روہنی بھاتے

روہنی بھاتے
جم
وفات

روہنی بھاتے جاں روہنی بھاٹے ( مراٹھی : रोहिणी भाटे) (14 نومبر 1924 - 10 اکتوبر 2008) بھارت وچ سبھ توں سینئر کتھک ناچ کرن والیاں وچوں سی، جس نے اکّ کلاکار، استاد، لکھاری، کھوجکرتا اتے اس بھارتی کلاسیکل ناچ دی تنقید وجوں کم کیتا۔ اپنے کیریئر دے دوران، اسنوں کئی مانتاواں، جویں کہ سنگیت ناٹک اکادمی اوارڈ، اتے کالیداس اعزاز نال اعزازی کیتا گیا۔

روہنی نے جے پور اتے لکھنؤ دے گھرانیاں توں کتھک دی پڑھائی کیتی۔ اسنے نرت رچناواں دا اکّ وڈا مجموعہ بنایا، جتھے اسنے ابھنیا لئی اکّ وشلیشنکاری اتے اختراعی پہنچ کیتی۔ ہندوستانی کلاسیکل سنگیت وچ اپنے علم دے کارن، اوہ اکثر اپنے ناچ رچناواں لئی سنگیت تیار کردی سی۔ نقاد سنیل کوٹھاری دے مطابق، وجی مہتہ ولوں ڈاریکٹ شکنتلا لئی اس دی کوریؤگراپھی دھیان دین یوگ اے۔ اسدی کوریؤگراپھی کالیداس دی رتوسنہار اتے رگوید دی اسبا سکتا نوں وی بہت مانتا ملی اے۔

پڑھائی

روہنی دا جم بہار دے پٹنا وچ ہویا سی، پر اسنے اپنا سکول اتے کالج پنے وچ پورا کیتا۔ اوہ اک مدھ-گٹھ دے کرہڑے براہمن پروار وچوں آئی۔ روہنی نوں پہلاں گرو پاروتی کمار دے ماتحت بھرتناٹئم دی سکھلائی دتی گئی سی۔ اسنے 1946 وچ پھرگوسن کالج دی آرٹس وچ اپنی ڈگری حاصل کیتی۔ اسے سال اسنے جے پور گھرانہ دے سوہنلال نال کتھک سکھنا شروع کیتا۔

تھوڑی دیر بعد، اسنے پنڈت لچھو مہاراج دی اگوائی ہیٹھ کٹھک وچ باراں سالاں توں ودھ ویلے لئی اتے پنڈت موہن راؤ کالیئنپرکر دی لکھنؤ گھرانے توں، پندراں سالاں توں ودھ ویلے لئی مہارت حاصل کیتی۔

اسنے ہندوستانی سنگیت سنگیتکاراں کیشو راؤ بھولے اتے وسنت راؤ دیشپانڈے توں وی سکھیا اتے کتھک وچ ڈاکٹریٹ حاصل کیتی۔

کریئر

سکھن دے وکھو وکھرے حالتاں، جغرافیائی، انٹیکجوئل اتے ہور غیرمستقل کارناں کرکے، روہنی کتھک وچ اپنیاں سنگیتک اتے انٹیکجوئل رچیاں نوں لاگوُ کردیاں آزاد طور تے استعمال کر سکدی سی۔ روہنی نے 1947 وچ پنے وکھے نرتبھارتی کتھک ڈانس اکیڈمی دا قیام کیتا سی۔ پچھلے چھ دہاکیاں دوران اسنے اپنی اکیڈمی توں فوجیڑے ڈانسراں نوں سکھلائی دتی۔ اسنے مہاراشٹر دے مدھ ورگی پریواراں وچ کتھک ناچ نوں مشہور بنایا۔

1952 وچ، اوہ بھارتی تہذیبی وفد دے ممبر وجوں چین گئی۔ ایہہ سفر اس لئی بھارتی ناچاں اتے ناٹک نال متعلق پرانے شاستراں دا مطالعہ کرن دا موقع سی، اتے اس طرحاں اس نے اپنی تکنیک نوں نکھاریا۔

اسنے کھہراگڑ یونیورسٹی دی کمیٹی وچ سیوا نبھائی اتے پنے یونیورسٹی دے فنون لطیفہ مرکز وکھے کتھک کورساں لئی سلیبری تیار کرن لئی رستہ فلسفہ کیتا، جتھے اسنے وزٹنگ لکچرار اتے گرو وجوں سیوا نبھائی۔ روہنی نے دلی کتھک مرکز وچ طالب علماں لئی اکّ پریکھئک وجوں وی سیواواں نبھائیاں، حالانکہ اسنے کدے وی اس دے پاٹھکرم نوں نہیں اپنایا۔

روہنی بھاٹے نے مراٹھی وچ کئی کتاباں لکھیاں، جس وچ اس دی سوے-جیونی، ماجھی نرتیسادھنا، ایساڈورا ڈنکن، ایم ایساڈورا دی سوے-جیونی دا ترجمہ، اتے سنگیت اتے ناچ دے سنسکرت دستاویز، اداکاری درپنا دا اڈیٹیڈ اڈیشن اے، جس نوں کتھک درپن دیپکا کیہا جاندا اے۔ روہنی نے اس پرانے کتاب وچ اپنیاں کئی کوریؤگراپھیاں اتے تخلیقی پراجیکٹاں نوں بیسڈ کیتا. اسنے کتھک اتے بہت سارے پیپر وی لکھے سن۔

2002 وچ، اوہ اک جرمن دستاویزی فلم جس وچ ٹائم اینڈ سپیس کہندے سن، وچ حصہ لیا۔

ہور کلاکاراں نال تعاون دے تعلق وچ، روہنی نوں ہندوستانی کلاسیکل طبلہ پلیئر چندرکانت قامت ادوں جانیا جاندا سی جدوں اوہ 1952 وچ پنے آیا سی. دوواں کلاکاراں دا سنگیتک تنظیم 15 لمبے سالاں تک چلیا۔ روہنی نے کتھادھک اتے بھرتناٹئم وچ کلاندھی نارائنن نال ابھنیا دا تقابلی مطالعہ وی کیتا۔ اوہ اک ہور اہم کتھک وادک ریبا ودیاتھی دی قریبی دوست سی۔

موت

روہنی بھاٹے دی 10 اکتوبر 2008 نوں 83 سال دی عمر وچ، پنے، مہاراشٹر، بھارت وچ موت ہو گئی سی۔ اس دی نونھ اتے چیلا شمع بھاٹے دے مطابق، روہنی بھاٹے پچھلے پنج سالاں توں پارکنسن دی بیماری توں پیڑت سی اتے بیماری کارن پیدا ہوئیاں پیچیدگیاں کارن اسدی موت ہو گئی سی۔

حوالے