حسن بن فضل طبرسی

حسن بن فضل طبرسی
کوائف
مکمل نام	حسن بن فضل بن حسن طبرسی
نامور اقرباء	امین الاسلام طبرسی، علی بن حسن طبرسی
علمی معلومات
اساتذہ	شیخ طبرسی
تالیفات	مکارم الاخلاق
خدمات

حَسَن بنِ فَضلِ طَبَرسی چھیويں صدی ہجری دے شیعہ محدثین وچو‏ں نيں۔ آپ تفسیر مجمع البیان دے مصنف فضل بن حسن طبرسی دے صاحبزادے نيں۔ آپ طبرسی خاندان دے علماء وچو‏ں نيں۔ کتاب مکارم الاخلاق آپ دے مشہور قلمی آثار وچو‏ں ا‏‏ے۔

زندگی‌ نامہ

ابو نصر حسن بن فضل طبرسی خاندان^[۱] دے علماء وچو‏ں نيں آپ تفسیر مجمع البیان دے مصنف فضل بن حسن طبرسی (متوفی 548ھ) دے صاحبزادے نيں۔ کتاب مشکاۃ الانوار دے مصنف علی بن حسن طبرسی آپ دے صاحبزادے نيں۔^[۲]

آپ دی زندگی، تاریخ پیدائش تے وفات تو‏ں متعلق دقیق معلومات میسر نئيں نيں۔^[۳] آپ نو‏‏ں اپنے والد محترم دے شاگرداں وچو‏ں جانا جاندا اے ^[۴] تے کہیا جاندا اے کہ آپ دے والد نے تفسیر جوامع الجامع نامی کتاب آپ ہی دی درخواست اُتے تحریر کيتی سی۔^[۵] آپ دے خاندان نو‏‏ں طبرسی کہنے دی علت دے بارے وچ اختلاف پایا جاندا اے، بعض اسنو‏ں طبرس (تفرش)^[۶] تو‏ں جدو‏ں کہ بعض طبرستان^[۷] تو‏ں منسوب سمجھدے نيں۔

تألیفات

کتاب مکارم الاخلاق آپ دی سب تو‏ں مشہور تألیفات وچو‏ں اے جو اخلاقیات وچ شیعاں دی اک نایاب تألیفات وچ شمار ہُندی ا‏‏ے۔^[۸] اسی طرح کتاب جامع الاخبار وی آپ دی طرف نسبت دتی گئی ا‏‏ے۔^[۹] لیکن سید محسن امین تے آیت اللہ جعفر سبحانی اس نسبت نو‏‏ں رد کردے نيں۔^[۱۰] ابوالقاسم گرجی جوامع الجامع دے مقدمے وچ کتاب اسرار الامامۃ نو‏‏ں آپ دی طرف نسبت دینے دی گل کردے نيں۔^[۱۱] آپ دے فرزند ارجمند علی بن حسن طبرسی دے بقول کتاب مکارم الاخلاق نو‏‏ں لوگاں دی طرف تو‏ں خوب پذیرائی ملنے دے بعد آپ نے کتاب "جامع لسائر الاقوال و حاو لمحاسن الافعال" دی تحریر شروع دی سی لیکن اسنو‏ں اختتام تک پہنچانے تو‏ں پہلے آپ دی وفات ہوئی۔^[۱۲]

آپ نے اپنے والد تو‏ں احادیث وی نقل کيتیاں نيں اسی طرح مہذب‌ الدین حسین بن ابو الفرج نے آپ تو‏ں حدیث نقل کيتیاں نيں۔^[۱۳]

حوالے

↑ طبرسی، جوامع الجامع، ۱۳۷۷ش، ج۱، مقدمہ گرجی، ص دو.
↑ سبحانی، موسوعۃ طبقات الفقہا، ۱۴۱۸ق، ج۶، ص۷۷؛ حسینی جلالی، فہرس التراث، ۱۴۲۲ق، ج۱، ص۵۶۶.
↑ طبرسی، جوامع الجامع، ۱۳۷۷ش، ج۱، مقدمہ گرجی، ص ۹.
↑ طبرسی، جوامع الجامع، ۱۳۷۷ش، ج۱، مقدمہ گرجی، ص ۲.
↑ طبرسی، جوامع الجامع، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۲.
↑ طبرسی، جوامع الجامع، ۱۳۷۷ش، ج۱، مقدمہ گرجی، ص دو؛ امین، اعیان الشیعہ، ۱۴۰۶ق، ج۳، ص۲۹.
↑ مدرس تبریزی، ریحانۃ الادب، ۱۳۶۹ش، ج۴، ص۳۳-۳۲.
↑ امین، اعیان الشیعہ، ۱۴۰۶ق، ج۱، ص۱۵۸.
↑ حر عاملی، امل الامال، ۱۳۸۵ق، ج۲، ص۷۵.
↑ امین، اعیان الشیعہ، ۱۴۰۶ق، ج۵، ص۲۲۵-۲۲۶؛ سبحانی، موسوعۃ الطبقات الفقہاء، ۱۴۱۸ق، ج۶، ص۷۷.
↑ طبرسی، جوامع الجامع، ۱۳۷۷ش، ج۱، مقدمہ گرجی، ص 9.
↑ طبرسی، مشکاۃ الانوار، ۱۳۸۵ق، ص۱.
↑ حر عاملی، امل الآمل، ۱۳۸۵ق، ج۲، ص۹۳؛ سبحانی، موسوعة طبقات الفقہا، ۱۴۱۸ق، ج۶، ص۷۶.

مآخذ

امین، سید محسن، اعیان الشیعہ، بیروت، دار التعارف للمطبوعات، ۱۴۰۶ق۔
حر عاملی، محمد بن حسن، امل الآمل، بغداد، مکتبۃ الاندلس، ۱۳۸۵ق۔
حسینی جلالی، سید محمدحسین، فہرس التراث، قم، انتشارات دلیل ما، ۱۴۲۲ق۔
سبحانی، جعفر، موسوعۃ الطبقات الفقہاء، قم، مؤسسہ امام صادق، ۱۴۱۸ق۔
طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر جوامع الجامع، تصحیح ابوالقاسم گرجی، قم و تہران، مرکز مدیریت حوزہ علمیہ قم و انتشارات دانشگاہ تہران، ۱۳۷۷ش۔
مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانۃ الادب، تہران، کتابفروشی خیام، ۱۳۶۹ش۔

سانچہ:شیعہ محدثین

[1] طبرسی، جوامع الجامع، ۱۳۷۷ش، ج۱، مقدمہ گرجی، ص دو.

[2] سبحانی، موسوعۃ طبقات الفقہا، ۱۴۱۸ق، ج۶، ص۷۷؛ حسینی جلالی، فہرس التراث، ۱۴۲۲ق، ج۱، ص۵۶۶.

[3] طبرسی، جوامع الجامع، ۱۳۷۷ش، ج۱، مقدمہ گرجی، ص ۹.

[4] طبرسی، جوامع الجامع، ۱۳۷۷ش، ج۱، مقدمہ گرجی، ص ۲.

[5] طبرسی، جوامع الجامع، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۲.

[6] طبرسی، جوامع الجامع، ۱۳۷۷ش، ج۱، مقدمہ گرجی، ص دو؛ امین، اعیان الشیعہ، ۱۴۰۶ق، ج۳، ص۲۹.

[7] مدرس تبریزی، ریحانۃ الادب، ۱۳۶۹ش، ج۴، ص۳۳-۳۲.

[8] امین، اعیان الشیعہ، ۱۴۰۶ق، ج۱، ص۱۵۸.

[9] حر عاملی، امل الامال، ۱۳۸۵ق، ج۲، ص۷۵.

[10] امین، اعیان الشیعہ، ۱۴۰۶ق، ج۵، ص۲۲۵-۲۲۶؛ سبحانی، موسوعۃ الطبقات الفقہاء، ۱۴۱۸ق، ج۶، ص۷۷.

[11] طبرسی، جوامع الجامع، ۱۳۷۷ش، ج۱، مقدمہ گرجی، ص 9.

[12] طبرسی، مشکاۃ الانوار، ۱۳۸۵ق، ص۱.

[13] حر عاملی، امل الآمل، ۱۳۸۵ق، ج۲، ص۹۳؛ سبحانی، موسوعة طبقات الفقہا، ۱۴۱۸ق، ج۶، ص۷۶.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

زندگی‌ نامہ

تألیفات

متعلقہ صفحات

حوالے

مآخذ