دیپیکا سنگھ راجاوت

دیپکا سنگھ راجاوت
2016 دے وچ
مقام پیدائش	جموں، جموں اتے کشمیر، ہند
وفات
رہائش	جموں، جموں اتے کشمیر،
قومیت	ہندی
عملی زندگی
پیشہ	وکیل، انسانی حقوق کارکنّ
دور فعالیت	1988–ہال

شری دیپکا سنگھ راجاوت اک انسانی حق کارکنّ اتے جموں اتے کشمیر ہائی کورٹ دے ایڈووکیٹ ہن۔ اوہ اپریل 2018 وچ گھٹت کٹھوآ بلاتکار کیس دی وکیل اے۔ کٹھوآ بلاتکار دے معاملے وچ اک 8 سال دی بچی آصفہ بانو دے بلاتکار اتے قتل ہوئے۔

اوہ آصفہ لئی نیاں لئی لڑ رہی اے، اتے اس لئی کجھ سجے پکھی لوک نے اس نوں قتل کرن اتے بلاتکار کرن دیاں دھمکیاں دتیاں ہن۔ پیڑت باکروال بھائیچارے نال متعلق سی۔ پنڈ توں 1 کلومیٹر دی دوری اُتے پنڈ واسیاں ولوں اس دی لاش لبھن توں پہلاں اوہ اک ہفتے پہلاں الوپ ہو گئی سی۔ ایہہ حادثہ اس ویلے قومی خبر بنی جدوں اپریل 2018 وچ اٹھ بندیاں خلاف الزام لائے گئے سن۔ قصوروار دی گرفتاری کارن پینتھرس پارٹی اتے ہور مقامی گروہاں نے خلاف کارکردگی کیتے، جنہاں نے پیڑت لئی انصاف دی منگ کیتی۔ قصوروار آدمیاں دی حمایت دے خلاف وچ بھارتی جنتا پارٹی دے دو منتریاں نے شرکت کیتی، دوواں نے بعد وچ استعفٰی دے دتا۔ اجتمائی جبر-جناہ اتے قتل دے نال-نال ملزماں نوں ملی حمایت نے بھارت اتے وشو-ویاپی مکمل روس نوں بھڑکایا۔

10 جون 2019 نوں، ستّ قصورواراں وچوں چھ نوں قصوروار قرار دتا گیا سی اتے اک نوں بری کر دتا گیا۔ قصوروار قرار دتے گئے تن لوکاں نوں عمر قید اتے تن توں پنج سال دی سزا سنائی گئی اے۔ اکتوبر 2019 وچ، عدالت نے خاص جانچ ٹیم (ایس۔آئی۔ٹی۔) دے 6 میمبراں خلاف پہلی جانکاری رپورٹ (ایف۔آئی۔آر۔) دا حکم دتا، جس وچ اس کیس دی پڑتال گواہاں نوں جھوٹھے بیان دین لئی کتھت طور اُتے تشدد کرن اتے زبردستی کرن دے الزام وچ کیتی گئی۔

حادثہ

شکایت

جموں دے سینئر پولیس کپتان ولوں درج کیتی گئی 5600 ووکیبولری والی چارجشیٹ وچ کیہا گیا اے کہ 12 جنوری 2018 نوں محمد یوسف نے ہیرانگر تھانے وچ شکایت درج کروائی سی کہ اس دی لڑکی لاپتا ہو گئی سی۔ اس دی شکایت وچ کیہا گیا اے کہ 10 جنوری 2018 نوں اس دی 8 سال دی لڑکی، دوپہر 12.30 وجے گھوڑیاں نوں چراؤن لئی گئی سی۔ اس نوں دوپہر 2.00 وجے دیکھیا گیا سی، پر جدوں گھوڑے شام 4 وجے واپس آئے تاں اوہ اوہناں دے نال نہیں سی۔ اس دی بھال کرن اتے اس نوں لبھن وچ ااہل ہون دے بعد، اس دے پیؤ نے پولیس کول پہلی جانکاری رپورٹ (ایف۔آئی۔آر) درج کیتی۔

کھوج اتے گرفتاریاں

17 جنوری 2018 نوں، پیڑت لڑکی دی لاش ملی سی اتے اس نوں حراست وچ لے لیا گیا سی جس توں بعد پولیس نے پوسٹمارٹم کرواؤن دی اجازت دتی سی۔ اسے دن دوپہر 2:30 وجے کٹھوآ دے ضلع ہسپتال وکھے ڈاکٹراں دی ٹیم ولوں پوسٹمارٹم کیتا گیا۔ 22 جنوری 2018 نوں، کیس دی جانچ کرائیم برانچ اتے کرائیم ہیڈکوارٹر، جموں اتے کشمیر نوں تبدیل کر دتی گئی سی۔ پولیس ولوں جاری کیتے گئے اک بیان وچ ستّ لوکاں دی لسٹ دتی گئی اے جنہاں نوں گرفتار کیتا گیا سی اتے اپرادھ لئی چارج کیتے گئے سن، چار پولیس اہلکار وی شامل ہن۔ چار پولیس افسراں سمیت کل اٹھ لوکاں نوں گرفتار کیتا گیا۔ ثبوت نوں نشٹ کرن دی کوشش کرن اتے اس حادثہ نوں پردہ پاؤن لئی پیسے قبول کرن دے شکّ دی بنیاد اُتے دو پولیس اہلکاراں نوں گرفتار کیتا گیا سی۔ اک قصوروار دا 15 سال دا ہون دا دعوہ کیتا گیا، حالانکہ ڈاکٹری جانچ توں بعد سجھاء دتا گیا کہ اوہ 19 سال دی سی۔ قصوروار وچوں اک، سانجی رام نوں پولیس نے دسیا کہ اس نے اغوا اتے قتل دی سکیم بنائی سی۔ اپرادھ دے قصوروار ستّ بالغاں خلاف چارجشیٹ 9 اپریل نوں دائر کیتی گئی سی۔ قصورواراں اُتے رنبیر دنڈ ضابطہ دی دھارا 302, 376, 201 اتے 120-بی دے تحت الزام آئد کیتے گئے سن۔ باقی انسان دے خلاف چارجشیٹ تیار کیتی جا رہی سی۔

فورینسک ثبوت

پوسٹ مارٹم توں مرتک لڑکی دے سریر وچ کلونیزیپم دی موجودگی دا خلاصہ ہویا۔ ڈاکٹراں ولوں کیتی جانچ وچ پایا گیا کہ لڑکی نال بلاتکار اتے قتل کرن توں پہلاں اس نوں نشے دی دوائی دتی گئی سی۔ پھورینسک ثبوتاں نے سجھاء دتا کہ اس نوں سانجی رام نے کئی دناں توں اپرادھ دا قصوروار ٹھہرایا سی۔ مندر وچوں برآمد وال اوہناں لڑکی نال لئے گئے میل نال ملدے ہن۔ پھورینسک جانچ وچ کیہا گیا اے کہ بانو نال وکھ-وکھ آدمیاں ولوں کئی وار بلاتکار کیتا گیا سی اتے اس دی گلا گھٹ کے قتل کر دتی گئی سی اتے نال ہی اس دے سر وچ اک بھاری پتھر ماریا گیا سی۔

دلی فورینسک سائنس لیبارٹری نے یونی دیاں تنداں، والاں، چار ملزماں دے خون دے نمونے، مرتک لڑکی دا وسیرا، لڑکی دا پھروک اتے سلوار، سادی مٹی اتے خون دا تجزیہ کیتا۔ کجھ ہور نمونیاں دی طرحاں یونی دے چپھیرے قصوروار دے ڈی۔این۔اے نال میل کھاندا سی۔ مندر وچ وال ملے جتھے آسفا نال بلاتکار کیتا گیا سی لڑکی اتے ملزم نال میل کھاندا اے۔

قصوروار

سانجی رام اس کیس دا مکھ قصوروار پایا گیا سی۔ اوہ خاندانی مندر دا پجاری اے، جتھے ایہہ کتھت طور اُتے ایہہ حادثہ واپری سی۔ مقامی لوکاں مطابق پنڈ دا ہندو بھائیچارے دے اوہ مندر وچ دن وچ تن وار دعا کردا سی۔ اس دا لڑکا وڈا اتے اس دا بھتیجا جو کہ نابالغ سی، نوں وی اس کیس وچ قصوروار دسیا گیا سی۔ دوسرے جنہاں اُتے الزام لگائے گئے ہن، اوہ دیپک کھجوریا اتے پرویش کمار ہن، جو کہ پولیس اہلکار ہن؛ ہیڈّ کانسٹیبل تلک راج اتے اروند دتا، سب انسپیکٹر ہن۔ پولیس نے دعوہ کیتا کہ بھتیجا اک نابالغ اے۔ وڈا جنگوترا نے میرٹھ وچ اک امتحان وچ حصہ لین دا دعوہ کیتا سی۔ حالانکہ، سینٹرل پھورینسک سائنس لیبارٹری (سی۔ایف۔ایس۔ایل۔) دے مطابق، اس دے دستخط امتحان حاضری شیٹ اُتے دستکھتاں نال میل نہیں کھاندے۔

حوالے