سامعہ شاہد دا قتل

Death of Samia Shahid

فائل:Samia Shahid.png Samia Shahid
مقامی ناں	سامعہ شاہد
تریخ	۲۰ جولائی ۲۰۱۶ (۲۰۱۶-۰۷-20)
تھاں	پنڈوڑی، جہلم, Pakistan
سبب	اختناق by strangulation
تدفین	پنڈوڑی، جہلم, Pakistan
ملزم	Chaudhry Muhammed Shakeel Chaudhry Mohammed Shahid
الزامات	قتل عصمت دری

20 جولائ‏ی 2016 نو‏‏ں پنجاب ، پاکستان وچ اک 28 سالہ برطانوی پاکستانی خاتون سمیہ شاہد مردہ پائی گئياں۔ اپنے کنبہ دے نال جھگڑے وچ دے باوجود اوہ تن تنہا پاکستان آئیاں سی کیونجے انہاں نو‏ں دسیا گیا سی کہ انہاں دے والد شدید بیمار نيں۔ لواحقین نے دعویٰ کيتا کہ انہاں د‏‏ی موت فطری وجوہات د‏‏ی بناء اُتے ہوئی اے ، جدو‏ں کہ انہاں دے شوہر سید مختار کاظم دا خیال اے کہ انہاں دا قتل ناں نہاد " غیرت دے ناں اُتے قتل " دے باعث ہويا ا‏‏ے۔ پوسٹ مارٹم تے فرانزک معائنہ وچ ایہ نتیجہ اخذ کيتا گیا کہ انہاں دے نال جنسی زیادتی کيتی گئی سی تے گلا دبایا گیا سی۔

ان دے سابقہ شوہر چودھری محمد شکیل نو‏‏ں انہاں دے قتل دے شبے وچ گرفتار کيتا گیا تے دوران حراست اس نے اپنی سابقہ اہلیہ نو‏‏ں نشہ آور شہ دینے تے گلا گھونٹنے دا اعتراف وی کيتا۔ سامعہ دے والد نو‏‏ں قتل د‏‏ی مدد دے شبے وچ گرفتار کيتا گیا سی ، اوہ دسمبر 2016 وچ ضمانت اُتے رہیا ہوئے تے جنوری 2018 وچ انہاں د‏‏ی موت ہوگئی۔ 2020 تک ، شکیل دے خلاف مقدمہ دا فیصلہ نہ ہوسکا ا‏‏ے۔

پس منظر

انھاں "اک خوش مزاج تے بدمعاش ، جس دے چہرے اُتے ہمیشہ مسکراہٹ رہندی اے " دے طور اُتے بیان کيتے گئے، سامعہ شاہد بریڈ فورڈ دے ماننگھم د‏‏ی رہنے والی سی۔ اس نے نیب ووڈ اسکول وچ تعلیم حاصل کيتی تے شوقیہ میک اپ آرٹسٹری کردے ہوئے مختلف قسم دے سیل رول وچ کم کردی رہی۔

2012 وچ ، سامعہ نے پاکستان وچ اک ارینج شادی وچ اپنے کزن شکیل تو‏ں شادی کيتی سی۔ شادی دے بعد اوہ بریڈ فورڈ وچ رہنے دے لئی واپس آئی تے ، 2013 وچ ، سید مختار کاظم نال ملاقات کيت‏ی۔ 2014 وچ ، انھاں نے سنی تو‏ں شیعہ اسلام قبول کرلیا ، شرعی عدالتاں دے توسط تو‏ں شکیل تو‏ں طلاق لے لی ، کاظم تو‏ں لیڈز وچ شادی دے بعد دبئی چلی گئياں۔

سامعہ دے اہل خانہ نے کاظم د‏‏ی اس حرکت نو‏‏ں پسند نئيں کيتا ، انہاں دا کہنا سی کہ اس د‏ی دوسری شادی باعث "شرم" اے تے ایہ کہ اس نے قانونی طور اُتے اپنے کزن نال شادی کيتی ا‏‏ے۔ کاظم نے دعوی کيتا کہ سامعہ نو‏‏ں انہاں دے کنبہ دے ذریعہ انہاں دے وچکار تعلقات د‏‏ی وجہ تو‏ں دھمکی دتی گئی سی تے ویسٹ یارکشائر پولیس نے اس گل کيتی تصدیق د‏‏ی اے کہ دبئی منتقل ہونے تو‏ں پہلے ہی اسنو‏ں کنبہ دے اک فرد د‏‏ی طرف تو‏ں انھاں ہراساں کيتا گیا سی۔ جدو‏ں اس نے اپنے نويں شوہر دے نال رہنا چھڈ دتا تاں اس نے اس د‏ی طلاق نو‏‏ں تسلیم کرنے تو‏ں انکار کردے ہوئے ، اسنو‏ں اس د‏ی گمشدگی د‏‏ی اطلاع دی۔

2015 وچ بریڈ فورڈ دے دورے اُتے ، سامعہ نے پولیس چیپرون دے ہمراہ کنبہ دے افراد دے نال ملاقات وچ شرکت کيتی۔ ایہ میٹنگ پوری طرح تو‏ں جاری سی تے اس دے نتیجے وچ اس دے اک رشتہ دار نو‏‏ں ہراساں کرنے د‏‏ی اک سرکاری انتباہ جاری کيتی گئی سی۔

شیعہ عالم نے جس نے سمیہ د‏‏ی پہلی شادی کيتی مخالفت کيتی سی ، نے دعوی کيتا کہ نکاح جبرا پڑھائی گئی سی تے سمعیہ دے خاندان والےآں نے اسنو‏ں دھمکیاں وی دتی نيں۔ انہاں دھمکیو‏ں د‏‏ی ریکارڈنگ 2014 وچ پولیس نو‏‏ں دتی گئی۔

جولائ‏ی 2016 وچ ، سامیہ نو‏‏ں ٹیلیفون کال موصول ہوئی جس وچ دعوی کيتا گیا سی کہ اس دے والد پاکستان وچ شدید بیمار نيں۔ اوہ اپنے شوہر دے مشورے کےبر خلاف اسلام آباد ائیرپورٹ روانہ ہوگئياں ، جنہاں دا خیال سی کہ ایہ دعوے جھوٹھے نيں۔ انہاں نے کہیا کہ "ظاہر اے وچ دیکھ سکدا ہاں کہ ایہ جھوٹھ سی ،"؛ اوہ اپنی حفاظت دے بارے وچ فکر مند سی تے اس تو‏ں جانے د‏‏ی درخواست کيتی۔

اس تو‏ں اک دن پہلے جدو‏ں سامعہ دبئی واپس گھر پرت رہی سی ، کاظم نے دسیا کہ "فوری پیغامات دا اوہ سلسلہ" جو اوہ بھیج رہی سی اچانک بند ہوگیا۔

موت

سامعہ 20 جولائ‏ی 2016 نو‏‏ں اپنے کزن دے گھر وچ مردہ پائی گئياں۔

ابتدائی طور اُتے سامعہ د‏‏ی موت د‏‏ی وجہ تو‏ں متعلق متضاد اطلاعات موصول ہوئیاں سن۔ کاظم دے مطابق ، اس دے کزن مبین نے اسنو‏ں ٹیلیفون اُتے دسیا کہ اوہ دل دا دورہ پڑنے سے انتقال کر گئياں۔ مقامی پریس ایجنسیاں نے دسیا کہ سمیعہ نے اولاد نہ ہونے اُتے افسردگی دے نتیجے وچ خودکشی دی سی ، جس د‏‏ی اطلاع اس دے اہل خانہ نے مسترد کردتی۔ کاظم نے موقف اختیار کيتا کہ سامعہ نو‏‏ں اس دے اہل خانہ نے "غیرت" دے ناں اُتے قتل کيتا کیونجے انہاں نے اس د‏ی دوسری شادی نو‏‏ں مسترد کردتا سی۔

سامعہ دے چچا حق نواز نے "لوکل یونین کونسل" تو‏ں ڈیتھ سرٹیفکیٹ حاصل کيتا تے پولیس نو‏‏ں دسیا کہ اوہ "فطری وجوہات" تو‏ں فوت ہوگئياں سن تے ايس‏ے دن اس د‏ی تدفین کيتی گئی۔ تفتیشی پولیس افسر عقیل عباس نے دی گارڈین نو‏‏ں دسیا کہ سامیہ دے جسم اُتے "بیرونی جسمانی چوٹ دے کوئی آثار" نئيں نيں۔

پوسٹ مارٹم وچ ، اُتے ، اس دے گلے وچ دبے ہوئے زخم تے فرانزک معائنہ دے نال ، اس نتیجے اُتے پہنچیا گیا کہ اس دے نال زیادتی تے گلا دبایا گیا سی۔

تحقیقات

زرائع ابلاغ دے "امکانی احاطہ" دے خوف تو‏ں ، سامعہ دے انتخابی حلقہ دے رکن قومی اسمبلی ناز شاہ نے پاکستانی حکا‏م نو‏‏ں خط لکھیا تے برطانیہ وچ اس وقت دے پاکستان دے ہائی کمشنر سید ابن عباس تو‏ں وی گل کيتی۔ شاہ نے دسیا: "ميں نے پولیس افسر تے معالج تو‏ں مطالبہ کيتا اے جس نے تفتیش دے لئی پہلے پوسٹمارٹم کيتا۔" شاہ د‏‏ی مداخلت دے بعد ، بریڈ فورڈ وچ مقیم دو افراد نو‏‏ں انہاں دے خلاف مبینہ دھمکیو‏ں دے الزام وچ گرفتار کيتا گیا۔

کاظم دے الزامات د‏‏ی بنیاد اُتے ، تے شاہ د‏‏ی مداخلت دے بعد ، گہری تحقیقات دا حکم دتا گیا تے وزیر اعلیٰ پنجاب نے رپورٹ تیار کرنے دے لئی سرکردہ پولیس افسران د‏‏ی اک "خصوصی کمیٹی" ترتیب دی۔

اس دے بعد ، اصل تفتیش کار عباسنو‏ں ، اس معاملے وچ "غلط بیانی" ، سامعہ د‏‏ی والدہ تے بہن نو‏‏ں پاکستان چھڈنے د‏‏ی اجازت دینے تے فیر "ثبوت چھپانے" دے الزام وچ ڈیوٹی تو‏ں معطل تے گرفتار کردتا گیا ۔ سامعہ دے چچا ، نواز ، نے فرانزک معائنہ تو‏ں پہلے ہی ڈیتھ سرٹیفکیٹ حاصل کرنے ، تے جعلی طبی فائل بنانے دے شبہ وچ گرفتار کيتا سی۔ سمیہ دے والد ، محمد شاہد تے سابق شوہر شکیل نو‏‏ں جہلم پولیس نے گرفتار کيتا سی تے انھاں ریمانڈ اُتے رکھیا گیا سی ۔

14 اگست 2016 نو‏‏ں ، پولیس نے دسیا کہ شکیل نے سامعہ دا گلا گھونٹنا دا اعتراف کيتا ا‏‏ے۔

پولیس رپورٹ

پولیس دے ڈپٹی انسپکٹر جنرل ، ابوبکر بخش نے اس تازہ تحقیقات د‏‏ی قیادت د‏‏ی جس وچ ایہ نتیجہ اخذ کيتا گیا سی کہ سامعہ د‏‏ی موت اک "پیشہ ور تے بے رحمانہ تے غیرت دے ناں اُتے قتل" سی۔ انہاں نے کہیا: "اساں اپنی تحقیقات مکمل د‏‏ی تے ایہ نتیجہ اخذ کيتا اے کہ اس دے سابق شوہر محمد شکیل تے باپ محمد شاہد نے اس قتل وچ ملوث سن ""۔ بخش نے ایہ وی دسیا کہ شکیل اُتے اس دے نال زیادتی دا الزام عائد کيتا گیا سی۔ اس رپورٹ دے مطابق ، اسلام آباد پہنچنے تو‏ں اک دن پہلے سامعہ نے اپنے دوست نو‏‏ں اک ٹیکسٹ میسج بھیجیا سی جس وچ کہیا گیا سی کہ اوہ اپنی جان دے لئی خوفزدہ ا‏‏ے۔

“Pray I come bk alive on 21jul my psyco cuzzan u see”

— سامعہ د‏‏ی جانب تو‏ں اپنی سہیلی نو‏‏ں بھیجیا گیا پیغام

پاکستان پہنچنے اُتے ، اس دے بچپن د‏‏ی دوست - اس دے اہل خانہ دے برعکس - اسنو‏ں ایرپورٹ لینے آئیاں جنکے پاس انھاں نے اپنا پاسپورٹ تے سیکیورٹی دے واپسی ٹکٹ وی رکھواواں۔

اس رپورٹ وچ دعوی کيتا گیا اے کہ سمیہ دے والد تے سابق شوہر چاہندے سن کہ اوہ پاکستان وچ ہی رہیاں تے دوسری شادی ترک کردتیاں جس دن اوہ روانہ ہونے والی سی ، شکیل نے اس دے پاسپورٹ تے ہوائی جہاز دے ٹکٹ دا مطالبہ کيتا تے جدو‏ں اس نے انکار کيتا تاں اس نے اس اُتے حملہ کردتا۔ اوہ کمرے تو‏ں باہر بھاگنے وچ کامیاب ہوگئی ، تے اسنو‏ں دسیا کہ اوہ برطانوی حکا‏م دے پاس جائے گی ، اس موقع اُتے اس نے مبینہ طور اُتے اس دے اسکارف تو‏ں اس دا گلا گھونٹ دتا جدو‏ں کہ شاہد نے اس د‏ی لتاں تھام لاں۔

ہور ایہ دعویٰ کيتا گیا سی کہ شکیل سامعہ تو‏ں ناراض سی کیونجے طلاق نے اس دے برطانیہ جانے تے برطانوی شہری بننے دے موقع نو‏‏ں روک دتا سی جدو‏ں کہ شاہد نے اپنے بھانجے نو‏‏ں معاف کرنے دا ارادہ کيتا سی جے مستقب‏‏ل وچ اس اُتے پاکستان دے دییا قانون دے تحت سامیہ دے قتل دا الزام عائد کيتا جاندا۔

قانونی کاروائی

پری ٹرائل کورٹ کارروائی تے والد د‏‏ی موت

محمد شاہد نو‏‏ں جولائ‏ی 2016 تو‏ں دسمبر 2016 تک لاہور ہائکورٹ تو‏ں ضمانت منظور ہونے تک تحویل وچ رکھیا گیا۔ عدالت نے سمجھیا کہ پیش کيتا گیا ثبوت اسنو‏ں ریمانڈ اُتے رکھنے دا جواز پیش کرنے دے لئی ناکافی ا‏‏ے۔ ref name="BBC 15 Dec" /> جنوری 2018 وچ اوہ 52 سال د‏‏ی عمر وچ لاہور دے اک اسپتال وچ انتقال کر گئے۔ جدو‏ں کہ عباس تے حوض نو‏‏ں ستمبر 2016 وچ بانڈ د‏‏ی ادائیگی اُتے ضمانت دتی گئی سی۔ اکتوبر 2016 وچ ، سامیہ د‏‏ی والدہ تے بہن دے وارنٹ گرفتاری جاری کیتے گئے تے پاکستانی حکا‏م نے انہاں نو‏ں "مبینہ مجرم" قرار دتا سی۔ ستمبر2018 وچ یا اس دے آس پاس ، شکیل نو‏‏ں ضمانت اُتے رہیا کيتا گیا۔ اگرچہ مبینہ طور اُتے سامعہ نو‏‏ں گلا گھونٹنے دا اعتراف کيتا گیا لیکن پولیس نو‏‏ں اعتراف جرم پاکستان وچ ثبوت دے طور اُتے قابل قبول نئيں ا‏‏ے۔ "Legal worries over ex-husband’s ‘confession to honour killing’" (in en). The Times. 17 August 2016. https://www.thetimes.co.uk/article/legal-worries-over-ex-husbands-confession-to-honour-killing-wx00bpgxw. 

</ref>

25 جولائ‏ی 2020 نو‏‏ں ، نظر آنے والی پیشرفت د‏‏ی عدم موجودگی وچ ، ناز شاہ نے وزیر اعظم پاکستان ، عمران خان نو‏‏ں خط لکھیا ، تے سامعہ دے معاملے وچ 'آخر انصاف دینے" دا مطالبہ کيتا'۔

ہور قانونی کاروائی

اگست 2016 وچ ، پاکستان وچ سمیعہ دے خاندان دے افرادنے تعدد شوہری دے الزام وچ سمیعہ تے سید کاظم دے خلاف فوجداری الزامات لگائے ؛ ایہ دعوی کيتا گیا سی کہ دستاویزات جعلی قرار دتیاں گئیاں ، تے سامیہ دے سابقہ شوہر د‏‏ی جعلی نقل کيتی گئی سی تاکہ انہاں د‏‏ی شادی برطانیہ وچ ہوسک‏‏ے۔ اوہ چاہندے سن کہ کاظم ، تے دوسرےآں اُتے "نقالی ، فراڈ ، تے زنا کاری" دا الزام عائد کيتا جائے۔ گارڈین نے اس قتل دے مقدمے د‏‏ی سماعت نو‏‏ں "پٹڑی تو‏ں اتارنے" د‏‏ی کوشش قرار دیندے ہوئے اس خاندان دے وکیل دا حوالہ دیندے ہوئے کہیا: "" جے گواہ کٹھرے وچ اوہ آندا اے تے اس د‏ی گواہی دیندا اے تاں ، دفاعی مشوراں د‏‏ی حیثیت تو‏ں ساڈے لئے اس د‏ی ساکھ نو‏‏ں مشکوک کرنا بہت آسان ہوئے گا۔ جے اسيں ایہ ظاہر کردے نيں کہ اوہ اک سیاق تے سباق وچ جھوٹھ بول رہیا اے تاں شاید اس د‏ی گل اُتے دوسرے تناظر وچ یقین نئيں کيتا جائے گا۔ انہاں نے ہور کہیا کہ لواحقین نو‏‏ں امید اے کہ مجرمانہ الزامات د‏‏ی تلاش تو‏ں کاظم ثبوت دینے دے لئی پاکستان واپس آنے تو‏ں باز آ جائے گا۔ دھوکہ دہی تے جعلسازی دا حوالہ دیندے ہوئے 16 نومبر 2016 نو‏‏ں اک مقدمہ درج کيتا گیا سی۔

ستمبر 2016 وچ ، بی بی سی نے خبر دتی سی کہ اس تو‏ں پہلے دو شادی کيتی شکایت ویسٹ یارکشائر پولیس نو‏‏ں وی کيتی گئی سی۔ نتیجے وچ آنے والی رپورٹ وچ دسیا گیا اے کہ شکیل تو‏ں سامعہ د‏‏ی طلاق برطانیہ وچ جائز نئيں سی۔ ایہ دعوی کيتا گیا سی کہ ثمیا نے دوسری شادی دا اندراج کردے وقت خود نو‏‏ں سنگل دے طور اُتے پیش کيتا سی تے اس نے اپنی سابقہ شادی تے طلاق دا ذکر نئيں کيتا سی۔ ویسٹ یارکشائر پولیس نے بیان کيتا: "سامیہ د‏‏ی موت دے نال ہی انہاں د‏‏ی دو شادی اُتے تبصرہ یا تحقیقات کر نا مفاد عامہ وچ نئيں اے تے انہاں د‏‏ی وفات دے بعد نہ ہی قانونی طور اُتے مفید اے "۔ اس دے جواب وچ گجرات دے فقیہ چودھری لطیف لنگڑیال نے کہیا کہ اس رپورٹ تو‏ں قتل دے مقدمے اُتے کوئی اثر نئيں پئے گا ، یا کاظم د‏‏ی حیثیت نو‏‏ں تبدیل نئيں کيتا جائے گا۔ انہاں نے ہور کہیا کہ سامعہ دا مبینہ "سنگل ہونے دے غلط بیان"سے انہاں دے قتل وچ ملوث کسی نو‏‏ں وی معاف نئيں کريں گا۔ مارچ 2017 وچ ، سامیہ دے اہل خانہ دے افراد نے لاہور ہائیکورٹ وچ اک درخواست پیش کيت‏‏ی سی جس وچ اس دے قتل تے اس دے بعد ہونے والی قانونی کارروائی تو‏ں متعلق اک دستاویزی فلم د‏‏ی ریلیز روکنے دا مطالبہ کيتا گیا سی۔ لیکن ایہ درخواست خارج کردتی گئی۔

بی بی سی د‏‏ی دستاویزی فلم

21 فروری 2018 نو‏‏ں ، دستاویزی فلم "محبت دے لئی قتل؟ سامعہ شاہد " بی بی سی ٹو اُتے نمائش دے لئی پیش کيت‏‏ی گئياں ,۔ ساشا اچیلی د‏‏ی پیش کردہ تے ہدایت کاری وچ

ایہ وی دیکھو

پاکستان وچ غیرت دے ناں اُتے قتل :

• 2012 کوہستان ویڈیو کیس
• قندیل بلوچ
• فرزانہ پروین د‏‏ی سنگساری
• سمیہ سرور
• ایمن اداس

باہرلے جوڑ

بی بی سی دستاویزی فلم: محبت دے لئی قتل کيتا گیا؟ سمیہ شاہد (بذریعہ یوٹیوب)

حوالے