سانچہ:چونواں مضمون/۰۶
چوتھی صلیبی جنگ (۱۲۰۲–۱۲۰۴ ء) مقدس سرزمین اُتے حملہ کرنے تے یروشلم اُتے دوبارہ قبضہ کرنے دے مقصد دے نال پوپ انوسینٹ III دی کال دے نال شروع ہوئی۔ بادشاہاں تے عیسائی طاقت دے مراکز تے جمہوریہ وینس دے مفادات دے درمیان اندرونی تنازعات دی وجہ توں، چوتھی صلیبی جنگ اپنے اصل مقصد توں ہٹ گئی تے زادار تے عیسائی قسطنطنیہ دی فتح تے لُٹ مار تے اس دے وڈے حصے دی تقسیم دا باعث بنی ۔ بازنطینی سلطنت جمہوریہ وینس، صلیبیاں تے بازنطینی سلطنت دی زندہ بچ جانے والی حکومتاں دے درمیان۔ اس طرح، اپنی اقتصادی پوزیشن اُتے بھروسہ کردے ہوئے، جمہوریہ وینس اپنے سیاسی تے تجارتی مقاصد دے لئی صلیبیاں دے مذہبی محرکات توں فائدہ اٹھانے وچ کامیاب ہو گئی اور بحیرہ روم وچ سب توں مضبوط تجارتی طاقت بن گئی۔
صلاح الدین ایوبی دے خلاف یروشلم دی بادشاہت دی شکست تے یروشلم شہر اُتے دوبارہ قبضہ کرنے وچ تیسری صلیبی جنگ دی ناکامی دے بعد ، یورپیاں وچ اک ہور جنگ دے لئی بوہت گھٹ جوش باقی سی۔ لیکن آخر کار، فرانسیسی بیرنز اک ہور صلیبی جنگ وچ حصہ لینے اُتے راضی ہو گئے۔ اس مقصد دے لئی صلیبیاں نے بحیرہ روم دے راستے سمندری راستے دا انتخاب کيتا۔ انہاں نے جمہوریہ وینس دے حکمران اینریکو ڈینڈولو دے نال ضروری جہاز فراہم کرنے دے لئی اک معاہدہ کيتا۔ ڈنڈولو نے بحری جہاز فراہم کيتے، لیکن صلیبی بھاری اخراجات برداشت نئيں کر سکے۔ لہٰذا، ڈنڈولو نے انہاں توں کہیا کہ اوہ زادار دے بندرگاہی شہر اُتے حملہ کرن تے اسنوں اپنے قرض دے بدلے جمہوریہ وینس دی حکمرانی وچ لے آئیاں ۔ زادار اُتے حملہ کرنے تے برطرف کرنے دے بعد، صلیبیاں نوں فیر احساس ہويا کہ اوہ ڈنڈولو دے جہازاں دی لیز واپس کرنے دے متحمل نئيں ہو سکدے۔ دراں اثناء، بازنطیم دے جلاوطن شہزادے، الیکسوس IV نے صلیبیاں توں کہیا کہ اوہ سلطنت دی بازیابی دے بدلے جمہوریہ وینس دا قرض ادا کرن۔ اس وجہ توں صلیبی رہنماواں نے قسطنطنیہ جانے دا فیصلہ کيتا۔ شہر اُتے حملہ کرنے دے بعد، اوہ الیکسیس چہارم نوں تخت اُتے بٹھانے وچ کامیاب ہو گئے، لیکن اس نے ادھی توں ودھ قیمت ادا کرنے توں انکار کر دتا۔ فیر اہل قسطنطنیہ دی مخالفت کيتی وجہ توں اسنوں سلطنت توں معزول کر دتا گیا۔ غلط فہمیاں تے لڑائیاں دے اک سلسلے دے بعد آخر کار صلیبیاں نے ۱۲۰۴ وچ قسطنطنیہ اُتے قبضہ کر کے لُٹ مار دی تے شہر دے بوہت سارے باشندےآں نوں قتل کر دتا۔
اس واقعہ دے نتیجے وچ صلیبیاں نے لاطینی سلطنت دے ناں توں اک ریاست قائم کيتی جس دا راجگڑھ اس شہر دے طور اُتے ہويا جو نصف صدی تک قائم رہی۔ بازنطیم دے چھڈے ہوئے ہور علاقےآں وچ ، یونانی نژاد تن آزاد حکومتاں قائم ہوئیاں۔ بازنطینی سلطنت دی جائیداداں تے زمیناں دا اک حصہ جمہوریہ وینس نوں وی دتا گیا سی۔ اس طرح وینس اپنے حریف نوں ختم کر کے بحیرہ روم دی سب توں وڈی تجارتی طاقت بن گیا۔ ہور اس جنگ توں بازنطینی سلطنت نوں جو دھچکيا لگیا اس دی وجہ توں ایہ کدی وی اپنی سابقہ پوزیشن حاصل نہ کرسکی تے کمزوری دی پوزیشن وچ آگئی تے آخر کار عثمانی ترکاں دے ہتھوں شکست کھانی پئی۔ مذہبی نقطہ نظر توں، ایہ واقعات مشرقی آرتھوڈوکس چرچ تے کیتھولک چرچ دے درمیان عظیم علیحدگی دا آخری نقطہ نيں ۔
پہلی صلیبی جنگ وچ صلیبیاں دی فتح تے یروشلم دی بادشاہی دے قیام دے بعد؛ ۱۰۹۹ء دے آخر وچ عیسائیاں دے یروشلم اُتے دوبارہ قبضے دی خبر یورپ تک پہنچی تے فیر جرمن تے فرانسیسی افواج دی شرکت توں اک ہور صلیبی جنگ دا آغاز ہويا۔ پہلی صلیبی جنگ دے اختتام دے نال ہی، بازنطینی سلطنت وچ ، جان دوم ، الیکسیس اول دا پُتر، شاہی تخت اُتے بیٹھیا۔ اپنے اعمال توں، اوہ میلازگرڈ دی جنگ دی شکست دی وجہ توں سلطنت دی کھوئی ہوئی طاقت نوں بحال کرنے وچ کامیاب ہو گیا۔ پہلے ایکٹ وچ ، اس نے حملہ آور پیچنگاسنوں شکست دینے دے لئی مقدس رومی سلطنت دے نال اتحاد کيتا تے برویا دی جنگ وچ جرمناں دی مدد توں انھاں شکست دینے وچ کامیاب رہیا۔ اس دے بعد اس نے سسلی دے بادشاہ راجر II دے خلاف مقدس رومی سلطنت دے نال اک ہور اتحاد کيتا۔ اس دا انتقال ۱۱۴۳ وچ ہويا تے اس دا پُتر مینوئل اول شاہی تخت اُتے بیٹھیا۔ اس دے دور حکومت دے آغاز دے نال ہی دوسری صلیبی جنگ ۱۱۴۷ وچ شروع ہوئی۔ جنگ دے آغاز دے نال، آہستہ آہستہ، صلیبی افواج اک دوسرے توں تے بازنطینی سلطنت دے نال وی متصادم سی۔ خبرے سب توں واضح تنازعات دوسری صلیبی جنگ دی ناکامی دے بعد پیش آئے۔ تے ایہ اوہ وقت سی جدوں جرمنی دا بادشاہ کونراڈ III 18 ستمبر ۱۱۴۸ نوں مکہ توں تھیسالونیکی دے لئی روانہ ہويا تے راستے وچ بازنطینی شہنشاہ مینوئل اول دی دعوت اُتے گیا۔ دونے نے راجر II، سسلی دے بادشاہ، تے اس دے اتحادی لوئس VII ، فرانس دے بادشاہ دے خلاف اک معاہدہ کيتا۔ جرمن بازنطینی اتحاد کونریڈ دے بھائی ہنری دی شادی توں وی بازنطینی شہنشاہ مینوئل دے بھائی تھیوڈورا دی دھی توں ہويا سی۔ یورپیاں دے درمیان انہاں اتحاداں دی تشکیل نے صلیبیاں دا رشتہ دار اتحاد ختم کر دتا۔۔۔۔۔۔۔۔۔