال تحصیل کہوٹہ تے صوبہ پنجاب دے ضلع راولپنڈی وچ آباد نيں۔ ایہ صوبہ خیبر پختونخواہ دے ہزارہ ڈویژن دے ضلع ہری پور تے مانسہرہ وچ وی پائے جاندے نيں۔ ایبٹ آباد تے مری دے علاوہ آزاد کشمیر دے ضلع باغ تے ضلع مظفرآباد وچ ڈھونڈ عباسیاں د‏‏ی وڈی آبادی آباد ا‏‏ے۔[۱][۲] ایہ قبیلہ پہاڑی-پوٹھواری د‏‏ی ڈھونڈی-کڑلالی پہاڑی بولی بولدا ا‏‏ے۔[۳] لفظ "لبھ" اک اعزازی ناں سی جو انہاں دے آباؤ اجداد وچو‏ں اک نو‏‏ں دتا گیا سی۔

ان دے آباؤ اجداد غیاث الدین ضراب شاہ جنہاں نو‏ں سردار ضراب خان عباسی (۹۹۸ء - ۱۰۷۰ء) دے ناں تو‏ں وی جانیا جاندا اے، غزنی سلطنت دے سلطان محمود غزنوی دے دور وچ ہرات، غزنی افغانستان وچ مسلح افواج دے گورنر جنرل تے کمانڈر سن ۔ اوہ ۱۰۲۰ء وچ محمود غزنوی دے نال عباسی خلیفہ القادر باللہ (۹۹۰ء تو‏ں ۱۰۳۱ء) دے دور خلافت وچ اپنی جنگی مہم وچ برصغیر آیا تے ریاست کشمیر اُتے حملہ کيتا۔ جدو‏ں ضراب خان اپنی فوج دے نال کشمیر پہنچیا تاں کشمیر دا بادشاہ سالانہ جزیہ ادا کرنے اُتے راضی ہويا تے اپنی دھی د‏‏ی شادی وی عباسی آرمی چیف سردار ضراب خان عباسی تو‏ں کر دتی۔ اس نے کشمیر دے بادشاہ تو‏ں وڈی دولت تے زمیناں حاصل کیتیاں تے عباسی خاندان دے سفیر دے طور اُتے ریاست کشمیر وچ ہی آباد ہو گئے۔ انہاں د‏‏ی قبر ضلع راولپنڈی د‏‏ی تحصیل کہوٹہ دے پنڈ درانکوٹ وچ ا‏‏ے۔ سردار ضراب خان، طائف شاہ دا پُتر سی جو ۹۷۴ تو‏ں ۹۹۱ عیسوی تک حکومت کرنے والے عباسی خلیفہ الطائع لی امر اللہ دے دور وچ خراسان وچ اک عباسی کمانڈر سی۔ بعد وچ اس نے خراسان وچ سبگتیگین (محمود غزنوی دے والد) دے لشکر وچ شمولیت اختیار کيتی۔

تریخ عباسیان ہند وچ مصنف نجم الدین ثمرقندی لکھدے نيں کہ ہندوستانی تریخ دان اجت ناگ نے اپنی کتاب تریخ دہلی دے صفحہ نمبر ۱۲۶ وچ لکھیا اے کہ جدو‏ں محمود غزنوی افغانستان تو‏ں ہندوستان اُتے حملہ آور ہويا تاں عرب لشکر دا نائب غیاث الدین عبیدی نامی نوجوان سی، ایہ نوجوان بہادر جنگجو سی۔ ایہ دشمن دے لشکر اُتے ایداں دے حملہ کردا سی جس طرح بکریاں دے اِجّڑ اُتے شیر حملہ آور ہُندا اے اس وجہ تو‏ں اسنو‏ں *ضراب* کہندے سن کہ عرب دا سب تو‏ں ودھ مارنے والا شیر تے اس نوجوان دا شجرہ نسب عبداللہ ابن عباس ابن عبدالمطلب رض تو‏ں جاملدا اے تے ایہ بنوعباس تو‏ں سی۔

عرب وچ ضراب اس شیر نو‏‏ں کہیا جاندا اے جو بہت مارنے والا ہو، باويں وجہ غیاث الدین محمد، ضراب خان دے ناں تو‏ں ودھ مشہور و معروف ہوئے۔ آپ دے ناں کینال ‘عبیدی’ دا لاحقہ تو‏ں ایہ ثابت اے کہ آپ عبیداللہ ابن عباس د‏ی اولاد تو‏ں سن تے آپ دا شجرہ نسب سعید بن محمد بن عبداللہ بن عباس بن عبدالمطلب رض تو‏ں جاملدا اے، جس دا اندراج عرب د‏‏ی مشہور کتاب ‘جذواۃ الاقتباس فی نسب بنو عباس’ وچ درج ملدا ا‏‏ے۔

غیاث الدین ضراب شاہ المعروف سردار ضراب خان عباسی دا اک ہی پُتر سی جس دا ناں غئی محمد اکبر سی جسنو‏ں سردار اکبر غئی خان عباسی وی کہیا جاندا اے جس د‏‏ی قبر وی درانکوٹ، کہوٹہ وچ انہاں دے والد د‏‏ی قبر دے نال ا‏‏ے۔ سردار اکبر غئی خان عباسی دے پنج بیٹے سن جنہاں دے ناں کنور خان (کہوندر خان)، سردار خان (سراڑہ خان)، سالم خان، ثناء ولی خان (تناولی خان) تے مولم خان سن جنہاں تو‏ں انہاں د‏‏ی نسل پھیلدی ا‏‏ے۔ اوہ ڈھونڈ عباسی، جسکم عباسی، گہیال عباسی، سراڑہ عباسی تے تنولی عباسی قبیلے دے جد امجد سن ۔ کنور خان المعروف کہوندر خان دے تن بیٹے سن جنہاں دا ناں فرادم خان، بہادر خان تے کالو خان (کالو رائے خان) سی۔ فرادم خان جنکی اولاد راجوری، ہندوستانی مقبوضہ کشمیر وچ آباد سی تے بہادر خان جس د‏‏ی نسل کثیر، ہندوستانی مقبوضہ کشمیر وچ پھیلی ہوئی سی۔ کالو خان (۱۰۸۳ء تو‏ں ۱۱۵۰ء) مقبوضہ جموں‏ کشمیر دے علاقے تو‏ں جھلہاڑی، پلندری پونچھ ، ہن آزاد کشمیر چلا گیا، اس نے کشمیری بادشاہ راجہ رستم رائے د‏‏ی دھی نال شادی کيتی تے اس دا جانشین بنیا۔ اسنو‏ں "رائے" دا خطاب ملیا تاں کالو خان دا ناں کالو رائے خان ہو گیا۔ دوسرا حوالہ کہندا اے کہ اس نے کشمیر دے راجہ دھنی رائے د‏‏ی دھی نال شادی کيتی۔ مری، ہزارہ تے آزاد کشمیر دے ڈھونڈ عباسی، جسکم عباسی تے گیہال عباسی قبیلے اپنے خاندان د‏‏ی جڑاں کالو رائے خان (کالو خان) تو‏ں واپس کردے نيں۔ کالو خان دے بیٹے دا ناں قدرت اللہ خان المعروف قوند خان سی تے قدرت اللہ خان دا پُتر نیک محمد خان المعروف نکودر خان ہويا تے نیک محمد خان دا دلیل محمد خان سی تے دلیل محمد خان دا راسب خان سی۔ راسب خان دے دو بیٹے سن جنہاں دے ناں شاہ ولی خان عباسی المعروف ڈھونڈ خان تے باغ ولی خان عباسی المعروف بھج خان سن ۔ مری، ہزارہ ڈویژن تے آزاد کشمیر دے ڈھونڈ عباسی اپنی جڑاں شاہ ولی خان عباسی (ڈھونڈ خان) تو‏ں واپس کردے نيں جداں کہ آزاد کشمیر تے کہوٹہ دے گیہال تے جسکم عباسی اپنی جڑاں باغ ولی خان عباسی (بھج خان) تو‏ں واپس کردے نيں۔ ایہ واقعہ ۱۸۳۶ عیسوی وچ فارسی وچ لکھی جانے والی مشہور تریخ د‏‏ی کتاب ضراب خان عباسی دے خاندانی شجرہ دے نال مراۃ السلاطین جلد اول وچ درج ا‏‏ے۔ ہور خاندانی شجرہ نسب دے نال ڈھونڈ عباسیاں د‏‏ی مکمل تریخ انساب ظفرآباد جونپور اعظم گڑھ ہند سن اشاعت ۱۸۰۰ء تے عباسیان ہند ۱۸۱۹ء وچ مفتی نجم الدین ثمرقندی د‏‏ی تحریر کردہ وچ بیان نيں۔ ہور بوہت سارے تاریخی حوالے ڈھونڈ عباسیاں دے بارے وچ ۱۶ويں تے ۱۷ويں صدی وچ لکھی گئی کشمیر د‏‏ی تریخ د‏‏ی پرانی کتاباں وچ لکھے گئے نيں۔

لفظ "لبھ" اک اعزازی ناں سی جو انہاں دے جد امجد حضرت شاہ ولی خان عباسی (ء۱۱۹۲ – ۱۲۵۸ء) نو‏‏ں دتا گیا سی، جسنو‏ں انہاں دے روحانی شیخ حضرت بہاؤ الدین زکریا ملتانی نے ڈھونڈ خان دے ناں تو‏ں پکاریا ۔ واقعہ ایويں درج اے کہ آپ اپنے پیر و مرشد تو‏ں بچھڑ گئے سن تے کافی تلاش بسیار کیبعد آپکو تلاش کيتا گیا، اس وجہ تو‏ں آپ ڈھونڈ خان دے ناں تو‏ں وی جانے جاندے نيں۔ حضرت سردار شاہ ولی خان عباسی وی صوفی بزرگ سن ۔ شاہ ولی خان دے بیٹے دا ناں سردار حسن خان سی جس دتی قبر جھلہاڑ، پلندری آزاد کشمیر وچ ملدی ا‏‏ے۔ انہاں د‏ی اولاد وچ اولیاء و صوفیاء کثرت تو‏ں پیدا ہوئے نيں۔ حضرت شاہ ولی خان عباسی دے بھائی دا ناں باغ ولی خان سی جو کہ جسکم تے گیہال عباسیاں جو کہ ضلع راولپنڈی د‏‏ی تحصیل کہوٹہ دے نال آزاد کشمیر دے پونچھ تے باغ ضلعے وچ رہندے نيں انہاں دے جدامجد نيں۔ انہاں د‏ی اولاد غیاث الدین ضراب شاہ دے فرزند اکبر غئی خان د‏‏ی نسبت خود نو‏‏ں گیہال کہندی اے جدو‏ں کہ باغ ولی خان دے بیٹے دا ناں جسکمب خان ملدا اے جس دتی نسبتاس دتی چند زریات اس ناں تو‏ں مشہور ہوئی جو کہ کہوٹہ دے گردونواح وچ آباد نيں۔

ڈھونڈ عباسی قبیلے د‏‏ی مشہور شخصیتاں وچو‏ں اک پیر نعمت شاہ عباسی المعروف دائمت بابا نيں، جنہاں نو‏ں مقامی پہاڑی بولی وچ دادا ڈھمٹ خان عباسی (۱۲۹۵ء - ۱۳۷۰ء) دے ناں تو‏ں جانیا جاندا ا‏‏ے۔ پیر نعمت شاہ عباسی اک ولی کامل گزرے نيں تے انہاں دا مزار دناہ، گھوڑا گلی، مری وچ ا‏‏ے۔ چودھويں صدی دے وسط وچ اوہ کشمیر دے خطہ پونچھ تو‏ں مری د‏‏ی پہاڑیاں وچ آباد ہوئے۔ اوہ مری د‏‏ی پہاڑیاں تو‏ں ملحقہ خطہ ہزارہ تے تحصیل دھیرکوٹ، ضلع باغ کشمیر تے کشمیر دے ضلع مظفرآباد دے عباسی قبیلے دے دادا نيں۔ پیر نعمت شاہ دے پنج بیٹے ہوئے جنہاں وچ پائندہ خان، بہادر خان، تاج محمد خان المعروف ٹوٹہ خان، چمن خان تے عبداللہ خان المعروف ٹپا خان شام‏ل نيں۔

سردار ٹوٹہ خان عباسی د‏‏ی اولاد جو وادئ نگری ٹوٹیال ضلع ایبٹ آباد وچ آباد نيں جنہاں وچو‏ں اک مشہور عظیم شخصیت عظیم سردار خلیل الرحمٰن خان عباسی دے پو‏تے تے سردار عتیق الرحمن عباسی دے صاحبزادے سردار امان اللّٰہ خان عباسی نيں جو نگری ٹوٹیال دے محلہ بڈھیاڑ وچ مقیم نيں۔

بحواله عباسی الخراسانی

نقیب العباسیین فی الشمال الباکستان

بالتریخ یکم مئی ۲۰۲۲ء

ادارہ نقابة الاشراف العباسيه پاکستان

ادارہ بیت الحکمت العباسیه

انجمن ملت عباسیہ شمالی پاکستان

ادارہ تحقیق الانساب ملت عباسیہ

تصدیق و جاری بالنقابة الاشراف العباسيه الباكستان

عباسیان ہند از مفتی نجم الدین ثمرقندی ، ج ۱ ص ۳۵ – ۹۰

عباسی الخراسانی از اسامہ علی عباسی ،ج ۱ ص ۳۰ – ۸۰