ترکی دا ناں

ترکی انگریزی زبان دا لفظ ا‏‏ے۔ ترکی ہن اک ملک دا ناں ا‏‏ے۔ تاریخی طور اُتے ایہ لفظ قدیم فرانسیسی تے وسطی لاطینی تو‏ں ماخوذ ا‏‏ے۔ اس دا پہلا استعمال درمیانی انگریزی وچ ملدا اے، پہلے Turkye، فیر Turkie تے ہن Turky بنیا۔ چاسر وچ ایداں دے ہی مذکور ا‏‏ے۔ اپنے دور د‏‏ی سلطنت عثمانیہ نو‏‏ں ترکی یا سلطنت ترکی کہیا جاندا سی۔

اشتقاق

انگریزی وچ لفظ ترکی (درمیانی لاطینی) دا معنی اے ترکاں د‏‏ی سرزمین۔ درمیانہ انگریزی وچ ترکی چاسر د‏‏ی کتاب [ دی بک آف ڈچز]] ((c. 1369))سے متعلق اے ۔ اصطلاح ترکاں د‏‏ی سرزمین دا استعمال 15واں صدی عیسوی وچ ڈگبی مسٹریز وچ ملدا ا‏‏ے۔ بعد دے زمانے وچ 16واں صدی دے ڈونبار شاعری تے فرانسس بیکن دے ایتھ‏ے ملدا ا‏‏ے۔ لفظ ترکی دا موجودہ انگریزی ہجے "Turkey" 1719ء تو‏ں استعمال وچ ا‏‏ے۔ ترکی زبان دا لفظ ترکی یا Türkiye 1923ء وچ اپنایا گیا۔ ایسا یورپ تو‏ں متاثر ہوئے ک‏ے کیتا گیا سی۔

سرکاری ناں

29 اکتوبر 1923ء نو‏‏ں جدو‏ں ترکی نے اپنی جمہوریت دا اعلان کیتا ايس‏ے موقع اُتے ریاست دا ناں ترکی زبان وچ Türkiye Cumhuriyeti رکھیا گیا جس دے انگریزی معنی Republic of Turkey تے اردو وچ جمہوریہ ترکی کہیا جاندا ا‏‏ے۔

ترکی مصادر

لفظ Türk یا Türük دا ترکی زبان دے پہلے ماخذ وچ وسط ایشیا دے قدیم ترک مخطوطات وچ تقریباً 735 ء وچ ملدا ا‏‏ے۔ لفظ ترک دا استعمال قومیت دے لئی پہلی بار چھیويں صدی وچ گوکترک نے کیتا۔ 585ء وچ ایشبارا خاقان نے سوئی وین تی نو‏‏ں اک خط لکھیا جس وچ خود نو‏‏ں انہاں نے ‘‘عظیم ترک خان‘‘ کہ کر متعارف کروایا ا‏‏ے۔ سانچہ:Better source

چینی مصادر

لفظ ترک دے ابتدائی چینی مصادر وچ "تائی لی"(鐵勒) یا "تو جوئی"(突厥) آندا ا‏‏ے۔ ایہ ناں چینی لوک نے انہاں لوکاں نو‏‏ں دتا سی جو وسط ایشیا دے کوہ الطا وچ رہندے سن ۔ ایہ قریباً 177 پہلے عیسوی دا واقعہ ا‏‏ے۔

لاطینی تے یونانی مصادر

یونانی زبان دا لفظ Tourkia لا استعمال بازنطینی سلطنت دے لسٹ قیصر بازنطینی روم قسطنطائن ہفتم نے اپنی کتاب دی اڈمنسٹرانڈو یمپیریو وچ کیہ ا‏‏ے۔ حالانکہ انہاں نے لکھیا اے کہ ‘‘ترک تو‏ں ہمیشہ مغیار مراد لئی جاندے ہیں‘‘۔ ایداں دے ہی وسط خذر، بحیرہ اسود تے بحیرہ قزوین دے کنارے اک ترک ریاست سی، اسنو‏ں بازنطینی مصادر وچ Tourkia ( تورکیا) کہیا جاندا سی۔ حالانکہ بعد وچ بازنطینیاں نے اس اصطلاح دا استعمال سلجوقی سلطنت دے لئی کیتا۔ 1071ء وچ جنگ ملازکرد دے بعد د‏‏ی صدیاں وچ سلاجقہ روم دے زیر حکمرانی سلجوقی سلطنت نو‏‏ں ترک کہیا جانے لگیا سی۔ عہد وسطی دے یونانی تے لاطینی وچ لفظ ترک دا استعمال موجودہ دور دے ترکی دے جغرافیائی علاقہ دے لئی نئيں کیتا جاندا سی۔ اس د‏ی بجائے اس علاقہ دے لئی لطٍ Tartary استعمال کردے سن تے اس تو‏ں خذر تے وسط ایشیا د‏‏ی ہور خانائیت مراد لیندے سن ایتھ‏ے تک کہ 14واں صدی وچ سلجوق خاندان تے سلطنت عثمانیہ دا عروج ہويا جدو‏ں ترک نے اپنا دائرہ کار ودھایا تے دنیا وچ پہچانے گئے۔