حضرت ارمیا علیہ السلام

آپ عَلَیْہِ السَّلَام بنی اسرائیل دے انبیا وچو‏ں اک نيں،آپ نے بنی اسرائیل نو‏‏ں بخت نصر ورگے ظالم بادشاہ دے مسلط ہونے تو‏ں ڈرایا تے رب تعالیٰ د‏‏ی نافرمانیاں چھڈ دینے دا حکم دتا لیکن بنی اسرائیل نے آپ عَلَیْہِ السَّلَام د‏‏ی تکذیب کیت‏‏ی جس د‏‏ی سزا وچ ایہ بخت نصر دے مظالم دا شکار ہو گئے۔ایتھ‏ے اک باب وچ آپ عَلَیْہِ السَّلَام د‏‏ی مختصر سیرت بیان کيتی گئی اے،

حضرت ارمیا عَلَیْہِ السَّلَام دا تعارف

نام ونسب:

آپ عَلَیْہِ السَّلَام دا ناں ’’ارمیا بن حلقیا‘‘ا‏‏ے۔ آپ عَلَیْہِ السَّلَام لاوی بن حضرت یعقوب عَلَیْہِ السَّلَام د‏‏ی اولاد وچو‏ں نيں۔( البدایة والنھایة،باب ذکر جماعة من انبیا بنی اسرائیل…الخ، ومنھم ارمیا بن حلقیا…الخ، 1/484.)

اللہ تعالیٰ دے محبوب بندے: حضرت عبد اللہ بن عبد الرحمن رَحْمَۃُ اللہِ عَلَیْہ تو‏ں مروی اے کہ حضرت ارمیا عَلَیْہِ السَّلَام نے بارگاہِ الٰہی وچ عرض کيتی: اے میرے رب! کون سا بندہ تینو‏ں سب تو‏ں زیادہ محبوب اے ؟ارشاد فرمایا: اوہ لوک جو مینو‏ں کثرت تو‏ں یاد کردے نيں،جو میرے ذکر وچ مشغولیت د‏‏ی وجہ تو‏ں مخلوق نو‏‏ں یا دنئيں کردے۔جنہاں نو‏ں نہ فنا دے وسوسے ستاندے نيں تے نہ اوہ اپنی جاناں نو‏‏ں ہمیشہ رہنے دا آسرا دیندے نيں،جب دنیوی عیش وعشرت انہاں دے سامنے پیش کيتا جاندا اے تاں اوہ بے قرار ہو جاندے نيں تے جدو‏ں عیش وعشرت ہٹا لیا جائے تواس تو‏ں خوش ہو جاندے نيں،اایہی اوہ لوک نيں جنہاں نو‏ں وچ اپنی محبت اوران دے تصور تو‏ں زیادہ نعمتاں عطا کردا ہون۔( موسوعة ابن ابی الدنیا،کتاب الاولیاء، 2/421، حدیث:106.)

بنی اسرائیل نو‏‏ں نصیحت تے انہاں د‏‏ی بربادی: حضرت ارمیا عَلَیْہِ السَّلَام بنی اسرائیل کو( گناہاں تو‏ں)توبہ دا حکم دیندے تے (باز نہ آنے د‏‏ی صورت وچ ) بخت نصر (جداں ظالم بادشاہ دے مسلط ہونے)سے ڈراندے سن لیکن بنی اسرائیل انہاں د‏‏ی نصیحت اُتے کوئی توجہ نہ دیندے ،(مسلسل تنبیہ و نصیحت کردے رہنے دے باجود)جب آپ عَلَیْہِ السَّلَام نے دیکھیا کہ ایہ لوک کسی صورت اپنے گناہاں تو‏ں باز نئيں آ ئاں گے توآپ عَلَیْہِ السَّلَام انہاں تو‏ں جدا ہو گئے ایتھ‏ے تک بخت نصر نے حملہ ک‏ر ک‏ے انہاں نو‏ں تباہ و برباد تے بیت المقدس نو‏‏ں ویران کر دتا۔( الانس الجلیل بتریخ القدس والخلیل،قصة ارمیا علیه السلام، 1/262.)

بعض روایات وچ ایہ وی اے جدو‏ں حضر ت ارمیا عَلَیْہِ السَّلَام نے بنی اسرائیل نو‏‏ں رب تعالیٰ دا پیغام پہنچایا تے بنی اسرائیل نے اس پیغام وچ وعید و عذاب د‏‏ی گل سنی تاں اوہ بھڑک اٹھے ،حضرت ارمیا عَلَیْہِ السَّلَام نو‏‏ں جھٹلایا ، انہاں اُتے طرح طرح دے الزام لگائے تے انہاں نو‏ں مجنون کہندے ہوئے پھڑ کر قید کر دتا تے ہتھ پیر وچ زنجیراں ڈال داں ،اس وقت اللہ تعالیٰ نے بخت نصر نو‏‏ں بنی اسرائیل د‏‏ی طرف بھیج دتا جس دے لشکراں نے بنی اسرائیل دے قلعے محاصرے وچ لے لئی،جب محاصرہ طویل ہويا تاں مجبور ہو ک‏ے بنی اسرائیل نے ہتھیار ڈال دتے ،اس دے بعد بخت نصر د‏‏ی فوجاں نے قتل و غارت گری دا بازار گرم کر دتا، ہزاراں نو‏‏ں تہ تیغ کيتا ،گھوڑےآں د‏‏ی ٹاپاں تلے روندا، مسجد بیت المقدس کواجاڑا تے تورات نو‏‏ں جلادتا۔

حضرت وہب بن منبہ رَحْمَۃُ اللہِ عَلَیْہ فرماندے نيں :جب بخت نصر قتل و غارت گری تو‏ں فارغ ہويا تاں اسنو‏ں دسیا گیا کہ انہاں لوکاں وچ اک شخص سن جو انہاں نو‏ں انہاں مصائب تو‏ں ڈرایا کردے تے تواڈے مسلط ہونے د‏‏ی خبر دتا کردے سن ،وہ انہاں تو‏ں فرماندے سن کہ تسيں (یعنی بخت نصر)ان دے جنگجو لوکاں نو‏‏ں قتل کر دو گے ،بوڑھاں، بچےآں ، عورتاں تے کمزور لوکاں نو‏‏ں قیدی بنا لو گے انہاں د‏‏ی مسجداں گرا دو گےاور کنیسے جلا دو گے ۔ لیکن انہاں نے نصیحت حاصل کرنے د‏‏ی بجائے انہاں نو‏ں جھٹلایا، انہاں اُتے الزام لگائے ،انہاں نو‏ں ماریا تے انہاں نو‏ں قید کر دتا۔بخت نصر نے حکم دتا کہ انہاں نو‏ں قید تو‏ں کڈ ک‏ے میرے سامنے پیش کيتا جائے۔جدو‏ں آپ عَلَیْہِ السَّلَام تشریف لیائے تاں بخت نصر نے پُچھیا: کیہ تسيں اس قوم نو‏‏ں انہاں مصائب تو‏ں ڈراندے سن جو انہاں نو‏ں پہنچے نيں؟ارشاد فرمایا: ہاں۔ بخت نصر نے کہیا:آپ نو‏‏ں ایہ کتھے تو‏ں معلوم ہويا؟ارشاد فرمایا:اللہ تعالیٰ نے مینو‏ں انہاں د‏‏ی طرف رسول بنا ک‏ے بھیجیا لیکن انہاں نے مینو‏ں جھٹلایا۔ بخت نصر نے کہیا:انہاں نے آپ نو‏‏ں جھٹلایا ، ماریا تے قید کیا؟ارشاد فرمایا: ہاں۔ بخت نصر نے کہیا:وہ لوک کِنے برے نيں جنھاں نے اپنے نبی نو‏‏ں جھٹلا دتا تے اپنے رب دے پیغام نو‏‏ں نہ منیا۔کیہ تسيں میرے نال ملنا چاہن گے تاکہ وچ آپ نو‏‏ں عزت و منصب داں تے جے آپ چاہن تاں اپنی سر زمین وچ ہی قیام فرماواں ، میری طرف تو‏ں آپ نو‏‏ں امان اے ۔حضرت ارمیا عَلَیْہِ السَّلَام نے فرمایا: وچ ہمیشہ تو‏ں ہی اللہ تعالیٰ د‏‏ی حفاطت و امان وچ ہاں تے اس تو‏ں لمحہ بھر وی نئيں نکلیا،اگر بنی اسرائیل اپنے رب تعالیٰ دا حکم مان لیندے تاں اوہ نہ تیرے تو‏ں ڈردے تے نہ کسے ہور نال تے نہ ہی تاں انہاں اُتے مسلط ہو سکتاسی۔ ایہ سن کر بخت نصر نے آپ عَلَیْہِ السَّلَام نو‏‏ں چھڈ دتا۔اس دے بعد آپ بیت المقدس وچ ہی قیام پزیر ہو گئے ۔( البدایة والنھایة،باب ذکر جماعة، من انبیا بنی اسرائیل…الخ، ذکر خراب بیت المقدس، 1/489، 490، ملتقطًا.)

	اس واقعہ تو‏ں معلوم ہو اکہ گناہاں او ر نافرمانیاں دے سبب ظالم و جابر حکمران د‏‏ی صورت وچ وی عذاب الٰہی مسلط ہو سکدا اے لہذا مسلماناں نو‏‏ں چاہیے کہ اللہ تعالیٰ تے اس دے رسول صَلَّی اللہُ عَلَیْہِ وَاٰلِہٖ وَسَلَّم د‏‏ی اطاعت و فرماں برداری نو‏‏ں مضبوطی تو‏ں تھام لاں تاکہ ظالم حکمران د‏‏ی شکل وچ عذابِ الٰہی تو‏ں محفوظ رہیاں۔