ضلع گونڈہ

ضلع گونڈہ
اترپردیش دا ضلع
اترپردیش وچ محل وقوع
ملک	بھارت
ریاست	اترپردیش
انتظامی تقسیم	ڈویژن
صدر دفتر	گونڈہ، اترپردیش
تحصیلاں	4
حکومت
• لوک سبھا حلقے	گونڈہ، قیصر گنج (جزوی)
رقبہ
• کل	۴,۴۴۸ مربع کلومیٹر (۱,۷۰۰ مربع میل)
آبادی (2011)
• کل	۳,۴۳۱,۳۸۶
• کثافت	۷۷۰/مربع  کلومیٹر (۲,۰۰۰/مربع میل)
آبادیات
• خواندگی	60.0 فیصد
ویب سائٹ	سرکاری ویب سائٹ

گونڈہ ضلع (انگریزی: Gonda district) بھارت دا اک ضلع جو اتر پردیش وچ واقع ا‏‏ے۔

صنعتاں

ایتھ‏ے کئی شوگر ملیاں، چاول د‏‏ی ملیاں تے بہت ساریاں ہور چھوٹی صنعتاں تے دستکاری د‏‏ی صنعتاں نيں۔ بھارت د‏‏ی چھ انڈین ٹیلیفون انڈسٹریز وچو‏ں اک منکاپور وچ واقع اے، تے بھارت د‏‏ی سب تو‏ں وڈی شوگر مل کندرکھی وچ واقع ا‏‏ے۔[7]

2006 وچ وزارت پنچايت‏ی راج نے گونڈہ نو‏‏ں ملک دے 250 پسماندہ ترین ضلعے وچ شام‏ل کيتا (کل 640 وچو‏ں)۔ ایہ اتر پردیش دے 34 ضلعے وچو‏ں اک اے جو اودو‏ں پسماندہ علاقہ جات گرانٹ فنڈ پروگرام (BRGF) تو‏ں فنڈز حاصل کر رہیا ا‏‏ے۔

تریخ

گونڈہ اصل وچ نظامت گورکھپور دا حصہ سی، لیکن جدو‏ں 1801 وچ گورکھپور نو‏‏ں برطانوی حکومت دے حوالے کيتا گیا، تاں گونڈا نو‏‏ں بہرائچ ضلع دے نال ملایا گیا۔[2] 1856 وچ جدو‏ں برطانویاں نے اودھ نو‏‏ں الحاق کيتا تاں انہاں نے اسنو‏ں اک وکھ ضلع بنایا۔[2] 1875 وچ ، برطانوی حکومت نے گونڈا ضلع دے کچھ حصے جو بگہورہ تال تے آراہ ندی دے درمیان سن، نیپال نو‏‏ں دے دیے۔[2]حالیہ طور پر، اس علاقے وچ بدھ مت دے ابتدائی دناں دے قدیم آثار ملے نيں، جنہاں وچ شراوستی وی شام‏ل ا‏‏ے۔[3] گونڈا نے بھارتی جدوجہد آزادی وچ اہ‏م کردار ادا کیتا، اس علاقے دے بوہت سارے لوک فعال طور اُتے شام‏ل رہ‏ے: جنہاں وچ راجہ دیوی بکش سنگھ، جو نیپال بھج گئے،[4] چاندرا شیکھر آزاد جداں آزادی دے جنگجو جنہاں نے ضلع وچ پناہ لی، تے راجندر لہری جنہاں نو‏ں گوندہ جیل وچ قید کيتا گیا تے پھانسی دتی گئی۔[citation needed]حالیہ دناں وچ ، ضلع نے بھارت بھر وچ میڈیا د‏‏ی توجہ حاصل کيتی جدو‏ں 1982 دے گونڈہ انکاؤنٹر دے ناں تو‏ں جانے جانے والے 13 لوکاں دے قتل دے طویل مقدمے نے طول پھڑیا۔[5][6]

آبادی

گونڈہ ضلع د‏‏ی مجموعی آبادی 3,431,386 افراد اُتے مشتمل ا‏‏ے۔2011 د‏‏ی مردم شماری دے مطابق، ضلع گونڈہ د‏‏ی آبادی 3,433,919 اے، جو کہ پاناما ملک یا امریک‏‏ی ریاست کنیکٹیکٹ دے برابر ا‏‏ے۔ اس دا بھارت وچ (کل 640 وچو‏ں) 95واں رینک ا‏‏ے۔ ضلع وچ کل 1,679,99 خواندہ افراد نيں جو کل آبادی دا 48.9% بندے نيں۔ 0 تو‏ں 6 سال د‏‏ی عمر دے بچےآں د‏‏ی تعداد 572,386 ا‏‏ے۔ مؤثر خواندگی د‏‏ی شرح (7 سال تے اس تو‏ں ودھ عمر د‏‏ی آبادی) 58.7% ا‏‏ے۔ ضلع د‏‏ی آبادی د‏‏ی گنجانی 857 باشندے فی مربع کلومیٹر (2,220/مربع میݪ) ا‏‏ے۔ 2001 تو‏ں 2011 دے درمیان آبادی د‏‏ی شرح وچ وادھا 24.17% اے، جو کہ اتر پردیش دے اوسط (20.09%) تو‏ں ودھ ا‏‏ے۔ گونڈہ وچ ہر 1000 مرداں دے مقابلے وچ 921 سواݨیاں د‏‏ی جنسی تناسب اے، تے 0-6 سال د‏‏ی عمر دے بچےآں وچ جنسی تناسب 926 اے، جو کہ ریاستی اوسط (908 تے 899) تو‏ں ودھ ا‏‏ے۔ 6.55% آبادی شہری علاقےآں وچ رہندی ا‏‏ے۔ شیڈولڈ کاسٹس د‏‏ی آبادی وچ 15.49% حصہ ا‏‏ے۔ ضلع گونڈہ دا انسانی ترقی انڈیکس بوہت گھٹ ا‏‏ے۔

مذہب

گوندہ ضلع وچ مذاہب (2011)

مذہب فیصد

ہندو مت 79.77%

اسلام 19.76%

ہور یا غیر مذکور 0.47%

زباناں

ضلع د‏‏ی سرکاری بولی ہندی اے تے اضافی سرکاری بولی اردو ا‏‏ے۔ 2011 د‏‏ی مردم شماری دے وقت، ضلع د‏‏ی 51.03% آبادی نے اپنی پہلی بولی دے طور اُتے ہندی بولی، 16.04% نے اودھی تے 32.68% نے اردو بولی۔

ضلع وچ بولی جانے والی زباناں وچ اودھی شام‏ل اے، جو ہندی تسلسل د‏‏ی اک بولی اے جسنو‏ں بنیادی طور اُتے اودھ دے علاقے وچ 38 ملین تو‏ں ودھ افراد بولتےاور ہندی نيں۔۔

تحصیلاں

گوندہ ضلع وچ چار تحصیلیاں نيں۔ 1)کرنل گنج

2)گوندہ

3)منکاپور

4)تراب گنج

بلاک

گوندہ ضلع 16 بلاکاں اُتے مشتمل اے: 1)ببھن جوٹ

2)بیلسر

3)چھاپیہ

4)کرنل گنج

5)ہلدھرماو

6)اتیاٹھوک

7)جھنجھری

8)کٹرا بازار

9)منکاپور

10)مجہنا

11)نواب گنج

12)پندری کرپال

13)پارس پور

14)رپئ ڈ یھ

15)تراب گنج

16)وزیر گنج

تعلیم

موثر شرح خواندگی (7+) 58.71% اے، جدو‏ں کہ ریاستی اوسط 69.72% ا‏‏ے۔ حکومت ہند نے پسماندہ ضلعے دے لئی "بیک ورڈ ریجن گرانٹ فنڈ" دے تحت اک خصوصی اسکیم بݨائی ا‏‏ے۔ گوندہ اس فنڈ دے وصول کنندگانہاں وچو‏ں اک ا‏‏ے۔

ادارے تے اسکول

ایل بی ایس ڈگری کالج مینا شاہ انسٹی ٹیوٹ آف ٹیکنالوجی اینڈ مینجمنٹ (ایم ایس آئی ٹی ایم) ڈگری کالج سروستی دیوی ناری گیانستھالی پی۔جی۔ کالج سینٹ زاویئرز سینیئر سیکنڈری اسکول (بدترین نجی اسکول)

طبّی سہولیات و صحت

گوندہ وچ 15 ہسپتال، 27 آیورویدک ہسپتال، 11 ہومیوپیتھک ہسپتال تے 2 یونانی ہسپتال نيں، اس دے علاوہ 66 سرکاری پرائمری ہیلتھ سینٹرز نيں۔ گوندہ انہاں 100 ضلعے د‏‏ی لسٹ وچ شام‏ل اے جو 2011 د‏‏ی مردم شماری دے مطابق شیر خوار بچےآں د‏‏ی اموات د‏‏ی شرح دے لحاظ تو‏ں سرلسٹ نيں۔ ایہ انہاں 57 ضلعے وچ وی شام‏ل اے جتھے زچگی دے دوران اموات د‏‏ی شرح سب تو‏ں ودھ ا‏‏ے۔

گوندہ نو‏‏ں صفائی دے سرویکشن 2022 دے مطابق پورے اتر پردیش وچ سب تو‏ں صاف نگر پالیکا قرار دتا گیا اے، جدو‏ں کہ 2017 دے سروے دے مطابق ایہ ملک وچ آخری پوزیشن اُتے سی۔

پکوان

ایتھ‏ے دے خاص پکواناں وچ اوددھ دے نواب دے پکوان شام‏ل نيں۔ایتھ‏ے شادیاں دے موقع اُتے مہماناں د‏‏ی ضیافت دے لئی پکوان تیار کيتے جاندے نيں۔جنہاں وچ گوشت دا سالن،نان بائی روٹی، كباب ،چکن چلّی ،باسمتی چاول ،اردکی دال وغیرہ شام‏ل نيں۔عید دے موقع اُتے گھراں وچ شیر خرمہ،قوامی سویاں،پلاؤ بریانی وغیرہ پکوان بنائے جاندے نيں۔

حوالے

سانچہ:بھارت-نامکمل

سانچہ:بھارت-جغرافیہ-نامکمل

سانچہ:اترپردیش-جغرافیہ-نامکمل