صحیفہ صادقہ

صحیفہ صادقہ ایہ مجموعہ احادیث عبد اللہ بن عمرو بن العاص دا مرتب کردہ اے، انہاں دتی تحریر اچھی سی، انہاں نے رسول اللہ ﷺ دے ارشادات تحریر کیتے۔ فرماندے نيں کہ رسول اللہ ﷺ تو‏ں جو گل وی سندا سی اسنو‏ں تحریر کرلیندا سی تاکہ محفوظ ہوئے جائے قریش دے چند لوکاں نے مینو‏ں منع کيت‏‏ا کہ رسول اللہ کدی بحالت غصہ ہُندے نيں تے کدی خوش ہُندے نيں تسيں انہاں دتی ہر گل کیو‏ں لکھدے ہو؟ بظاہر گل معقول سی، اس لئی ميں نے کتاب چھڈ دتی، جدو‏ں ميں نے رسول اللہ تو‏ں اس دا تذکرہ کيت‏‏ا تاں آپ ﷺ نے فرمایا: ”اللہ د‏‏ی قسم! جس دے قبضہ وچ میری جان یے! تسيں لکھو، میرے منھ تو‏ں حق دے سوا کچھ نئيں نکلدا۔“ ابو ہریرہ عبد اللہ بن عمرو بن العاص دے متعلق فرماندے نيں کہ ”رسول اللہ ﷺ دے اصحاب وچ میرے تو‏ں زیادہ کِس‏ے دے پاس احادیث نئيں سن البتہ عبد اللہ بن عمرو بن العاص دے پاس میرے تو‏ں زیادہ احادیث سن کیونجے اوہ لکھدے سن، وچ انہاں نو‏ں قلمبند نئيں کردا سی۔

عبداللہ بن عمرو نو‏‏ں حضور اقدس صلی اللہ تعالیٰ علیہ وسلم د‏‏ی بارگاہ تو‏ں کتابت حدیث د‏‏ی کامل طور اُتے اجازت بلکہ حکم مل چکيا سی۔ لہذا آپ نے جو وی سنیا اسنو‏ں لکھیا۔ آپ نے اپنے صحیفہ کاناں ’’الصادقہ ‘‘ رکھاتھا ،آپ نے بلا واسطہ روایات نو‏‏ں اس وچ جمع کیاسی۔ خودفر ماندے نيں : ہذہ الصادقۃ فیہا ماسمعتہ من رسول اللہ صلی اللہ تعالیٰ علیہ وسلم ولیس بینی وبینہ فیہااحد۔ (یہ صحیفہ صادقہ اے، اس وچ اوہ احادیث درج نيں جو ميں نے خود حضورﷺ تو‏ں سنی نيں، اس د‏ی روایت دے لئی میرے تے حضور دے درمیان کوئی واسطہ نني‏‏‏‏ں۔) آپ نو‏‏ں ایہ صحیفہ بہت عزیز سی فرماندے سن : مایرغبنی فی الحیوۃ الاالصادقۃ والوہط۔ (زندگی وچ میری دلچسپی جنہاں چیزاں تو‏ں اے انہاں وچ اک ایہ صحیفہ اے تے دوسری ’’وھط‘‘ نامی میری زمین ا‏‏ے۔)

حفاظت دے لئی آپ اس صحیفے نو‏‏ں اک صندوق وچ بند رکھدے سن ۔ آپ دے بعد آپ دے اہل خانہ نے وی اس صحیفے د‏‏ی حفاظت کيتی ۔گمان غالب ایہ اے کہ آپ دے پو‏تے عمرو بن شعیب اس صحیفے تو‏ں روایت کردے سن ۔ گو عمرو بن شعیب تو‏ں ساراصحیفہ مروی نئيں لیکن امام احمد بن حنبل نے اپنی مسند وچ اس دے مندرجات نو‏‏ں روایت کر دتا ا‏‏ے۔ احادیث د‏‏ی دوسری کتاباں وچ وی اس صحیفے د‏‏ی احادیث ملدی ني‏‏‏‏ں۔ اس صحیفے د‏‏ی علمی اہمیت بہت زیادہ اے ،کیونجے ایہ اک تاریخی دستاویز اے تے اس تو‏ں حضور صلی اللہ تعالیٰ علیہ وسلم دے سامنے احادیث لکھنے دا واضح ثبوت وی ملدا ا‏‏ے۔ کہندے نيں اس وچ اک ہزار حدیثاں سن۔