شانتی باہنی
شانتی باہنی (بنگالی: শান্তি শক্তি; "امن فورس") بنگلا دیش وچ چٹاگانگ پہاڑی پٹی دے پربتیا چٹاگرام جنا سمہتی سمیتی (یونائیٹڈ پیپلز پارٹی آف چٹاگانگ ہل ٹریکٹس) دا مسلح وِنگ اے۔ بنگلا دیش وچ ایہنوں باغی گروپ سمجھیا جاندا اے۔ شانتی باہنی زیادہ تر چکما قبیلے دے ارکان ناݪ قائم ہوئی سی۔
تریخ[سودھو]
منابندر نارائن لارما نے 15 فروری 1972 نوں پربتیا چٹاگرام جنا سمہتی سمیتی (PCJSS) دی بنیاد رکھی، جیہنے چٹاگانگ پہاڑی پٹی دے سارے قبائلی لوکاں دی نمائندگی کرن واݪی اک تنظیم تشکیل دی تشکیل کیتی۔ لارما 1973 وچ پی سی جے ایس ایس دے امیدوار دے طور تے بنگلا دیش دی قومی اسمبلی دے مِمبر منتخب ہوئے۔ جد سیاسی بات چیت دے ذریعے حکومت نوں قبائلی عوام دے حقوق نوں تسلیم کرن لئی لارما دیاں مسلسل کوششاں ناکام ہو گئیاں، لارما تے پی سی جے ایس ایس نے پہاڑی علاقےآں وچ کم کرن واݪی اک مسلح فورس شانتی باہنی (پیس کور) نوں منظم کرنا شروع کیتا۔ ایہ 1972 وچ قائم ہوئی تے کئی سالاں تک حکومت دے خلاف لڑدی رہی۔[۱]
شانتی باہنی نے 1977 وچ بنگلا دیشی فوج دے قافلےآں اُپر حملا کرنا شروع کیتا۔ اوہناں نے اغواء تے بھتا خوری کیتی۔ لارما بعد وچ سرکاری سیکورٹی فورسز توں روپوش ہو گئے۔ پی سی جے ایس دے اندر دھڑے بندی نے لارما دے موقف نوں کمزور کر دِتا تے 10 نومبر 1983 نوں اوہناں نوں قتل کر دتا گیا۔ 23 جون 1981 نوں شانتی باہنی نے بنگلا دیش رائفلز دے اک کیمپ اُپر حملا کر کے 13 افراد نوں ہلاک کر دتا۔ بعد وچ اوہناں نے بنگلا دیش رائفلز دے 24 ارکان نوں پھڑ کے پھانسی دے دتی۔ 1980 دی دہائی وچ بنگلا دیش دی حکومت نے ہزاراں بے زمین بنگالیاں نوں زمین فراہم کرنا شروع کیتی۔ بہت سارے بنگالی شورش دی وجہ توں زمینوں نوں قبائلی برادراوں لئی چھَڈ کے محفوظ علاقیاں وچ جاݨ تے مجبور ہوگئے۔ 29 اپریل 1986 نوں شانتی باہنی نے 19 بنگالیاں دا قتل عام کیتا۔ 26 جون 1989 نوں شانتی باہنی نے اوہناں دے پنڈ نوں جݪا دِتا جِتھے دے واسیاں نے بنگلا دیشی انتخابات وچ ووٹ دتا سی۔ 1996 وچ شانتی باہنی نے 30 بنگالیاں نوں اغوا کرکے قتل کر دتا۔ 9 ستمبر 1996 نوں شانتی باہنی نے بنگالی لکڑ ہارےآں دے اک گروپ دا قتل عام کیتا، جو اس پعھلیکھے وچ سی کہ اوہناں نوں اک میٹنگ وچ سدیا گیا اے۔ شانتی باہنی دے ارکان نے ٹول وصولی دے نام اُتے مقامی آبادی کوݪوں تقریبن 40 لَکھ ڈالر وصول کیتے۔[۲]
شانتی باہنی نے عسکریت پسندی نوں اُدوں ترک کر دتا جد بنگلا دیش عوامی لیگ دی حکومت نے 2 دسمبر 1997 نوں PCJSS ناݪ چٹاگانگ پہاڑی امن معاہدے اُتے بات چیت کیتی۔ شانتی باہنی دے ارکان نے کھگڑا چاڑی دے اک سٹیڈیئم وچ اپݨے ہتھیار سٹ دتے۔ اس معاہدے دے تحت رات دا کرفیو ہٹایا گیا تے 50 ہزار پناہ گزیناںں دی واپسی ہوئی۔ تاہم امن معاہدے دی مخالفت کرن واݪے کچھ ارکان نے اک اختلافی گروپ تشکیل دتا۔ امن معاہدے دی مخالفت کرن واݪےآں وچوں کچھ نے PCJSS دے متبادل دے طور تے یونائیٹڈ پیپلز ڈیموکریٹک فرنٹ تشکیل دتا۔ اس معاہدے نوں بنگلا دیش نیشنلسٹ پارٹی نے وی تنقید دا نشانا بݨایا۔ اس معاہدے اُپر مکمل طور تے عمل درآمد نئیں ہویا۔ امن معاہدے توں مگروں شانتی باہنی دے کچھ ارکان پولیس افسر بݨ گئے۔
ہور دیکھو[سودھو]