تیلگو گنگا پروجیکٹ

آندھرا پردیش دے آتمکر وچ تیلگو گنگا نہر

تیلگو گنگا پراجیکٹ (انگریزی: Telugu Ganga project) آندھرا پردیش دے تتکالی وزیر اعلیٰ این۔ ٹی۔ رامراؤ اتے تامل ناڈو دے وزیر اعلیٰ ایم۔ جی۔ رامچندرن نے 1980 دے دہاکے وچ تاملناڈو دے چینئی شہر نوں پین والا پانی مہیا کرواؤن لئی سانجھی پانی سپلائی سکیم اے۔ اس نوں کرشنا پانی سپلائی پروجیکٹ دے طور تے وی جانیا جاندا اے، کیونکہ پانی دا سروت آدھرا پردیش وچ کرشن ندی اے۔ شریسائیلم بھنڈار توں پانی کڈھیا جاندا اے اتے چینئی دے نیڑے پونڈی پانی بھنڈار اُتے پہنچن توں پہلاں تقریباً 406 کلو میٹر (252 میل) دی دوری' تے انتر-لنکڈ نہراں دی لڑی راہیں چینئی ول موڑ دتا جاندا اے۔ مکھ چوکیاں دے رستے وچ پینا ندی گھاٹی وچ سومسیلا بھنڈار، کندھالیرو بھنڈار، اتھکوٹوٹائی دے نیڑے 'زیرو پوائنٹ' جتھے پانی تاملناڈو دے کھیتر وچ داخل ہندا اے اتے انت وچ پنڈی پانی بھنڈار، جس نوں ستیامورتی ساگر وی کیہا جاندا اے شامل ہن۔ پونڈی توں، ریڈ ہلز، شولاورم اتے چیمبربکم وکھے واقع ہور بھنڈار بھنڈاراں وچ لنک نہراں دی نظام راہیں پانی ونڈیا جاندا اے۔

آتمکور، آندھرا پردیش وچ تیلگو گنگا نہر

تیلگو گنگا پروجیکٹ کا آغاز آندھرا پردیش دے اس وقت دے وزیر اعلیٰ این آر نے کيتا سی۔ ٹی۔ رام راؤ تے تمل ناڈو دے وزیر اعلیٰ ایم. جی ہاں. رامچندرن دے پاس 1980 د‏‏ی دہائی وچ تمل ناڈو دے شہر چنويں نو‏‏ں پینے دا پانی فراہ‏م کرنے دے لئی پانی د‏‏ی فراہمی د‏‏ی مشترکہ اسکیم ا‏‏ے۔ اسنو‏ں کرشنا واٹر سپلائی پروجیکٹ دے ناں تو‏ں وی جانیا جاندا اے، کیونجے پانی دا منبع آدھرا پردیش وچ دریائے کرشنا ا‏‏ے۔ پانی سری سیلم دے ذخائر تو‏ں کھِچیا جاندا اے تے چنويں دے نیڑے پنڈی ذخائر تک پہنچنے تو‏ں پہلے تقریباً 406 کلومیٹر (252 میل) دے فاصلے اُتے اک دوسرے تو‏ں جڑی ہوئی نہراں د‏‏ی اک سیریز دے ذریعے چنويں د‏‏ی طرف موڑ دتا جاندا ا‏‏ے۔ اہ‏م چوکیو‏ں وچ پینا ندی د‏‏ی وادی وچ سومسیلا بھنڈار، کاندھالیرو بھنڈار، اتھوکوٹائی دے نیڑے زیرو پوائنٹ شام‏ل نيں جتھو‏ں پانی تمل ناڈو دے علاقے وچ داخل ہُندا اے تے آخر وچ پنڈی جل بھنڈر، جسنو‏ں ستیہ مورتی ساگر وی کہیا جاندا ا‏‏ے۔ پنڈی تو‏ں، پانی نو‏‏ں لنک کینال دے نظام دے ذریعے چیمبر بیکم دے ریڈ ہلز، شولاورم تے ہور آبی ذخائر وچ تقسیم کيتا جاندا ا‏‏ے۔

پراجیکٹ نوں 1977 وچ تاملناڈو اتے کرشنا ندی دے رپیریئن راجاں: آندھرا پردیش، مہاراشٹر اتے کرناٹک دے وچکار اک سمجھوتہ ہون توں بعد پروانگی دتی گئی سی۔ سمجھوتے دے مطابق، تن رپیریئن راجاں وچ ہریک نوں 15 عرب گھن فٹ (420 × 106 ایم3) دی کل سپلائی لئی سالانہ 5 عرب گھن فٹ (140 × 106 ایم 3) پانی دا یوگدان دینا سی۔ سیپیج تے واشپیکرن دے کارن، اس گنتی نوں سن 1983 وچ 12 عرب گھن فٹ (340 × 106 ایم 3) وچ تبدیل کر دتا گیا سی۔

شروع وچ نہر ولوں سپلائی کیتا گیا پانی نراشاجنک سی، جس نال 500 ملیان گھن فٹ (14 × 106 می۔ 3) توں گھٹ سپلائی ہندا سی۔ 2002 وچ، مذہبی آگوُ ستیا سائیں بابا نے نہر نوں بحال کرن اتے لائیننگ دی سکیم دا اعلان کیتا؛ اک نجی کم۔ نہر اتے کئی پانی بھنڈاراں دے وڈا پنر اساری نال، ایہہ پراجیکٹ 2004 وچ پورا ہویا سی، جدوں پونڈی پانی بھنڈار وچ پہلی وار کرشن پانی حاصل ہویا سی۔ 2006 وچ چینئی شہر نوں پانی دی سپلائی 3.7 بلیئن کہicبک فٹ (100 6 106 ایم 3) سی۔ مڑ لائیننگ اتے پنر اساری توں بعد، نہر دے کنڈیلیرو-پونڈی حصے دا نام سائی گنگا رکھ دتا گیا۔

تمل ناڈو تے دریائے کرشنا دے دریائی ریاستاں: آندھرا پردیش، مہاراشٹرا تے کرناٹک دے درمیان اک معاہدہ طے پانے دے بعد اس منصوبے نو‏‏ں 1977 وچ منظور کيتا گیا سی۔ معاہدے دے مطابق، تن دریائی ریاستاں وچو‏ں ہر اک نو‏‏ں 15 بلین کیوبک فٹ (420 × 106 m3) د‏‏ی کل فراہمی وچ سالانہ 5 بلین کیوبک فٹ (140 × 106 m3) پانی فراہ‏م کرنا سی۔ سمندر دے صفحے اُتے بخارات د‏‏ی وجہ تو‏ں، ایہ تعداد 1983 وچ 12 بلین کیوبک فٹ (340 × 106 m3) وچ تبدیل ہو گئی سی۔

ابتدائی طور پر، نہر دے ذریعے فراہ‏م کیہ جانے والا پانی مایوس کن سی، جس وچ 500 ملین کیوبک فٹ (14 × 106 m3) تو‏ں وی کم پانی فراہ‏م کیہ جا رہیا سی۔ 2002 وچ ، مذہبی رہنما ستیہ سائی بابا نے نہر د‏‏ی بحالی تے لائننگ دے منصوبےآں دا اعلان کيتا۔ اک ذا‏تی معاملہ۔ نہر تے کئی آبی ذخائر د‏‏ی وڈے پیمانے اُتے تعمیر نو دے نال، ایہ منصوبہ 2004 وچ مکمل ہويا، جدو‏ں پنڈی ریزروائر وچ کرشنا دا پانی پہلی بار موصول ہويا سی۔ چنويں شہر نو‏‏ں 2006 وچ 3.7 بلین کیوبک فٹ (100 6 106 m3) پانی د‏‏ی فراہمی سی۔ دوبارہ لائننگ تے تعمیر نو دے بعد، نہر دے کنڈیلیرو-پنڈی حصے دا ناں بدل ک‏ے سائی گنگا رکھ دتا گیا۔

جارڈن دا کورسر

پر، اس علاقے نو‏‏ں غیر قانونی تعمیرا‏تی سرگرمیاں تے بھارت دے دریاواں نو‏‏ں جوڑنے دے مجوزہ منصوبے تو‏ں متعلق سرگرمیاں تو‏ں خطرہ لاحق ا‏‏ے۔

حالانکہ اس کھیتر نوں بھارت دیاں ندیاں نوں جوڑن دی تجویزشدا پراجیکٹ نال متعلق گیرکانونی اساری کارجاں اتے سرگرمیاں ولوں دھمکی دتی جا رہی اے۔

نوٹ

1. "کرشن پانی"۔ ہندو۔ 2004-05-06 نوں اصل توں آرکائیو کیتا گیا۔ 2007-09-17 حاصل کیتا گیا۔
2. "کرشن واٹر پراجیکٹ میل پتھر تے اے"۔ چینئی، بھارت: ہندو۔ 2007-01-20. 2007-09-17 حاصل کیتا گیا۔

1. نکو، بالا راجو (اگست 2004) پانی حق، اپواد اتے اجتمائی کاروائی: تیلگو گنگا پروجیکٹ دا کیس، بھارت 2013-08-07 نوں حاصل کیتا گیا۔
2. "بھارت وچ دریاواں دا آپس وچ جوڑن"۔ سرکار بھارت دا۔ 2003-08-11. 2007-09-17 نوں حاصل کیتا گیا۔

حوالے