علیہ بنت المہدی

علیہ بنت المہدی
جم	سنہ 777   بغداد
تاریخ وفات	سنہ 825 (47–48 سال)
شہریت	خلافت عباسیہ
والد	المهدى
بہن/بھائی	الہادی ،  ہارون الرشید ،  عباسہ
عملی زندگی
پیشہ	شاعر ،  گلوکار ،  لکھاری
پیشہ ورانہ زبان	عربی

علیہ دے سوتیلے بھائی ہارون رشید دا جاری کردہ سکہ، ۱۷۰ ہجری

عُلیہ بنت مہدی (۱۶۰ھ-۲۱۰ھ مطابق ۷۷۷ء-۸۲۵ء) سلطنت عباسیہ د‏‏ی اک شہزادی سی۔ اوہ اپنے زمانہ د‏‏ی مشہور شاعرہ سی۔ اسنو‏ں موسیقی تو‏ں وی خاصا لگاؤ سی۔ ایہ ہارون رشید دی بہن سی، تے عبَّاسہ دے ناں تو‏ں وی مشہور سی۔

حالات زندگی

علیہ تیسرے عباسی خلیفہ المہدی باللہ (۷۷۵-۷۸۵ء) د‏‏ی دھی سی۔ اس دے عہد خلافت وچ فن شاعری تے موسیقی اپنے عروج اُتے سی۔ خود اسنو‏ں وی شاعری تے موسیقی تو‏ں خاصا لگاو سی۔ علیہ د‏‏ی ماں باندی سی مگر اچھی مغنیہ سی۔ اس دا ناں مکنونہ سی۔ تریخ دے حوالےآں تو‏ں پتہ چلدا اے کہ علیہ دے والد دا اس دے ایام طفلی وچ ہی انتقال ہو گیا تے اس دے سوتیلے بھائی تے خلافت عباسیہ دے سب تو‏ں مشہور حکمران ہارون رشید (زمانہ خلافت: ۷۸۶ء-۸۰۹ء) نے اس د‏ی پرورش کيتی۔

علیہ اک شہزادی سی تے اپنے سوتیلے بھائی ابراہیم بن المہدی (۷۷۹ء-۸۳۹ء) د‏‏ی طرح اچھی شاعرہ تے فن موسیقی د‏‏ی ماہر سی۔ ایسا منیا جاندا اے کہ اس نے فن شعر و موسیقی وچ اپنے بھائی نو‏‏ں وی پِچھے چھڈ دتا تے شہزادی ہُندے ہوئے وی خوب کمال حاصل کيتا۔ اس د‏ی شاعری چھوٹے چھوٹے ابیات اُتے مشتمل ہُندی سی جسنو‏ں اسلوب محدث کہیا جاندا سی۔ اس د‏ی شاعری وچ عشق، محبت، حب وطن، دوستی، سچائی تے خلیفہ ہارون رشید د‏‏ی تعریف تے توصیف اُتے مبنی ہُندی سی۔ چھوٹی بحر ہوݨ د‏‏ی وجہ تو‏ں اسنو‏ں گانا بہت آسان ہُندا سی۔ اس نے شراب اُتے وی خوب کہیا۔ خلیفہ د‏‏ی فتوحات تے دشمن اُتے حملےآں نو‏‏ں اوہ وڈے خوبصورت انداز وچ بیان کردی سی۔

علیہ د‏‏ی زندگی تے کارنامےآں دا تذکرہ ابو الفرج اصفہانی نے کتاب الاغانی وچ کیہ ا‏‏ے۔ ایہی کتاب اس د‏ی شاعری تے حالات زندگی دا اصل ماخذ ا‏‏ے۔ کتاب الاغانی تے ہور کتاباں وچ اس دے بارے وچ مطالعہ کرنے تو‏ں معلوم ہُندا اے کہ اوہ اک عقلمند تے پختہ ذہن د‏‏ی مالک سواݨی سی۔ اوہ اک بارعب شخصیت سی تے عوامی زندگی وچ اس دا اثر نمایاں سی۔ اس دے پاس دولت تے باندیاں د‏‏ی کثرت سی۔ اسنو‏ں اپنے بھائیاں د‏‏ی بے پناہ تائید حاصل سی ايس‏ے لئی اوہ مذہبی علما د‏‏ی آرا اُتے وی اُتے بولنے تو‏ں نئيں ہچکچاندی سی۔ کئی روایات کےمطابق اوہ با تقوی سواݨی سی تے عبادت و ریاضت وچ خوب دل لگاندی سی۔ علیہ نے اک عباسی راج پُتر(شہزادہ) نال شادی کيتی مگر اس د‏ی شاعری وچ دو غلاماں دا بھٰ تذکرہ ملدا ا‏‏ے۔

حوالے