تشہد
نماز دیاں دو رکعتاں توں بعد نماز لئی بیٹھنا ضروری اے۔ اس حالت وچ التحیات پڑھی جاندی اے۔ جس دے اخیر وچ شہادت دے کلمات آندے نيں۔ تے ايسے نسبت توں اسنوں تشہد کہندے نيں۔ نماز دو رکعت دی ہوتو تشہد دے بعد درود شریف تے دعا پڑھ کر نماز سلام اُتے ختم کردتی جاندی اے۔ جے دو رکعت توں ودھ تن رکعت یا چار رکعت دی اوہ تاں تشہد دے بعد تیسری رکعت دے لئی کھڑے ہوجاندے نيں۔ تے فیر آخری رکعت وچ قعدہ بیٹھنا کيتا جاندا اے۔ اس وچ تشہد تے درود و دعا پڑھے جاندے نيں۔ آخری قعدہ فرض اے۔
≤نماز وچ تشہد تے درود دے الفاظ≥
نماز وچ تشہد تے نبی صلی اللہ علیہ وسلم اُتے درود دے متعدد تے وکھ وکھ لفظاں وارد نيں، چنانچہ کامل طریقہ ایہی اے کہ مسلمان انہاں سب نوں نماز وچ پڑھیا کرے اس دے لئی کدی اک نوعیت دے لفظاں پڑھے تاں کدی دوسری نوعیت کے، توں کہ تمام مسنون لفظاں نماز وچ ادا کر سکے تے چند اک اُتے اکتفا نہ ہو، جے ایسا کرنا دشوار ہوئے تاں فیر جنہاں لفظاں نوں چيتا کرنے دی استطاعت رکھدا اے انہاں اُتے اکتفا کر لے اس اُتے کوئی حرج نئيں ہوئے گا، انہاں شاء اللہ
تھلے تشہد تے رسول اللہ صلی اللہ علیہ وسلم اُتے درود دے کچھ ثابت لفظاں ذکر کردے نيں :
ابن مسعود دا تشہد: ( التَّحِيَّاتُ لِلَّهِ وَالصَّلَوَاتُ وَالطَّيِّبَاتُ السَّلَامُ عَلَيْكَ أَيُّهَا النَّبِيُّ وَرَحْمَةُ اللَّهِ وَبَرَكَاتُهُ السَّلَامُ عَلَيْنَا وَعَلَى عِبَادِ اللَّهِ الصَّالِحِينَ، أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ ) ترجمہ: تمام زبانی، بدنی تے مالی عبادات اللہ تعالی دے لئی نيں، اے نبی! آپ اُتے اللہ تعالی دی جانب توں سلامتی، رحمتاں تے برکدیاں نازل ہوݨ، اسيں اُتے تے اللہ تعالی دے تمام نیک بندےآں اُتے سلامتی نازل ہو، وچ گواہی دیندا ہاں کہ اللہ دے سوا کوئی معبود بر حق نئيں اے تے وچ ایہ وی گواہی دیندا ہاں کہ محمد -ﷺ-اللہ تعالی دے بندے تے رسول نيں۔ بخاری: (6265) مسلم: (402)
ابن عمر ما دا تشہد: ( التَّحِيَّاتُ لِلَّهِ وَالصَّلَوَاتُ وَالطَّيِّبَاتُ السَّلَامُ عَلَيْكَ أَيُّهَا النَّبِيُّ وَرَحْمَةُ اللَّهِ وَبَرَكَاتُهُ السَّلَامُ عَلَيْنَا وَعَلَى عِبَادِ اللَّهِ الصَّالِحِينَ، أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَحْدَهُ لَا شَرِيكَ لَهُ وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ ) ترجمہ: تمام زبانی، بدنی تے مالی عبادات اللہ تعالی دے لئی نيں، اے نبی! آپ اُتے اللہ تعالی دی جانب توں سلامتی، رحمتاں تے برکدیاں نازل ہوݨ، اسيں اُتے تے اللہ تعالی دے تمام نیک بندےآں اُتے سلامتی نازل ہو، وچ گواہی دیندا ہاں کہ اللہ دے سوا کوئی معبود بر حق نئيں اے، اوہ اکیلا اے اس دا کوئی شریک نئيں تے وچ ایہ وی گواہی دیندا ہاں کہ محمد -ﷺ-اللہ تعالی دے بندے تے رسول نيں۔ ابو داود (971) اسنوں البانی نے صحیح کہیا اے۔
سیدنا عمر نے لوکاں نوں تشہد سکھلاندے ہوئے منبر اُتے فرمایا سی : (التَّحِيَّاتُ لِلَّهِ،الزَّاكِيَاتُ لِلَّهِ، الطَّيِّبَاتُ لِلَّهِ، الصَّلَوَاتُ لِلَّهِ، السَّلَامُ عَلَيْكَ أَيُّهَا النَّبِيُّ وَرَحْمَةُ اللَّهِ وَبَرَكَاتُهُ، السَّلَامُ عَلَيْنَا وَعَلَى عِبَادِ اللَّهِ الصَّالِحِينَ، أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ، وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ) ترجمہ: تمام زبانی عبادات اللہ دے لئی نيں، تمام نیک اعمال اللہ دے لئی نيں، تمام مالی تے بدنی عبادات اللہ دے لئی نيں، اے نبی! آپ اُتے اللہ تعالی دی جانب توں سلامتی، رحمتاں تے برکدیاں نازل ہوݨ، اسيں اُتے تے اللہ تعالی دے تمام نیک بندےآں اُتے سلامتی نازل ہو، وچ گواہی دیندا ہاں کہ اللہ دے سوا کوئی معبود بر حق نئيں اے تے وچ ایہ وی گواہی دیندا ہاں کہ محمد -ﷺ-اللہ تعالی دے بندے تے رسول نيں۔ مؤطا مالک (204) اسنوں البانی نے صحیح کہیا اے۔
اور نبی صلی اللہ علیہ وسلم اُتے درود پڑھنے دے لفظاں ایہ نيں:
(اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِ مُحَمَّدٍ كَمَا صَلَّيْتَ عَلَى إِبْرَاهِيمَ وَعَلَى آلِ إِبْرَاهِيمَ إِنَّكَ حَمِيدٌ مَجِيدٌ، اللَّهُمَّ بَارِكْ عَلَى مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِ مُحَمَّدٍ كَمَا بَارَكْتَ عَلَى إِبْرَاهِيمَ وَعَلَى آلِ إِبْرَاهِيمَ إِنَّكَ حَمِيدٌ مَجِيدٌ) ترجما: یا اللہ! محمد تے آل محمد اُتے درود نازل فرما جداں تاں نے ابراہیم تے آل ابراہیم اُتے درود نازل کیتا، بیشک تاں تعریف دے لائق تے بزرگی والا اے۔ یا اللہ! محمد تے آل محمد اُتے برکت نازل فرما جداں تاں نے ابراہیم تے آل ابراہیم اُتے برکت نازل کی، بیشک تاں تعریف دے لائق تے بزرگی والا اے۔ بخاری: (3370)
(اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِ مُحَمَّدٍ كَمَا صَلَّيْتَ عَلَى آلِ إِبْرَاهِيمَ وَبَارِكْ عَلَى مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِ مُحَمَّدٍ كَمَا بَارَكْتَ عَلَى آلِ إِبْرَاهِيمَ فِي الْعَالَمِينَ إِنَّكَ حَمِيدٌ مَجِيدٌ) ترجما: یا اللہ! محمد تے آل محمد اُتے درود نازل فرما جداں تاں نے آل ابراہیم اُتے درود نازل کيتا تے محمد تے آل محمد اُتے برکت نازل فرما جداں تاں نے آل ابراہیم اُتے جہاناں وچ برکت نازل کی، بیشک تاں تعریف دے لائق تے بزرگی والا اے۔ مسلم: (405)