جنج گھر
جنج گھر، اک مخصوص طرزِ تعمیر دی کشادہ عوامی عمارت ہُندی اے جِتھے جنجاں آکے ٹھہردیاں سن۔ پنجاب وچ شہراں تے قصبےآں وچ لوک اپݨی سانجھی لوڑ واسطے مݪ جݪ کے اپݨی مدد آپ دے تحت یا سرکاری سرپرستی وچ جنج گھر بݨاؤندے سن۔ قیام پاکستان توں بعد ہُݨ بہت سارے متروکہ جنج گھر لہندے پنجاب وچ موجود نیں، چڑھدے پنجاب وچ جنج گھر ہُݨ وی فعال نیں۔ لہندے پنجاب وچ ٹھیک حالت وچ موجود جنج گھراں دی تزئین و آرائش کرکے اوہناں نوں مختلف مقاصد لئی سرکاری عمارتاں، سکولاں، عجائب گھراں یا دفتراں دے طور تے ورتیا جا رہیا اے۔
جنج گھر اپݨے مقصد دے لحاظ ناݪ کافی حَد تَک جدید دور دے شادی ہالّاں ناݪ مماثلت رکھدے نیں۔ فرق ایہ آ کہ جنج گھر مُشترکہ عوامی ملکیت ہُندے سن تے شادی ہال نِجی ملکیت ہُندے نیں جیہناں نوں لوڑ ویلے کرائے اُتے حاصل کیتا جاندا اے۔ جنج گھر شادی ویاہ توں علاوہ کمیونٹی دے اکَٹھ تے مُختلف تقریبات دے انعقاد کرن لئی وی ورتے جاندے نیں۔
خدوخال
[سودھو]جنج گھر دی عمارت عام طور تے دو یا تن منزلہ بݨائی جاندی سی۔ لوکاں دے بیٹھݨ لئی وڈا ہال تے بیٹھکاں تعمیر کیتیاں جاندیاں سن۔ عمارت وچ بہت ساریاں کِھڑکیاں تے دروازے لائے جاندے سن۔ لوکاں دی تعداد دے پیش نظر ہوا داری دا چن٘گا انتظام کیتا جاندا سی تے اکثر جنج گھراں دیاں عمارتاں اُتے، باہرلے پاسّے گوڑھا لال، پیݪا یا ہور رَن٘گ پھیریا جاندا سی تاکہ جانجیاں نوں جنج گھر لبھݨ وچ آسانی ہووے۔
عمارت دے دو اطراف وچ درجݨاں کمرے، اک طرف غُسل خانے تے اک حِصہ لنگر یعݨی کھاݨے لئی مختص ہُندا سی۔ جنج گھراں وچ پاݨی دے حصول لئی کھوہ یا تلاء وی بݨائے جاندے سی۔
عمارت دا تھللا حِصہ لاڑھے دے خاندان لئی مختص کیتا جاندا سی۔ اُتلا حِصہ ووہٹی لئی مختص ہُندا سی تے ایتھے کُھلے، روشن، ہوا دار کمرے تے غُسل خانے ہُندے سن۔ ووہٹی تے اوہدے خاندان دیاں عورتاں چوبارے اُتوں جنج تے لاڑھے نوں دیکھدیاں سن۔