صبرا و شاتيلا قتل عام
صبرا تے شاتیلا دا قتلِ عالم | |
---|---|
دا حصہ | |
ٹکانا | مغربی بیروت، لبنان |
تریخ | 16 ستمبر، 1982ء |
نشانہ | صبرا تے شاتیلا پناہ گزيں کیمپ |
ہلے دی قسم | قتل عام |
موتاں | 328 تا 3،500 |
مجرم | الکتائب پارٹی ایلی حبیقہ دے زیرِ انتظام مسلح گروہ |
لبنان دے علاقہ صبرا تے شاتیلا وچ واقع فلسطینیاں دے پناہ گزيں اڈے اُتے الکتائب نامی مسیحی ملیشیا، جسنوں اسرائیل دی سرپرستی حاصل سی، نے 16 تے 18 ستمبر 1982ء وچ نہندے فلسطینیاں دا قتل عام کیتا۔ مسلح گروہ بناں الکتائب جو لبنان دی فلنججی جماعت دا رکن ایلی حبیقہ نے بنائی سی۔ اسنوں صبرا تے شاتیلا دے پناہ گزيں اڈاں وچ پہنچانے دے لئی راستہ اسرائیلی فوجیاں نے فراہم کیہ تے اس گروہ دے اراکین نے تن دن تک پناہ گزیناں دے اڈاں وچ قتلِ عام کیتا۔ اس بارے وچ ایہ وی قیاس آرائیاں نيں کہ اسرائیلی فوجی اس قتلِ عام دے بارے وچ پہلے توں جاندے سن کیونجے اس قتلِ عام توں محض دو دن پہلے بشر الجمیل دا قتل ہويا سی جو مسیحی مسلح لیڈر تے منتخب صدر سن تے اس وجہ توں لبنان دی فلنجی جماعتاں تے مسلماناں وچ اک طویل نفرت و دشمنی دا آغاز ہويا۔ اس قتلِ عام وچ ہلاک ہونے والےآں دی تعداد ہن تک متنازع اے، اُتے اک اندازے دے مطابق 328 توں 3،500 تک مسلمان اس قتلِ عام دی نذر ہوئے گئے۔
تحقیقات و نتائج
[سودھو]اس قتلِ عام اُتے اسرائیل وچ تے بین الاقوامی سطح اُتے شدید تنقید ہوئی کیونجے صبرا تے شاتیلہ دونے پناہ گزیناں دے اڈے اسرائیل دے زیرِ انتظام سن ۔ کچھ تجریہ نگاراں دا ایہ وی کہنا سی کہ اسرائیل اس کارروائی وچ بلا واسطہ طور اُتے ملوث اے۔ شدید تنقید دے نتیجے وچ اسرائیل نے اک ‘‘کہان کمیٹی‘‘کے ناں توں اک تحقیقاتی کمیٹی تشکیل دتی، کمیٹی دی تحقیقات دے مطابق اسرائیل اس قتلِ عام وچ بالواسطہ ملوث پایا گیا۔ کمیٹی نے جاری کردہ رپورٹ وچ کہیا کہ اسرائیلی جرنیلاں تے اربابِ اختیار نوں انتقام دی انہاں کاروائیاں دا اندازہ سی تے انہاں نوں فلنجی گروہ نوں پناہ گزیناں دے اڈے وچ داخل نئيں ہونے دینا چاہیے سی۔ ایرئیل شیرون نوں ذاتی طور اُتے اس سانحہ دا ذمہ دار ٹھرایا گیا، جس نے متوقع “خون خرابے تے انتقام دے خطرے نوں جاندے بوجھدے نظر انداز کیتا تے خون خرابے نوں روکنے دے لئی کوئی مناسب قدم نہ اُٹھایا“۔[۱] تحقیقاتی کمیٹی نے سفارش کيتی کہ ایرئیل شیرون نوں وزیرِ دفاع دے عہدے توں مستعفی ہوجانا چاہیے تے معمولی مزاحمت دے بعد ایرئیل شیرون مستعفی ہوئے گیا۔
حوالے
[سودھو]- ↑ (1984ء) اسرائیل دی لبنان نال جنگ. نیو یارک: سائمن تے شوشتر, 283–4. ISBN 0-671-47991-1.
باہرلے جوڑ
[سودھو]- رابرٹ فسک، 2001 Archived 2011-08-17 at the وے بیک مشین