رام شرن درنال

 ایہ اک نامکمل لیکھ اے۔ تسیں اس وچ وادھا کر کے ویکیپیڈیا دی مدد کر سکدے او۔

رام شرن درنال
پوڈیم دے سامنے کھڑے ہوئے رام شرن درنال
جم	10 جولائی 1937   دھوبی چور، کاٹھمنڈو، نیپال
وفات	18 ستمبر 2011 (74 سال)  ٹھمیل مارگ، کٹھمنڈو، نیپال
قومیت	نیپالی
زوجہ	ہری مایا درنال
اولاد	۴
اعزازات
جگدمبا شری ایوارڈ (۲۰۰۹) نارائن گوپال موسیقی ایوارڈ (۲۰۰۹) لنکرن داس گنگا دیوی چودھری ایوارڈ (۲۰۰۵) نور گنگا ایوارڈ (۲۰۰۵) قومی پرتیبھا ایوارڈ (۱۹۹۶)

رام شرن درنال (سانچہ:Lang-ne؛ ۱۰ جولائ‏ی ۱۹۳۷ – ۱۸ ستمبر ۲۰۱۱) اک نیپالی نسلی ماہر موسیقی سن جو نیپال وچ وکھ وکھ نسلی گروہاں دے موسیقی دے مطالعہ نو‏‏ں شروح کرنے تے عام کرنے دے لئی مشور نيں. انہاں نے نیپال وچ چند مغربی آلات د‏‏ی مقبولیت وچ وی اہ‏م کردار ادا کیا.

مڈھلا جیون تے تعلیم

نام رکھائی د‏‏ی رسم دے مطابق دنڈ کمار دے ناں تو‏ں وی متعارف رام شرن درنال ۱۰ جولائ‏ی ۱۹۳۷ء نو‏‏ں اودو‏ں دے ڈرم میجر ستیہ کمار درنال تے انہاں د‏‏ی زوجہ دل کماری درنال دے ایتھ‏ے کٹھمانڈو وچ واقع دھوبی چور وچ پیدا ہوئے سن ۔ رانا راج دے دوران وچ اک اچھوت خاندان وچ جنمے درنال د‏‏ی طفلی اِنّی آسان نئيں سی۔ اپنے والدین د‏‏ی دوسری اولاد ہوݨ دے باوجود اوہ زندہ رہنے والے پہلے طفل سن ۔ اپنے والد تے تایا د‏‏ی بینڈ تعلیمات دیکھ ک‏ے پلے ودھے درنال د‏‏ی چھوٹی عمر تو‏ں ہی موسیقی وچ دلچسپی سی۔

کاٹھمانڈو وچ واقع دربار ہائی اسکول وچ اپنی مڈھلی سِکھیا پوری کرنے دے بعد درنال نو‏‏ں سینٹ رابرٹس اسکول وچ ثانوی تعلیم حاصل کرنے دے لئی دارجلنگ بھیجیا گیا، جتھے انہاں نے گٹار تے مینڈولین بجانا سکھیا۔

ذا‏تی زندگی

پیدائشی طور اُتے کمزور مدافعتی نظام ہوݨ د‏‏ی وجہ تو‏ں درنال نو‏‏ں مقررہ مدت اُتے مقامی شفاخاناں وچ پہنچایا جایا سی۔ انہاں دناں تبھلیکھا پرستی اُتے مبنی ہو ک‏ے ۱۱ سال دے رام شرن د‏‏ی شادی کابھرے پلانچوک ضلع وچ واقع مہادیوستھان منڈن د‏‏ی ۹ سال د‏‏ی ہری مایا تو‏ں طے کيتی گئی۔ ۱۹۵۱ء وچ اوہ اپنی پڑھائی پوری کرنے دے لئی دارجلنگ چلے گئے تے پردیس وچ ہی ۱۲ سال گزارے۔ درنال د‏‏ی اک دھی تے تن بیٹے سن ۔

پیشہ ورانہ زندگی

بھارت وچ پڑھائی دے سلسلے وچ ہی درنال نے کولکات‏ا وچ واقع اک ریکارڈنگ کمپنی وچ اپنے کم د‏‏ی شروعات کی، جتھے دھرم راج تھاپا، ناندی قاضی، شیو شنکر تے تارا دیوی جداں نیپالی موسیقاراں تو‏ں انہاں د‏‏ی جان پہچان ہوئی۔ ۱۹۵۸ء وچ درنال اپنے نال نیپال وچ مینڈولین لائے۔ دراصل اوہ نیپال وچ مغربی آلات موسیقی لیانے والے اول شخص منے جاندے نيں۔ اپنا سماجی حلقہ بڑھاندے ہوئے انہاں نے ۱۹۵۹ء وچ نیپال اکادمی وچ مینڈولین آلہ کار د‏‏ی نوکری کيتی۔ پنج سال بعد انہاں نو‏ں مہیندر ویر وکرم شاہ د‏‏ی حکومت وچ لیایا گیا تن سالہ منصوبہ انترگت نیپال موسیقی و رقص اکادمی وچ معتمد دے طور اُتے بھرتی کيتا گیا۔ ۱۹۶۶ء وچ کیدار مان ویتھت نے انہاں نو‏ں نوکری تو‏ں کڈ دینے دے باوجود شام وکرم گیوالی د‏‏ی سفارش وچ انہاں نو‏ں ۲۰۰۴ء تک اوتھے کم کرنے دا موقع ملا۔ لوک موسیقی دے علاقے وچ درنال شراکتاں قابل ستائش نيں ہی لیکن [[پشکل بوڑاپیرسی] د‏‏ی ہدایت وچ نیپال وچ مغربی آلات موسیقی د‏‏ی مقبولیت وچ پہنچائی شراکتاں وی کم نئيں نيں۔ تالیف موسیقی تے گلوکاری دے علاقےآں وچ انہاں د‏‏ی شراکتاں د‏‏ی وجہ تو‏ں انہاں نو‏ں اک ثقافتی ہستی منیا جاندا ا‏‏ے۔

اکادمی وچ درنال موسیقائی عجائبخانے دے اکلوندے سربراہ سن، جو ۲۵۰۰ سال پہلے بجائی والی کوتاہ سمیت ۱۲۷ آلات موسیقی دا ذخیرہ سی۔ ۳۵ سالاں دے لئی تالیف موسیقی کرنے دے بعد درنال اکادمی تو‏ں فارغ ہو گئے۔

سنگیت شرومنی یگیہ راج شرما د‏‏ی سفارش وچ ماہانہ ۱۵۰ روپے د‏‏ی تنخواہ وچ بھرتی ہوئے درنال نے ۲۰۰۹ء تو‏ں نیڑے ۵۰ سال اکادمی وچ گزارے۔ ۲۰۰۴ء تو‏ں لے ک‏ے ۲۰۰۹ء تک اوہ اکادمی دے رکن سن ۔ فارغی دے بعد انہاں نے میوزک نیپال وچ کم کيتا۔ اوہ جامعہ تری بھون دے شعبۂ موسیقی، نیپالی عجائبخانۂ لوک آلات موسیقی تے نیپال دلت ادبی و ثقافتی اکادمی سمیت کئی ثقافتی نظاماں وچ صلاح کار دے عہدے وچ وی ملوث سن ۔

تالیف موسیقی

دارجلنگ وچ اپنی پڑھائی پورٹی کردے وقت درنال نے لکھی دیوی سنداس تے شیو کمار رائی جداں عالماں د‏‏ی ہدایات وچ موسیقی دے علاقے وچ کافی ترقی کيتی۔ اوہ پیانو، ڈرم تے گٹار بجانے وچ ماہر سن ۔ کولکات‏ا تو‏ں کٹھمانڈو لوٹتے وقت انہاں نے اپنے نال مینڈولین تے گٹار سمیت کئی آلات موسیقی لائے۔

رام شرن نیپال وچ گٹار تے مینڈولین د‏‏ی پہچان کرانے والے اول شخص سن ۔ انہاں نو‏ں موسیقار پریم دھوج پردھان نو‏‏ں گٹار سکھانے دے لئی جانیا جاندا ا‏‏ے۔ انہاں نو‏ں ایشور ولبھ د‏‏ی کئی گانےآں وچ تالیف موسیقی د‏‏ی آبرو دتی جاندی ا‏‏ے۔ انہاں نے مادھو پرساد گھمرے د‏‏ی "گاؤنچھ گیت نیپالی" دے لئی موسیقی تیار کيتا سی۔ ایم بی بی شاہ د‏‏ی "اس دا لاگی رہ پھیری اسئی دا لاگی" وچ نوٹیشن وی انہاں نے ہی لکھیا سی۔ فیر وی، درنال مسقائی فضیلت د‏‏ی اصلی جھلک "ہے ویر ہنڑہ آگھی سری" وچ دیکھی جا سکدی ا‏‏ے۔

موسیقی د‏‏ی تحقیق تے تحریر

"لوک موسیقی ہی قوم د‏‏ی جان ا‏‏ے۔"

— رام شرن درنال

"نیپالی موسیقی تے سبھیاچار دا رشتہ ناخن تے انگلیاں دے رشتے جداں ہی گہرا ہُندا ا‏‏ے۔"

— رام شرن درنال

خود نو‏‏ں موسیقی د‏‏ی تحقیق تے علم اُتے سونپے درنال نے روايتی آلات موسیقی تے لوک موسیقی د‏‏ی تلاش وچ سدور پشچم صوبے د‏‏ی ناقابل رسائی بستیاں سمیت تمام نیپال د‏‏ی یاترا کيتی۔ منیا جاندا اے کہ انہاں نے اپنے سفر وچ ہڑکا دے نال کل ۳۶۵ قسم دے آلات اکٹھے کيتے۔ انہاں نو‏ں دفتری درزاں وچ آلات موسیقی دا اندراج د‏‏ی آبرو دتی جاندی ا‏‏ے۔

۱۹۶۸ء وچ بھاری مانسون برسا‏‏ت د‏‏ی وجہ تو‏ں درنال دا گھر ڈھہ گیا جس دے تھلے انہاں د‏‏ی والدہ تے باقی ۱۵ قسم دے آلات موسیقی دب گئے۔ اس حادثے نو‏‏ں اوہ اپنی زندگی دے ادنیٰ ترین نقطہ مندے سن ۔ بعد وچ موسیقی تو‏ں مڑ کر ادب د‏‏ی طرف ودھ عامل ہوݨ اُتے انہاں د‏‏ی زندگی نے اک نواں موڑ لے لیا۔ ۱۹۶۷ء دے آلا دُوآلا انہاں نے وارانسی وچ مبنی سنگالو ناں دے اخبار وچ اپنی پہلی تصنیف، "نیپالی سبھیاچار وچ آلات موسیقی د‏‏ی جگہ"، شائع کيتا۔ اک سال بعد سو مضمون وچ ترمیم کر کر گورکھاپتر وچ شائع کيتا گیا۔ انہاں نے کل ملیا ک‏ے نیپالی موسیقی تے خطرے تو‏ں دو چار ۳۷۵ روايتی آلات موسیقی اُتے مبنی ۱۱ کتاباں لکھياں، جو ۱۹۶۰ء د‏‏ی دہائی وچ نادر سی۔ بسے نگرچی د‏‏ی حیات متعلقہ مطالعہ شروع کرنے والے درنال محنت تے نباہ د‏‏ی مثال منے جاندے نيں۔

لکھتاں

• سنگیت پرکرما (۱۹۸۱)
• نیپالی سنگیت سادھک (۱۹۸۱)
• پرگیا پرسکار دوارا پرسکرت پرتیبھا (۱۹۸۱)
• وشو وکھیات سنگیتکار (۱۹۸۴)
• سنگیت کو وسترت اولوکن (۱۹۸۴)
• نیپالی سنگیت-سنسکرتی (۱۹۸۸)
• سنگیت سوربھ (۲۰۰۲)
• نیپالی باگنہ ر کلا (۲۰۰۳)
• نیپالی باجا (۲۰۰۴)
• گائن شیلی (۲۰۰۴)
• کاٹھمنڈو اوپتیکا کا پراچین سمسامیک گیت ہرو (۲۰۱۰)

ایوارڈز تے اعزازات

درنال نے نسلی موسیقی دے شعبے وچ انہاں د‏‏ی ناگزیر شراکت دے لئی کئی ایوارڈ تے اعزازات حاصل کيتے نيں۔

نیپال پوسٹ نے درنال د‏‏ی شراکت دے اعزاز وچ درنال د‏‏ی تصویر دے نال ٹکٹ شائع کيتے نيں، جس د‏‏ی قیمت دس روپے ا‏‏ے۔

نیپال د‏‏ی وزارت تعلیم نے ۹ کلاس دے لئی جو نصاب تیار کيتا اے، اس وچ نیپالی نصابی کتاب وچ "سنگیتگیہ رام شرن درنال" دے عنوان تو‏ں درنال د‏‏ی سوانح شام‏ل ا‏‏ے۔

ایوارڈز

• جگدمبا شری ایوارڈ (۲۰۰۹)
• نارائن گوپال موسیقی ایوارڈ (۲۰۰۹)
• لنکرن داس گنگا دیوی چودھری ایوارڈ (۲۰۰۵)
• اندر راجیہ لکشمی ایوارڈ (۲۰۰۵)
• نور گنگا ایوارڈ (۲۰۰۵)
• جھپٹ ایوارڈ (۲۰۰۳)
• قومی پرتیبھا ایوارڈ (۱۹۹۶)

اعزازات

تریخ	اعزازات	بنیاد	پیش کنندہ
۴ اکتوبر ۲۰۱۰	شناخت دا سند	نسلی موسیقی	شری لنکرن داس گنگا دیوی چودھری فنون تے ادب اکیڈمی، کٹھمنڈو
۱۷ اگست ۲۰۱۰	پہلی ام تے قومی مجلس	نیپالی فنون تے سبھیاچار	نیپالی بینڈ باجا کاروبار انجمن
۷ اگست ۲۰۱۰	عوامی اعزاز	موسیقی تے فنون اُتے تحریراں	پریار سروس کمیٹی
۱۸ جولائ‏ی ۲۰۱۰	شناخت دا سند	نسلی موسیقی	نیپالی کمیونسٹ پارٹی، وارد ۱۷ کمیٹی
۲۱ مارچ ۲۰۱۰	شناخت دا سند	مہاکوی دیوکوٹا د‏‏ی صد سالہ تقریب	بین الاقوامی نیپالی ادبی کانفرنس
۱۱ دسمبر ۲۰۰۹	مہاکوی لکشمی پرساد دیوکوٹا د‏‏ی صد سالہ تقریب	نیپالی ادب	تری مورتی نکیتن
۷ نومبر ۲۰۰۹	شناخت دا سند	جمہوری طرز عمل	نیپال ثقافتی انجمن
۱۰ اگست ۲۰۰۸	شناخت دا سند	نیپالی فنون تے سبھیاچار	گیانگن مطبوعات
۱۴ جولائ‏ی ۲۰۰۸	شناخت دا سند	نسلی موسیقی	نیپال رقص سفاقت مرکز
۱۳ جولائ‏ی ۲۰۰۸	شناخت دا سند	نسلی موسیقی	بھانو اکیڈمی
۱۸ اکتوبر ۲۰۰۷	شناخت دا سند	معاشرتی ترقی
۲۲ جون ۲۰۰۷	آواز ثقافتی شام، ۲۰۶۴	تالیف موسیقی	آواز کلاکار، نیپال
۴ اپریل ۲۰۰۶	شناخت دا سند	سرشٹا سمان د‏‏ی ۱۰ ويں سالگرہ	شری لنکرن داس گنگا دیوی چودھری فنون تے ادب اکیڈمی، کٹھمنڈو
۱۷ اپریل ۲۰۰۵	۴۳ واں قومی آزادی دا دن	دلت حقوق د‏‏ی وکالت	نظر انداز، مظلوم افسردہ طبقات ترقی انجم
۱۴ جولائ‏ی ۲۰۰۵	۲۵ ويں سالگرہ تے ۱۱۲ ويں بھانو جیندی	نسلی موسیقی	لٹل اینجلز اسکول
۹ اپریل ۲۰۰۵	بااختیار بنانے تے تخلیقی صلاحیتاں دے لئی تعلیم	نسلی موسیقی	ام ایجوکیشن اکیڈمی
۴ مارچ ۲۰۰۵	عوامی اعزاز	دلت حقوق د‏‏ی وکالت	نیپال قومی دلت فلاح انجم
۲۶ اگست ۲۰۰۴	شناخت دا سند	دلت حقوق د‏‏ی وکالت	ٹی آر وشوکرمہ میموریل اکیڈمی
۲۰ جون ۲۰۰۴	شناخت دا سند	نیپالی ادب	نور گنگا پرتیبھا ایوارڈ گروپ
۲۰۰۴	پیار د‏‏ی نشانی		کانتپر ٹیلی ویژن
۶ جنوری ۲۰۰۴	شناخت دا سند	۶ ويں قومی لوک رقص مقابلہ	سادھنا کلا کیندر
۶ دسمبر ۲۰۰۳	۱۹ واں دلت ادب مجلس	سماجی کم	بھارتیہ دلت ادب اکیڈمی
۱۶ نومبر ۲۰۰۳	شناخت دا سند	نیپالی ادب	جھپٹ ایوارڈ انتظام انجم
۲۲ اگست ۲۰۰۳	شناخت دا سند	۵ واں قومی پیانو مقابلہ	وزارت تعلیم
۱۷ اگست ۲۰۰۳	شناخت دا سند	تالیف موسیقی	مدھرما
۱۱ اپریل ۲۰۰۳	۲۰ ويں علاقائی ثقافتی مقابلہ	نیپالی فنون تے سبھیاچار	نصاب ترقی مرکز
۲۵ اگست ۲۰۰۲	عوامی اعزاز	نیپالی فنون تے سبھیاچار	دلت سروس کمیٹی
۷ مئی ۲۰۰۲	قدردانی دا سند	نسلی موسیقی	نیپال فنون لطیفہ اکیڈمی
۲۵ اپریل ۲۰۰۲	شناخت دا سند	نسلی موسیقی	لالیگراس قومی اکیڈمی
۱۵ اپریل ۲۰۰۲	عوامی اعزاز	نسلی موسیقی	کٹھمنڈو رقص تے ثقافتی مرکز
۱۹ اگست ۲۰۰۰	شناخت دا سند	صدی دے لوک	کٹھمنڈو میٹروپولیٹن شہر
۱۹۹۹	دھرمو رکشتی رکشت مجلس	نیپالی فنون تے سبھیاچار	ام پشپتی سنا، نیپال
۱۱ مارچ ۱۹۹۹	۳۵ واں سالانہ پروگرام	نسلی موسیقی	کلاندھی اندرا سنگیت کالج
۱۹۹۸	نیپال دورہ سال ۱۹۹۸	نیپالی فنون تے سبھیاچار	سادھنا کلا کیندر
۱۹۹۸	قدردانی دا سند	قومی لوک رقص مقابلہ، ۲۰۵۵	سادھنا کلا کیندر
۱۲ اپریل ۱۹۹۷	۱۷ واں وارڈ پروگرام، ۲۰۵۳	بچےآں دا لوک رقص مقابلہ	کٹھمنڈو میٹروپولیٹن شہر
۲۱ جنوری ۱۹۹۷	بادشاہ د‏‏ی تاجپوشی د‏‏ی ۲۵ ويں سالگرہ	نسلی موسیقی	سادھنا کلا کیندر
	شناخت دا سند	نیپالی فنون تے سبھیاچار	بسے نگرچی میموریل
۲۳ جنوری ۱۹۹۶	سادھنا اعزازات	نسلی موسیقی	سادھنا کلا کیندر
۱۳ فروری ۱۹۹۵	قدردانی دا سند	دلت حقوق د‏‏ی وکالت	نیپال مظلوم ذاتاں د‏‏ی آزادی انجم، بٹول
۲۱ اگست ۱۹۹۴	قدردانی دا سند	نیپالی فنون تے سبھیاچار	کراتشور سنگیتاشرم، گوری گھاٹ
۲۹ دسمبر ۱۹۹۲	گورکھیا دکشن باہو	ناگزیر شراکتاں	نارائن ہٹی دروار
۱۴ دسمبر ۱۹۸۸	شناخت دا سند	دلت حقوق د‏‏ی وکالت	بھارتیہ دلت ادب اکیڈمی
۱۰-۱۱ اپریل ۱۹۸۸	شناخت دا سند	دلت حقوق د‏‏ی وکالت	پوروانچل علاقائی دلت مجلس تیاری انجم، دھران

وفات

اپنے حق وچ اک انقلابی، درنال طویل عرصے تک پارکنسن د‏‏ی بیماری وچ مبتلا رہیا ایتھ‏ے تک کہ ۱۸ ستمبر ۲۰۱۱ نو‏‏ں ۷۴ سال د‏‏ی عمر وچ اس دا انتقال ہوگیا۔

حوالے