روبی (پروگرامنگ زبان)

روبی

پیراڈائم	multi-paradigm: اوبجیکٹ اوریئنٹڈ، امپیریٹیو،، فنکشنل، reflective
اشاعت	۱۹۹۵ (۱۹۹۵)
ڈیزائنر	یوکوہیرو ماتسوموتو
ترقی دہندہ	Yukihiro Matsumoto، et al.
مستحکم اشاعت	2.1.4 (سانچہ:Release date)
شعبہ تحریر	duck، dynamic
Scope	lexical، sometimes dynamic
اہم اطلاقات	Ruby MRI، YARV، Rubinius، MagLev، JRuby، MacRuby، RubyMotion، HotRuby، IronRuby، Mruby
متاثر	ایڈا، سی++، CLU، Dylan، ایفل، لوا، Lisp، پرل، پائیتھون، Smalltalk
موثر	Clojure، D، Elixir، Falcon، Fancy، Groovy، Ioke، Julia،Mirah، Nu، potion، Reia، Swift
آپریٹنگ سسٹم	کراس پلیٹ فارم
اجازت نامہ	Ruby License or BSD License
فائل کی توسیع	.rb، .rbw
ویب سائٹ	www.ruby-lang.org

روبی (یاقوت) (انگریزی: Ruby) اک آبجیکٹ اورئنٹڈ تے عمومی مقاصد دے لئی استعمال ہونے والی پروگرامنگ بولی اے جسنو‏ں 1990ء د‏‏ی دہائی دے درمیان یوکوہیرو ماتسوموتو (Yukihiro Matsumoto) نے جاپان وچ بنایا سی ۔
اس دے مصنفین دے مطابق، روبی بولی ہور پروگرامنگ زباناں پرل، سمال ٹالک، ایفل، ایڈا تے لسپ تو‏ں متاثر ا‏‏ے۔ روبی متعدد پروگرامنگ پیراڈائم نو‏‏ں سپورٹ کردی اے، ہور ایہ اک فنکشنل، آبجیکٹ اورئنٹڈ تے امپیریٹیو بولی ا‏‏ے۔ ہور اس وچ ڈائنامک ٹائپ سسٹم تے تے خودکار میموری مینجمنٹ د‏‏ی سہولت وی موجود ا‏‏ے۔

تریخ

24 فروری 1993ء وچ یوکی ہیرو ماتسوموتو نے روبی بولی د‏‏ی ڈیزائننگ تے ڈویلپمنٹ دا آغاز کیتا۔ ڈیزائننگ دے دوران ہور پروگرامنگ زباناں مثلا پرل، پائیتھون، لسپ تے ایڈا د‏‏ی ممتاز خصوصیات نو‏‏ں اخذ کیتا۔ 21 دسمبر 1995ء نو‏‏ں روبی بولی دا پہلا نسخہ (Ruby 0.95) منظر عام اُتے پیش کیتا گیا، ہور اگلے دونے وچ روبی دے ہور تن نسخے پیش کیتے گئے۔ لیکن روبی بولی نو‏‏ں زیادہ مقبولیت حاصل نئيں ہوئی، فیر 2005ء وچ ڈیوڈ ہائنمائر ہانسون نے روبی بولی وچ ویب پروگرامنگ فریم ورک روبی آن ریلس لکھیا تاں اوہدی مقبولیت وچ بے حد اضافہ ہو گیا۔

روبی ناں

روزی بولی د‏‏ی کوڈنگ تو‏ں پہلے 24 فروری 1993ء نو‏‏ں ماتسوموتو تے اشت سوکا دے درمیان اک آن لائن چیٹنگ دے دوران ایہ ناں “روبی“ سامنے آیا۔ ابتدا وچ دو ناں پیش نظر سن، روبی تے کورل (Coral)۔ ماتسوموتو نے روبی دا انتخاب کیتا جو اس دے اک شریک کار دا سنگ پیدائش وی سی ۔

ابتدائی اشاعتاں

روبی د‏‏ی ابتدائی اشاعت Ruby 0.95 دے بعد اس دے ہور متعدد مستحکم نسخے اشاعت پزیر ہُندے رہ‏ے، جنہاں د‏‏ی فہرست درج ذیل اے:

• روبی 1.0: 25 دسمبر 1996
• روبی 1.2: دسمبر 1998
• روبی 1.4: اگست 1999
• روبی 1.6: ستمبر 2000

2000ء وچ روبی بولی جاپان وچ پائیتھون تو‏ں زیادہ مقبول ہوچک‏ی سی۔ ستمبر 2000 وچ پہلی انگریزی کتاب روبی پروگرامنگ دے ناں تو‏ں منظر عام اُتے آئی۔

• روبی 1.8: اگست 2003
• روبی 1.9: دسمبر 2007
• روبی 2.0: 24 فروری 2013

اس اشاعت وچ متعدد نويں خصوصیات متعارف کرائی گئياں۔

• روبی 2.1: کرسمس ڈے 2013

مثالاں

درج ذیل مثالاں نو‏‏ں کسی فائل وچ محفوظ کرکے کمانڈ لائن تو‏ں چلایا جاسکدا ا‏‏ے۔ اس دے لئی پہلے Ruby لکھياں، اس دے بعد فائل دا ناں درج کرن۔
ہیلو ورلڈ د‏‏ی کلاسیکی مثال:

puts "Hello World!"

روبی دے کچھ بنیادی کوڈ:

# Everything، including a literal، is an object، so this works:
-199.abs # 199
"ice is nice".length # 11
"ruby is cool.".index("u") # 1
"Nice Day Isn't It?".downcase.split("").uniq.sort.join # " '?acdeinsty"

سٹرنگ کنورژن د‏‏ی مثال:

puts "What's your favorite number?"
number = gets.chomp
output_number = number.to_i + 1
puts output_number.to_s + ' is a bigger and better favorite number.'

سٹرنگز

روبی وچ سٹرنگز نو‏‏ں ڈیفائن کرنے دے متعدد طریقے نيں۔

a = "\nThis is a double-quoted string\n"
a = %Q{\nThis is a double-quoted string\n}
a = %{\nThis is a double-quoted string\n}
a = %/\nThis is a double-quoted string\n/
a = <<-BLOCK

This is a double-quoted string
BLOCK

ہور ویکھو

• روبی آن ریلس

حوالے

ہور پڑھو

• Metz, Sandi (September 5، 2012), Practical Object-Oriented Design in Ruby (First ed.), Addison-Wesley, p. 272, ISBN 0-321-72133-0 
• McAnally, Jeremy; Arkin, Assaf (March 28، 2009), Ruby in Practice (First ed.), Manning Publications, p. 360, ISBN 1-933988-47-9 
• Thomas, Dave; Fowler, Chad; Hunt, Andy (April 28، 2009), Programming Ruby 1.9: The Pragmatic Programmers' Guide (Third ed.), Pragmatic Bookshelf, p. 1000, ISBN 1-934356-08-5 
• Black, David (June 4، 2009), The Well-Grounded Rubyist (First ed.), Manning Publications, p. 520, ISBN 1-933988-65-7 
• Flanagan, David; Matsumoto, Yukihiro (January 25، 2008), The Ruby Programming Language (First ed.), O'Reilly Media, p. 446, ISBN 0-596-51617-7 
• Baird, Kevin (June 8، 2007), Ruby by Example: Concepts and Code (First ed.), No Starch Press, p. 326, ISBN 1-59327-148-4 
• Fitzgerald, Michael (May 14، 2007), Learning Ruby (First ed.), O'Reilly Media, p. 255, ISBN 0-596-52986-4 
• Cooper, Peter (March 26، 2007), Beginning Ruby: From Novice to Professional (First ed.), Apress, p. 664, ISBN 1-59059-766-4 
• Fulton, Hal (November 4، 2006), The Ruby Way (Second ed.), Addison-Wesley, p. 888, ISBN 0-596-52369-6 
• Carlson, Lucas; Richardson, Leonard (July 19، 2006), Ruby Cookbook (First ed.), O'Reilly Media, p. 906, ISBN 0-596-52369-6 

باہرلے جوڑ

• Official website
• Official Ruby documentation
• Ruby User Guide — by Yukihiro Matsumoto، the creator of Ruby
• Ruby From Other Languages
• Ruby Forum — gateway to the ruby-talk mailing list
• Try Ruby! — web-based Ruby REPL
• Ruby Draft Specification، September 2010
• سانچہ:Dmoz