تحریک عدم اعتماد
تحریک عدم اعتماد توں مراد اوہ ووٹ یا اوہ بیان اے جو کسی سرکاری یا تنظیمی عہدیدار دے خلاف دتا جاندا اے کہ ایہ عہدیدار ہور اس عہدے نوں سنبھالنے دے لائق نئيں اے۔ عدم اعتماد دا استعمال اکثر اس وقت ہُندا اے جدوں کوئی سرکاری یا تنظیمی عہدیدار کوئی ایسا قدم اٹھائے جو آئین قانون تے ضابطہ اخلاق دے خلاف ہوئے۔
سرکاری طور اُتے اکثر تحریک عدم اعتماد یا عدم اعتماد بل اس وقت پارلیمان وچ لیایا جاندا اے جدوں کوئی حکومت عہدیدار کوئی ایسا قدم اٹھاندا اے جو آئین و قانون کیخلاف ہو یا ایسا اقدام جس توں ملک دی بدنامی تے نقصان ہوئے۔ پارلیمان وچ اکثر عدم اعتماد دا بل حزب اختلاف دے جانب توں پیش کيتا جاندا اے جس اُتے ارکانِ پارلیمان اپنا ووٹ دیندے نيں۔ جے کسی وفاقی عہدیدار (جداں وزیر اعظم،وفاقی وزیر،وغیرہ) نوں برطرف کرنا ہُندا اے تاں وفاقی قانون ساز ایواناں (مثلا قومی اسمبلی تے سینیٹ) وچ بل پیش کيتا جاندا اے تے جے صوبائی سطح اُتے کسی عہدیدار (جداں وزیراعلیٰ،صوبائی وزیر،وغیرہ) نوں ہٹانا اے تاں صوبائی قانون ساز ایواناں وچ (جداں صوبائی اسمبلی) وچ بل پیش کيتا جاندا اے۔
طریقہ کار
[سودھو]وزیراعظم دے خلاف تحریک عدم اعتماد اُتے رائے شمای دے لئی قومی اسمبلی دے 20 فیصد یا 68 اراکین دے دستخطےآں توں ایوان دا اجلاس بلانے دی درخواست جمع کرائی جاندی اے جس دے دوران تحریک عدم اعتماد اُتے رائے شماری ہُندی اے۔
آئین دے آرٹیکل 54 دے مطابق اسپیکر قومی اسمبلی دے پاس ریکوزیشن آنے دے بعد ایوان دا اجلاس بلانے دے لئی زیادہ توں زیادہ 14 دن ہُندے نيں۔
اجلاس طلب کرنے دے بعد سیکریٹری قومی اسمبلی اس نوٹس نوں اراکین نوں بھیجاں گے تے عدم اعتماد دی قرارداد اگلے دن (ورکنگ ڈے پر) پیش کيتی جائے گی۔
جس دن قرارداد پیش کيتی جاندی اے، قواعد دے مطابق اس اُتے " 3 دن توں پہلے یا 7 دن دے بعد ووٹ نئيں دتا جائے گا"۔
وزیراعظم دے خلاف تحریک عدم اعتماد اُتے رائے شماری اوپن ووٹ دے ذریعے ہُندی اے۔
مظہر عباس دے مطابق جدوں قومی اسمبلی دا اجلاس ہوئے گا تاں پہلے گھنٹی بجائی جاندی اے تاکہ جے کوئی رکن باہر ہوئے تاں اوہ اسمبلی ہال وچ پہنچ جائے تے اس دے بعد دروازے بند کر دتے جاندے نيں۔
اس دے جو اراکین تحریک عدم اعتماد دے حق وچ ہُندے نيں اوہ اک دروازے توں باہر نکلدے نيں جدوں کہ اس دے مخالف دوسرے دروازے توں باہر جاندے نيں۔
جب اوہ باہر نکل رہے ہُندے نيں تاں گنتی دا آغاز ہوجاندا اے تے جدوں ہال مکمل خالی ہوجاندا اے تے رائے شماری مکمل ہوجاندی اے تاں فیر سب دوبارہ ہال وچ داخل ہُندے نيں۔
اس دے بعد اسپیکر دی جانب توں نتیجے دا اعلان ہُندا اے۔ جے تحریک عدم اعتماد کامیاب ہوئے تاں اسپیکر دی جانب توں نتیجے نوں تحریری طور اُتے صدر مملکت دے پاس جمع کرایا جائے گا تے سیکریٹری دی جانب توں گزٹڈ نوٹیفکیشن جاری کيتا جائے گا۔
اگر اسپیکر یا ڈپٹی اسپیکر کے خلاف تحریک عدم اعتماد جمع کرائی گئی ہوئے تاں اس اُتے رائے شماری خفیہ بیلٹ دے ذریعے ہُندی اے۔
اسمبلی دے قوانین دے مطابق اس رائے شماری دے دوران اسپیکر یا ڈپٹی اسپیکر اسمبلی سیشن دی صدارت نئيں کر سکدے۔