ساجی خاندان

Sajid dynasty
Sajid dynasty; ساجیان
	۸۸۹–۹۲۹
	Map of the Sajid dynasty at its greatest extent
دار الحکومت	Maragha; (889-901); Ardabil; (901-929)
عام زباناں	Persian
مذہب	Sunni Islam
حکومت	Monarchy
Afshin
• ۸۸۹–۹۰۱	Muhammad ibn Abi'l-Saj
• ۹۲۸–۹۲۹	Abu'l-Musafir al-Fath (last)
تاریخی دور	Middle Ages
• قیام	۸۸۹
• موقوفی نطام	۹۲۹
آیزو 3166 رمز	[[آیزو 3166-2:\|]]
ماقبل	مابعد
	Abbasid Caliphate
Sallarid dynasty

ساجی خاندان ( فارسی: ساجیان‎ )، اک ایرانی مسلم خاندان سی جس نے ۸۸۹-۸۹۰ تو‏ں ۹۲۹ تک حکومت کیت‏‏ی۔ ساجداں نے آذربائیجان تے آرمینیا دے کچھ حصےآں اُتے پہلے مارغہ تے بردہ تے فیر اردبیل تو‏ں حکومت کیت‏‏ی۔ ^[۱] ساجد وسطی ایشیائی صوبے عشروسانہ تو‏ں نکلے تے ایرانی ( سغدیان ) ^[۲]^[۳] سن ۔ محمد بن ابی السج دیوداد ولد دیوداد، آذربائیجان دا پہلا ساجد حکمران، ۸۸۹ یا ۸۹۰ وچ اس دا حکمران مقرر ہويا۔ محمد دے والد ابو السج دیوداد نے آذربائیجان وچ باغی بابک خرم الدین دے خلاف آخری مہم دے دوران عشروسنان شہزادہ افشین خدر دے ماتحت لڑیا سی، تے بعد وچ خلیفہ د‏‏ی خدمت کيتی سی۔ ۹واں صدی دے آخر وچ ، جداں کہ عباسی خلافت د‏‏ی مرکزی اتھارٹی کمزور پئی، محمد عملی طور اُتے اک آزاد ریاست بنانے وچ کامیاب ہو گیا۔ ساجد د‏‏ی زیادہ تر توانائیاں ہمسایہ ملک آرمینیا اُتے کنٹرول حاصل کرنے د‏‏ی کوششاں وچ صرف ہوئیاں۔ ۹۲۹ وچ ابو المسافر الفتح د‏‏ی موت دے نال خاندان دا خاتمہ ہويا۔

تریخ[سودھو]

نويں صدی دے آخر وچ (۸۹۸-۹۰۰) سک‏‏ے محمد ابن ابو سج دے ناں اُتے بنائے گئے۔ محمد ابن ابو ساج جنوبی قفقاز دے زیادہ تر حصے نو‏‏ں ساجد ریاست وچ شام‏ل کرنے وچ کامیاب ہو گیا۔ ساجداں دا پہلا راجگڑھ مراثہ سی حالانکہ اوہ عموماً بردہ وچ رہندے سن ۔ ^[۴]^[۵]^[۶]

یوسف ابن ابی الساج ۹۰۱ وچ اقتدار وچ آیا تے مراثہ د‏‏ی دیواراں نو‏‏ں گرا کر راجگڑھ اردبیل منتقل کر دتا۔ ساجی خاندان د‏‏ی مشرقی سرحداں بحیرہ کیسپین دے ساحلاں تک پھیلی ہوئی سی، تے مغربی سرحداں انی تے دبیل (دوین) دے شہراں تک پھیلی ہوئی سی۔ یوسف بن ابی السج دے خلیفہ دے نال تعلقات اچھے نئيں سن ۔ ۹۰۸ وچ ، یوسف دے خلاف اک خلافت د‏‏ی فوج بھیجی گئی، لیکن المقتفی دی موت ہوگئی تے اس دے جانشین، المقتدیر نے یوسف ابن ابی السج دے خلاف اک وڈی فوج نو‏‏ں منتقل کيتا تے اسنو‏ں ۱۲۰ ہزار دینار سالانہ خراج ادا کرنے اُتے مجبور کيتا۔ ابوالحسن علی ابن الفرات جو المقتدیر دے وزیر سن، نے قیام امن وچ کلیدی کردار ادا کيتا تے تب تو‏ں یوسف بن ابی السج بغداد وچ انہاں نو‏ں اپنا سرپرست مندے سن تے اکثر اپنے سکےآں اُتے انہاں دا تذکرہ کردے سن ۔ امن نے یوسف بن ابی السج نو‏‏ں ۹۰۹ وچ خلیفہ د‏‏ی طرف تو‏ں آذربائیجان وچ گورنری حاصل کرنے د‏‏ی اجازت دتی ^[۷]^[۸]^[۹]

بغداد وچ اپنے محافظ، وزیر ابن الفرات د‏‏ی برطرفی (۹۱۲ وچ ) دے بعد، یوسف ابن ابی الساج نے خلافت دے خزانے نو‏‏ں سالانہ ٹیکس د‏‏ی ادائیگی روک دی۔ ^[۱۰]^[۴]

آذربائیجانی مؤرخ عباسگلو آغا بکیخانوف دے مطابق، ۹۰۸-۹۰۹ تو‏ں ۹۱۹ تک، ساجداں نے شیروان شاہ مزیدیاں نو‏‏ں اپنا محتاج بنایا۔ اس طرح، ۱۰واں صدی دے آغاز وچ ، ساجد ریاست نے جنوب وچ زنجان تو‏ں لے ک‏ے شمال وچ دربند تک، مشرق وچ بحیرہ کیسپین ، مغرب وچ عینی تے دابیل دے شہراں تک دے علاقے شام‏ل کيتے، جس وچ زیادہ تر زمیناں اُتے محیط سی۔ جدید آذربائیجان ^[۱۰]

یوسف ابن ابی السج دے دور وچ روسی حملہ آوراں نے ۹۱۳-۹۱۴ وچ وولگا کے راستے شمال تو‏ں ساجی دے علاقے اُتے حملہ کيتا۔ یوسف ابن ابو سج نے ریاست د‏‏ی شمالی سرحداں نو‏‏ں مضبوط کرنے دے لئی ڈربنٹ د‏‏ی دیوار د‏‏ی مرمت کيتی۔ اس نے سمندر دے اندر دیوار دے گرے ہوئے حصے نو‏‏ں وی دوبارہ تعمیر کيتا۔ ^[۱۱]

۹۱۴ وچ یوسف ابن ابی السج نے جارجیا د‏‏ی طرف اک مہم دا اہتمام کيتا۔ تبلیسی نو‏‏ں فوجی کارروائیاں دے مرکز دے طور اُتے چنا گیا سی۔ اس نے پہلے کاکھیت‏‏ی اُتے قبضہ کيتا تے عجرما تے بوچورما دے قلعےآں اُتے قبضہ کيتا تے کئی علاقےآں اُتے قبضہ کرنے دے بعد واپس لُٹیا۔ ^[۱۲]^[۴]

یوسف بن ابو سج د‏‏ی وفات دے بعد ساجد خاندان دے آخری حکمران فتح بی۔ محمد بی ابی السج اردبیل وچ اس دے غلاماں وچو‏ں اک نے اسنو‏ں زہر دتا، جس تو‏ں ساجد خاندان دا خاتمہ ہويا تے ۹۴۱ وچ آذربائیجان وچ سلاری خاندان د‏‏ی توسیع ممکن ہوئی۔ ^[۴] ^[۱۲]

تریخ نامہ[سودھو]

عبدو عبید اللہ محمد ابن ابی الساج (۸۸۹-۹۰۱)
ابو المسافر دیوداد ابن محمد (۹۰۱)
یوسف ابن ابی الساج (۹۰۱-۹۱۹)
- سبک (۹۱۹-۹۲۲) (ساجیاں دا خادم تے عارضی دیکھ بھال کرنے والا)
یوسف (بحال) (۹۲۲-۹۲۸)
فتح ب۔ محمد بی ابی الساج (۹۲۸-۹۲۹)

ہور ویکھو[سودھو]

سانچہ:History of Iran

نوٹس[سودھو]

حوالے[سودھو]

↑ Azerbaijan IV, C.E. Bosworth, Encyclopaedia Iranica, دسمبر 15, 1987;"...the caliph Moʿtażed appointed one of his generals, Moḥammad b. Abi’l-Sāj, an Iranian from Central Asia, as governor of Azerbaijan and Armenia, and the family of the Sajids (q.v.) took their place as one of the virtually autonomous lines of provincial governors..."
↑ Clifford Edmund Bosworth, The New Islamic Dynasties: A Chronological and Genealogical Manual, Columbia University, 1996. pg 147: "The Sajids were a line of caliphal governors in north-western Persia, the family of a commander in the 'Abbasid service of Soghdian descent which became culturally Arabised."
↑ V. Minorsky, Studies in Caucasian history, Cambridge University Press, 1957. pg 111
↑ ^۴.۰ ^۴.۱ ^۴.۲ ^۴.۳ Bayne Fisher, William, ed. (1975). The Cambridge History of Iran, Том 4. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-20093-6. سائیٹ غلطی:Invalid <ref> tag; name ":0" defined multiple times with different content
↑ Minorskiy, Vladimir (1957). Studies in Caucasian history. Cambridge University Press. p. 111.
↑ "AZERBAIJAN iv. Islamic History to 1941 – Encyclopaedia Iranica". https://iranicaonline.org/articles/azerbaijan-iv. Retrieved on
2021-01-10.
↑ Muir, William (2004). The Caliphate: Its Rise, Decline and Fall from Original Sources. Kessinger Publishing. ISBN 1-4179-4889-2.
↑ Kennedy, Hugh (2004). The Prophet and the Age of the Caliphates: The Islamic Near East from the 6th to the 11th Century (second ed.). Harlow: Longman. p. 190. ISBN 978-0-582-40525-7.
↑ Madelung, W (1975). The Minor Dynasties of Northern Iran. Cambridge University Press. pp. 198–249. ISBN 0-521-20093-8.
↑ ^۱۰.۰ ^۱۰.۱ Aliyarli, Suleyman (2009). History of Azerbaijan. Chirag. p. 209. سائیٹ غلطی:Invalid <ref> tag; name ":1" defined multiple times with different content
↑ Василий Владимирович, Бартольд (1924). Место Прикаспийских областей в истории мусульманского мира. Баку.
↑ ^۱۲.۰ ^۱۲.۱ ISMAILOV, DILGAM (2017). HISTORY OF AZERBAIJAN. Baku. سائیٹ غلطی:Invalid <ref> tag; name ":2" defined multiple times with different content

ادب[سودھو]

0-521-20093-8سانچہ:Cambridge History of Iran
کلیفورڈ ایڈمنڈ بوسورتھ، دتی نیو اسلامک ڈائنسٹیز: اک کرونولوجیکل اینڈ جینیالوجیکل مینول، کولمبیا یونیورسٹی، ۱۹۹۶۔
V. Minorsky، کاکیشین تریخ وچ مطالعہ، کیمبرج یونیورسٹی پریس، ۱۹۵۷۔

[Bosworth-1] Azerbaijan IV, C.E. Bosworth, Encyclopaedia Iranica, دسمبر 15, 1987;"...the caliph Moʿtażed appointed one of his generals, Moḥammad b. Abi’l-Sāj, an Iranian from Central Asia, as governor of Azerbaijan and Armenia, and the family of the Sajids (q.v.) took their place as one of the virtually autonomous lines of provincial governors..."

[2] Clifford Edmund Bosworth, The New Islamic Dynasties: A Chronological and Genealogical Manual, Columbia University, 1996. pg 147: "The Sajids were a line of caliphal governors in north-western Persia, the family of a commander in the 'Abbasid service of Soghdian descent which became culturally Arabised."

[3] V. Minorsky, Studies in Caucasian history, Cambridge University Press, 1957. pg 111

[:0-4] ۴.۰ ^۴.۱ ^۴.۲ ^۴.۳ Bayne Fisher, William, ed. (1975). The Cambridge History of Iran, Том 4. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-20093-6. سائیٹ غلطی:Invalid <ref> tag; name ":0" defined multiple times with different content

[5] Minorskiy, Vladimir (1957). Studies in Caucasian history. Cambridge University Press. p. 111.

[6] "AZERBAIJAN iv. Islamic History to 1941 – Encyclopaedia Iranica". https://iranicaonline.org/articles/azerbaijan-iv. Retrieved on
2021-01-10.

[7] Muir, William (2004). The Caliphate: Its Rise, Decline and Fall from Original Sources. Kessinger Publishing. ISBN 1-4179-4889-2.

[8] Kennedy, Hugh (2004). The Prophet and the Age of the Caliphates: The Islamic Near East from the 6th to the 11th Century (second ed.). Harlow: Longman. p. 190. ISBN 978-0-582-40525-7.

[9] Madelung, W (1975). The Minor Dynasties of Northern Iran. Cambridge University Press. pp. 198–249. ISBN 0-521-20093-8.

[:1-10] ۱۰.۰ ^۱۰.۱ Aliyarli, Suleyman (2009). History of Azerbaijan. Chirag. p. 209. سائیٹ غلطی:Invalid <ref> tag; name ":1" defined multiple times with different content

[11] Василий Владимирович, Бартольд (1924). Место Прикаспийских областей в истории мусульманского мира. Баку.

[:2-12] ۱۲.۰ ^۱۲.۱ ISMAILOV, DILGAM (2017). HISTORY OF AZERBAIJAN. Baku. سائیٹ غلطی:Invalid <ref> tag; name ":2" defined multiple times with different content

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]