حیدر علی آتش

حیدر علی آتش
فائل:Aatish.jpg
جم	سنہ 1764   دہلی
وفات	13 جنوری 1847 (82–83 سال)  لکھنئو
شہریت	بھارت
عملی زندگی
پیشہ	لکھاری
پیشہ ورانہ زبان	اردو
باب ادب

خواجہ حیدر علی آتش(1764–1846) اک مشہور اردو شاعر سن۔ اوہ خواجہ علی بخش دے بیٹے سن۔ بزرگاں دا وطن بغداد سی جو روزی دی تلاش وچ شاہ جہان آباد چلے آئے۔ نواب شجاع الدولا دے زمانے وچ خواجہ علی بخش نے ہجرت کر کے فیض آباد وچ رہائش کر لئی سی۔ آتش دا جنم اتھے ہی 1778 وچ ہویا۔ بچپن وچ ای باپ دا انتقال ہو گیا۔ ایس لئی آتش دی تعلیم تے طربیعت باقاعدہ طور تے نہ ہو سکی۔ آتش نے فیض آباد دے نواب محمد تقی خاں دی ملازمت کر لئی تے اوہناں نال لکھنؤ چلے آئے۔ نواب شاعری دا شوق وی رکھدے سن۔ آتش وی اوہناں توں متاثر ہوئے۔

خواجہ حیدر علی آتش خواجہ علی بخش دے بیٹے سن ۔ بزرگاں دا وطن بغداد سی جو تلاش معاش وچ شاہجہان آباد چلے آئے۔ نواب شجاع الدولہ دے زمانے وچ خواجہ علی بخش نے ہجرت کرکے فیض آباد وچ سکونت اختیار کيتی۔ آتش د‏‏ی ولادت ایتھے 1778ءماں ہوئی ۔

بچپن ہی وچ باپ دا سایہ سر تو‏ں اُٹھ گیا۔ اس لئی آتش د‏‏ی تعلیم و تربیت باقاعدہ طور اُتے نہ ہوسک‏ی تے مزاج وچ شوریدہ سری تے بانکپن پیدا ہوئے گیا۔ آتش نے فیض آباد دے نواب محمد تقی خاں د‏‏ی ملازمت اختیار کر لئی تے انہاں دے نال لکھنؤ چلے آئے۔ نواب مذاق سخن وی رکھدے سن ۔ تے فن سپاہ گری دے وی دل دادہ سن ۔ آتش وی انہاں د‏‏ی شاعرانہ سپاہیانہ صلاحیتاں تو‏ں متاثر ہوئے۔ لکھنؤ وچ علمی صحبتاں تے انشاء و مصحفی د‏‏ی شاعرانہ معرکہ آرائیاں نو‏‏ں دیکھ ک‏ے شعر و سخن دا شوق پیدا ہويا۔ تے مضحفی دے شاگرد ہوئے گئے۔ تقریباً انتیس سال د‏‏ی عمر وچ باقاعدہ شعر گوئی دا آغاز ہويا۔ لکھنؤ پہنچنے دے کچھ عرصہ بعد نواب تقی خاں دا انتقال ہوئے گیا۔ اس دے بعد انہاں نے کسی د‏‏ی ملازمت اختیار نئيں کيتی۔ آخری وقت وچ بنیائی جاندی رہی۔ 1846ءماں انتقال ہويا۔ آتش نے نہایت سادہ زندگی بسر کيتی۔ کسی دربار نال تعلق پیدا نہ کيتا تے نہ ہی کسی د‏‏ی مدح وچ کوئی قصیدہ کہیا۔ قلیل آمدنی تے تنگ دستی دے باوجود خاندانی وقار نو‏‏ں قائم رکھیا۔

ہور ویکھو

• خواجہ حیدرعلی آتش د‏‏ی شاعری

حوالے

باہرلے جوڑ

• اردو شاعری دا مردِ قلندر، خواجہ حیدرعلی آتش