Jump to content

ذہن دا فلسفہ

آزاد انسائیکلوپیڈیا، وکیپیڈیا توں
دماغ دی اک فارینالوجیکل میپنگ[۱] - فارینالوجی دماغی کارجاں نوں دماغ دے خاص حصیاں نال جوڑن دے پہلے یتناں وچوں اک سی، حالانکہ ہن ایہہ بہت زیادہ بدنام اے۔

من دا فلسفہ فلسفے دی اک شاخ اے جو من دی نیچر دا مطالعہ کردی اے۔ ذہن-جسم دا مسئلہ من دے فلسفے وچ اک چگاٹھ اے، حالانکہ ہور مدعیاں نوں وی مخاطب ہویا جاندا اے، جویں فکر دے ہارڈ دا مسئلہ، اتے خاص دماغی حالتاں دی نیچر۔ ۔[۲][۳][۴] جنہاں دماغی پہلوآں دا مطالعہ کیتا جاندا اے اوہناں وچ دماغی واقعے، دماغی کم، دماغی گن، فکر، من دا تتّ-سائنس، وچار دی نیچر اتے سریر نال من دا رشتہ شامل ہن۔

تکثریت اتے واحدیت من اتے سریر دی مسئلہ دے وچاراں دے دو مرکزی سکول ہن، حالانکہ صحیح وچار پیدا ہوئے ہن جو اک جاں دوجے طبقہ وچ بھلیبھانت میچ نہیں آؤندے۔ تکثریت پوربی پرمپرا وچ وی دیکھیا گیا اے، ہندو فلسفہ دے سانکھ اتے یوگ سکولاں وچ،[۵] اتے پلیٹو وچ وی،[۶] مگر مغربی فلسفہ وچ ایہہ داخلہ 17 ویں صدی وچ رینے ڈیکارٹ دے صدقہ ہویا سی۔[۷] ڈیکارٹ ورگے سبسٹانس تکثری کہندے ہن کہ من اک آزاد روپ وچ موجود سبسٹانس اے، جدوں کہ گن تکثریاں دا مننا اے کہ من آزاد گناں دا اک گروہ اے جو کہ دماغ وچوں اتپن ہندے ہن اتے دماغ تک گھٹائے نہیں جا سکدے، پر ایہہ اک وکھرا سبسٹانس نہیں اے۔ ۔[۸]

واحدیت اوہ حالت اے جسدے من اتے سریر وچ ہوندمولک طور تے وکھ وکھ ہونداں (آزاد سبسٹانس) نہیں ہن۔ ایہہ وچار پہلی وار مغربی فلسفے وچ 5ویں صدی ایپو وچ پرمینائیڈز نے پیش کیتی سی اتے بعد وچ 17ویں صدی دے ترکوادی باروک سپنوجا نے اسدا وکھیان کیتا سی۔ [۹] مادہ پرست دعوہ کردے ہن کہ صرف مادہ تھیوری وچ منیاں جاندیاں ہونداں ہی موجود ہن اتے ایہناں دماغی عملاں وی انت وچ ایہناں ہونداں دے روپ وچ سمجھیاں جانگیاں کیونکہ مادی تھیوری دا ترقی یافتہ ہونا جاری رہندا اے۔ مادہ پرست دماغی گناں نوں طبعی گناں تک گھٹاؤن دیاں سمبھاوناواں بارے کئی اڈّ اڈّ پوزیشناں رکھدے ہن (جنہاں وچوں بہت سارے گن تکثریت دے مطابق روپ اپناؤندے ہن)،[۱۰][۱۱][۱۲][۱۳][۱۴][۱۵] اتے اجیہے دماغی گناں دی ہوندمولک حالت اواضع رہندی اے۔[۱۶][۱۷] وچاروادی کہندے ہن کہ من سارا ہی کجھ اے جو وی موجود اے اتے ایہہ کہ باہری دنیا جاں تاں دماغی ہی اے، جاں من دا سرجیا اک بھرم ماتر اے۔ ارنسٹ میخ اتے ولیئم جیمس ورگے نرپکھّ واحدیتی دلیل دندے ہن کہ دنیا دے سماگماں نوں جاں تاں دماغی (نفسیات) جاں اوہناں تعلقاں دے نیٹورک دی بنیاد تے وچاریا جا سکدا اے، جس وچ اوہ داخل ہندے ہن اتے سپائینوجا ورگے دو-پکھی واحدیتی اجیہی پوزیشن لیندے ہن کہ کوئی ہور، نرپکھّ مادہ اے، اتے ایہہ دوویں مادہ اتے من اس انجان مادہ دے گن ہن۔ 20ویں اتے 21ویں صدی وچ سبھ توں زیادہ عامَ واحدیت سارے مادییت دے ہی وکھو-وکھو روپ ہن؛ ایہناں پوزیشناں وچ طرز عملیت، پرکار پچھان اصول، اویڑ واحدیت اتے نوعیت شامل ہن۔[۱۸]

حوالے

[سودھو]
  1. Oliver Elbs, Neuro-Esthetics: Mapological foundations and applications (Map 2003)، (Munich 2005)
  2. Kim, J. (1995). Problems in the Philosophy of Mind. Oxford Companion to Philosophy. Oxford: Oxford University Press. 
  3. Siegel, S.: The Contents of Visual Experience. New York: Oxford University Press. 2010
  4. Macpherson, F. & Haddock, A.، editors, Disjunctivism: Perception, Action, Knowledge, Oxford: Oxford University Press, 2008.
  5. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3438: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  6. Plato (1995). Phaedo. Clarendon Press. ISBN 1-4065-4150-8. 
  7. Descartes, René (1998). Discourse on Method and Meditations on First Philosophy. Hacket Publishing Company. ISBN 0-87220-421-9. 
  8. Hart, W.D. (1996) "Dualism"، in Samuel Guttenplan (org) A Companion to the Philosophy of Mind، Blackwell, Oxford, 265-7.
  9. Spinoza, Baruch (1670) Tractatus Theologico-Politicus (A Theologico-Political Treatise)۔
  10. Schneider, Susan (2013). "Non-Reductive Physicalism and the Mind Problem1". Noûs 47 (1): 135–153. doi:10.1111/j.1468-0068.2011.00847.x. ISSN 0029-4624. 
  11. DePaul, Michael; Baltimore, Joseph A. (2013). "Type Physicalism and Causal Exclusion". Journal of Philosophical Research 38: 405–418. doi:10.5840/jpr20133821. ISSN 1053-8364. 
  12. S. C. Gibb (21 مارچ 2013). Mental Causation and Ontology. OUP Oxford, 58. ISBN 978-0-19-165255-4. 
  13. Demircioglu, Erhan (2011). "Supervenience And Reductive Physicalism". European Journal of Analytic Philosophy 7 (1): 25–35. 
  14. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3438: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  15. Gibb, Sophie (2010). "Closure Principles and the Laws of Conservation of Energy and Momentum". Dialectica 64 (3): 363–384. doi:10.1111/j.1746-8361.2010.01237.x. ISSN 0012-2017.  See also Dempsey, L. P. (2012). "Consciousness, Supervenience, and Identity: Marras and Kim on the Efficacy of Conscious Experience". Dialogue 51 (3): 373–395. doi:10.1017/s0012217312000662.  See also Baltimore, J. A. (2010). "Defending the piggyback principle against Shapiro and Sober's empirical approach". Dialectica 175 (2): 151–168. doi:10.1007/s11229-009-9467-2. 
  16. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3438: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  17. Megill, Jason (2012). "A Defense of Emergence". Axiomathes 23 (4): 597–615. doi:10.1007/s10516-012-9203-2. ISSN 1122-1151. 
  18. Kim, J.، "Mind–Body Problem"، Oxford Companion to Philosophy۔ Ted Honderich (ed.)۔ Oxford:Oxford University Press. 1995.