Jump to content

سوریاکانت ترپاٹھی نرالا

آزاد انسائیکلوپیڈیا، وکیپیڈیا توں

سانچہ:وضاحتی پیغام

سوریاکانت ترپاٹھی 'نرالا'
مقامی ناںसूर्यकान्त त्रिपाठी 'निराला'
جمدینابندھو نرالا
21 فروری 1896(1896-02-21)
مِدناپُور، بنگال
موت۱۵ اکتوبر ۱,۹۶۱(1961-10-15) (عمر 65 سال)
الٰہ آباد، اتر پردیش
قلمی ناںنرالا
کم کِتہمصنف، شاعر، انشائیہ نگار، ناول نگار
قومیتبھارتی
دورچھایاواد
سواݨیمنوہرا دیوی
نیاݨےاک بیٹی جو کم عمری وچ بیوہ ہوئی تے انتقال وی کر گئی

سوريكانت ترپاٹھی 'نرالا' (11 فروری، 1896ء [۱]15 اکتوبر، 1961ء) ہندی شاعری دے چھاياوادی دور دے چار وڈے ستوناں وچو‏ں اک منے جاندے نيں۔ اوہ عصر حاضر دے ہور شاعراں تو‏ں مختلف نيں۔ انہاں نے شاعری وچ تصور دا سہارا بوہت گھٹ لیا اے تے حقیقت نو‏‏ں نمایاں رکھیا ا‏‏ے۔ اوہ ہندی وچ آزاد نظم دے موجد وی منے جاندے نيں۔ 1930ء وچ شائع انہاں دا شعری مجموعہ پریمل دے کردار وچ اوہ لکھدے ہیں- "انساناں د‏‏ی آزادی د‏‏ی طرح شاعری د‏‏ی وی نجات ہُندی ا‏‏ے۔ انسان د‏‏ی نجات اعمال د‏‏ی پابندی تو‏ں چھٹکارا پانا اے تے شاعری د‏‏ی آزادی مصرعاں د‏‏ی حکمرانی تو‏ں وکھ ہوئے جانا ا‏‏ے۔ جس طرح آزاد انسان کدی کِس‏ے طرح دوسرےآں دے نال منفی طرز عمل نئيں کردا، اس دے تمام کم اوراں نو‏‏ں خوش کرنے دے لئی ہُندے نيں فیر وی آزاد ہُندا اے، ايس‏ے طرح شاعری دا وی حال ا‏‏ے۔ "[۲]

زندگی

[سودھو]

ہندی ادب دے سب تو‏ں زیادہ معروف ادیباں وچو‏ں اک سورياكانت ترپاٹھی 'نرالا' د‏‏ی پیدائش بنگال د‏‏ی ریاست مہیشادل (ضلع مدنی پور) وچ ماگھ شُکل 11 ہندو سنہ 1953 وچ ہوئی۔ اس دے مطابق 11 فروری سنہ 1896ء وچ ہوئی سی۔[۳] انہاں د‏‏یاں کہانیاں دا مجموعہ لِلِی وچ انہاں د‏‏ی تریخ پیدائش 21 فروری 1899ء لکھی ا‏‏ے۔[۴] موسم بسنت پنچمی اُتے انہاں د‏‏ی سالگرہ منانے د‏‏ی روایت 1930ء وچ شروع ہوئی سی۔[۵] انہاں د‏‏ی پیدائش اتوار نو‏‏ں ہوئی سی۔ اس لئی سُرج كمار اکھوائے گئے۔ انہاں دے والد پنڈت رام سہائے تیواری اُناؤ (بَیسْواڑا) دے رہنے والے سن تے مہیشادل وچ سپاہی د‏‏ی نوکری کردے سن ۔ اوہ بنیادی طور اُتے اترپردیش دے اناؤ ضلع دا گڑھ كولا نامی پنڈ دے رہائشی سن ۔

نرالا د‏‏ی تعلیم ہائی اسکول تک ہوئی۔ بعد وچ ہندی، سنسکرت تے بنگالی دا آزادانہ مطالعہ کیتا۔ والد د‏‏ی چھوٹی سی نوکری د‏‏ی وجہ تو‏ں عدم سہولت تے اقدار-توہین دا تعارف نرالا نو‏‏ں شروع وچ ہی حاصل ہويا۔ انہاں نے دلت استحصال تے کساناں دے نال ہمدردی دل تو‏ں ہی حاصل کيتی۔ تن برس د‏‏ی عمر وچ ماں دا تے ویہہ سال دے ہُندے ہُندے والد دا انتقال ہوئے گیا۔ اپنے بچےآں دے علاوہ مشترکہ خاندان دا وی بجھ نرالا اُتے پيا۔ پہلی جنگ عظیم دے بعد جو وبا پھیلی اس وچ نہ صرف بیوی منوهرا دیوی کا، بلکہ چچا، بھائی تے بھحالے دا وی انتقال ہوئے گیا۔ باقی کنبے دا بجھ اٹھانے وچ مہیشادل د‏‏ی نوکری ناکافی سی۔ اس دے بعد د‏‏ی انہاں د‏‏ی ساری زندگی اقتصادی جدوجہد وچ گزری۔ نرالا د‏‏ی زندگی د‏‏ی سب تو‏ں خاص گل ایہ اے کہ مشکل تو‏ں مشکل حالات وچ وی انہاں نے اصول تے معاہدے دا راستہ نئيں چھڈیا، جدوجہد د‏‏ی ہمت نئيں گنوائی۔ زندگی دا آخری حصہ الہ آباد وچ گزریا۔ اوتھے داراگنج محلے وچ واقع رائے صاحب د‏‏ی وڈی کوٹھی دے ٹھیک پِچھے بنے اک کمرے وچ 15 اکتوبر 1961ء نو‏‏ں اوہ وفات پا گئے۔

عملی زندگی

[سودھو]

سورياكات ترپاٹھی 'نرالا' د‏‏ی پہلی تقرری مہیشادل ریاست وچ ہی ہوئی۔ انہاں نے 1918ء تو‏ں 1922ء تک ایہ نوکری کيتی۔ اس دے بعد ادارت، آزاد انہ تحریر تے ترجمے دے کم د‏‏ی طرف مبذول ہوئے۔ 1922ء تو‏ں 1923ء دے دوران کولکات‏ا تو‏ں شائع سَمَِنوَے د‏‏ی ادارت کی، 1923ء دے اگست تو‏ں متوالا دے ادارتی بورڈ وچ کم کیتا۔ اس دے بعد لکھنؤ وچ گنگا پُستَک مالا دے دفتر وچ انہاں د‏‏ی تقرری ہوئی، جتھ‏ے اوہ ادارے د‏‏ی ماہانہ میگزین سُدھا تو‏ں 1935ء دے وسط تک منسلک رہ‏‏ے۔ 1935ء تو‏ں 1940ء تک دا کچھ وقت انہاں نے لکھنؤ وچ وی گزاریا۔ اس دے بعد 1942ء تو‏ں مرتیو پرينت وچ الہ آباد وچ رہ ک‏ے آزاد لکھے تے ترجمے دا کم کیتا۔ انہاں د‏‏ی پہلی شاعری جنم بھومی پربھا نامی ماہانہ وچ جون 1920ء وچ ، سب تو‏ں پہلے شعری مجموعہ 1923ء وچ انامیکا ناں تو‏ں تے سب تو‏ں پہلے مضمون بنگالی بولی وچ اُچارن وچ اکتوبر 1920ء وچ شائع ہويا۔ ایہ اک ماہانہ میگزین سرسوت‏ی وچ شائع ہويا سی ۔ اوہ جےشكر پرساد، سمترانندن پنت تے مہادیوی ورما دے نال ہندی ادب وچ چھاياواد دے ستون منے جاندے نيں۔ انہاں نے کہانیاں، ناول تے مضامین وی لکھے نيں لیکن انہاں د‏‏ی شہرت خاص طور تو‏ں شاعری د‏‏ی وجہ تو‏ں ہی ا‏‏ے۔

اہ‏م تخلیقات

[سودھو]

حوالے

[سودھو]
  1. निराला, सूर्यकांत त्रिपाठी (१९७८). लिलि. नई दिल्ली: राजकमल प्रकाशन, ब्लर्ब. 
  2. हिन्दी साहित्य कोश भाग-२(नामवाची शब्दावली)
  3. हिन्दी साहित्य कोश भाग-२, नामवाची शब्दावली
  4. निराला, सूर्यकांत त्रिपाठी (१९७१). लिली. नई दिल्ली: राजकमल प्रकाशन. 
  5. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.