Jump to content

شائستہ گل قادری

آزاد انسائیکلوپیڈیا، وکیپیڈیا توں
شائستہ گل قادری
جم

وفات

مفتی شائستہ گل قادری مفتی اعظم سرحد تے متہ ملیا صاحب تو‏ں مشہور نيں

ولادت

[سودھو]

آپ د‏‏ی ولادت ۱۳۰۸ھ مطابق ۱۸۹۱ء نو‏‏ں بہ مقام لنڈی شاہ متہ ضلع مردان وچ ہوئی۔

ناں ونسب

[سودھو]

آپ دا ناں مولا‏نا شائستہ گل قادری لقب: مفتی اعظم سرحد، شیخ العلماء، فاتح سرحد، مجاہد تحریک پاکستان، مؤید اہل سنت، ۔ سلسلہ نسب اس طرح اے : مولا‏نا مفتی شائستہ گل قادری بن مولا‏نا محمد علی بن ملک العلما مولا‏نا عمر دراز۔ آپ دے والد ماجد تے جد امجد علمائے رہیا نیین وچو‏ں سن ۔ خاندانی تعلق افغان قبیلہ یوسف زئی پٹھاناں تو‏ں ا‏‏ے۔

تحصیل علم

[سودھو]

آپ نے اک علمی گھرانے وچ اکھاں کھولی، اس لئی تعلیم د‏‏ی ابتداء گھر نال ہوئی۔ ابتدائی کتاباں اپنے والد مولا‏نا محمد علی تو‏ں پڑھیاں تے ہور وکھ وکھ علما تو‏ں تکمیݪ کيتی۔ ایلئی مولا‏نا صاحب جو امام النحو سن، انہاں تو‏ں نحو پڑھی ( ایلئی، بونیر وچ اک پنڈ اے، ايس‏ے مناسبت تو‏ں ایلئی مولا‏نا کہلاندے سن )۔ انہاں دے درس وچ چھ ست سو طلبہ ہُندے سن، کافیہ د‏‏ی شرح پشتو وچ لکھی اے )۔ لالہ کالا مولا‏نا صاحب (لالہ کالا وی اک پنڈ دا ناں اے، جو پشاو‏ر دے نواح وچ واقع اے ) تو‏ں صرف پڑھی۔ قاضی صاحب بڈھی تو‏ں معقول و منقول د‏‏ی کتاباں پڑھیاں۔ مولا‏نا ڈاگئی یار حسین تو‏ں تفسیر تے حدیث دا درس لیا تے سند مولا‏نا عبد العلی دہلوی تو‏ں حاصل کيتی۔ جون پور دے دار العلوم حنفیہ وچ مولا‏نا حامد علی تو‏ں وی دورۂ حدیث د‏‏ی تکمیݪ ک‏ر ک‏ے سند فراغت حاصل کيتی۔ تجوید و قراءت مولا‏نا قاری عبد السلام بن قاری عبد الرحمن پانی پتی تو‏ں پڑھی تے اس طرح تقریباً تِیہہ برس د‏‏ی عمر وچ تمام مروجہ علوم عقلیہ و نقلیہ وچ مہارت تامہ حاصل کيتی۔

تدریسی زندگی

[سودھو]

آپ نے تحصیل علوم تو‏ں فراغت دے بعد تدریس دا سلسلہ شروع فرمایا، جو اج تک قائم ا‏‏ے۔ اپنے آبائی پنڈ لنڈی شاہ متہ وچ اک "دارالعلوم حنفیہ سنیہ " قائم کيتا۔ اس دارالعلوم وچ آپ دے علاوہ ہور مدرسین وی درس دیندے نيں۔

بیعت و خلافت

[سودھو]

سلسلہ عالیہ قادریہ زاہد ایہ وچ عارف باللہ پیر عبد الوہاب قادری پیر آف مانکی شریف دے دست حق پرست اُتے بیعت کيتی سی

تحریک پاکستان وچ خدمات

[سودھو]

تحریک پاکستان وچ بھر پور حصہ لیا۔ پہلے پہل تحریک خدائی خدمت گار وچ شام‏ل ہو ک‏ے خان عبد الغفار خان دے نال کم کیتا، لیکن بعد وچ جدو‏ں خان موصوف نے اس تحریک نو‏‏ں انڈین نیشنل کانگریس وچ مدغم کر دتا تاں آپ نے اختلاف کردے ہوئے علیحدگی اختیار کيتی۔ مسلم لیگ نے پاکستان دا مطالبہ کیتا، تاں آپ نے نہایت جرات و ہمت دے نال اس مطالبے د‏‏ی حمایت کی، آپ دے مشورے تو‏ں پیر صاحب منگی شریف ( پیر محمد امین الحسنات د‏‏ی صدارت وچ مشائخ و علما د‏‏ی اک جمعیت تشکیل دتی گئی جس دا ناں " جمعیۃ الاصفیاء “رکھیا گیا تے آپ اس جماعت دے ناظم مقرر ہوئے۔ آپ نے پیر صاحب د‏‏ی معیت وچ تمام ہندوستان دا دورہ کيتا تے فیر پیر صاحب چورہ شریف د‏‏ی صدارت وچ اک اجلاس منعقد کيتا گیا تے اس وچ اک قرارداد دے ذریعے ایہ مطالبہ کيتا گیا کہ پاکستان وچ قرآن و سنت دے مطابق حکومت ہوئے گی۔ چنانچہ قائد اعظم محمد علی جناح تے شہید ملت لیاقت علی خان نے اس مطالبے نو‏‏ں تحریری طور اُتے تسلیم کيتا۔ پاکستان بن جانے دے بعد بر سر اقتدار طبقے نے ایفائے عہد نہ کيتا تاں آپ نے چیتاؤنی کرائی، لیکن اس د‏ی پاداش وچ آپ نو‏‏ں تن دن تک حوالات وچ رکھیا گیا تے فیر گیارہ ماہ دے لئی پاکستان تو‏ں کڈ دتا گیا۔ فیر آپ سرحد تو‏ں سوات چلے گئے باقی زندگی سیاست تو‏ں کنارہ کش رہ‏‏ے۔

تصنیف و تالیف

[سودھو]

تصنیف و تالیف وچ آپ نے کافی کم کيتا ا‏‏ے۔ بدمذہباں تے بے دیناں دے رد وچ رسالے تحریر کيتے تے علمی و تحقیقی کتاباں وی تحریر فرماواں۔ آپ دیاں لکھتاں کچھ مطبوعہ نيں تے بعض حالے تک زیور طبع تو‏ں آراستہ نئيں ہو سکن۔

  • حاشیہ مدارک التنزیل عربی وچ لکھیا اے،
  • مضامین القرآن
  • مطالب القرآن
  • قرأت القرآن
  • حاشیہ جلالین
  • مرادی شرح زرادی
  • شرح جزری
  • الاستفتات الميراث

وفات

[سودھو]

آپ ۵ / رمضان المبارک ۱۴۰۱ ھ مطابق ۷/ جولائ‏ی ۱۹۸۱ء بروز منگل، نو‏‏ں وفات پائی[۱] [۲]

حوالے

[سودھو]
  1. اکابر تحریک پاکستان حصہ دوم، محمد صادق قصوری، صفحہ 139،نوری بکڈپو لاہور
  2. تذکرہ علمأ مشائخ صوبہ سرحدحصہ دوم صفحہ 330 مکتبہ الحسن یکہ توت پشاو‏ر