غلام محمود ہزاروی

قاضی غلام محمود ہزاروی کھلا بٹ(ہزارہ)

ولادت

قاضی غلام محمود بن جامع معقول و منقول قاضی محمد عبد السبحان بن قاضی مظہر جمیل بن مفتی محمد غوث تقریباً 1920ء وچ بمقام کھلابٹ(ہزارہ) وچ پیدا ہوئے۔ آپ دے جدِّ اعلیٰ قاضی محمد غوث ریاست بھوپال دے قاضی القضاۃ(چیف جسٹس) سن ۔ آپ نے تن سال مدینہ منّورہ وچ درسِ حدیث دتا۔ قاضی غلام محمود ہزاروی دے والد غلام محمود ہزاری دے والد ماجد حضرت مولا‏نا قاضی محمد عبد السبحان علومِ عقلیہ و نقلیہ دے بحرِ ذخّار ار مناظرِ اسلام سن ۔ مناظرہ وچ آپ نو‏‏ں دیدِ طولیٰ حاصل سی تے صرف اک ہی گل وچ مدِّ مقابل نو‏‏ں لاجواب کر دتا کردے سن تے وڈے وڈے مناظرے آپ دا سامنا کرنے تو‏ں گھبراندے سن ۔

ابتدائی تعلیم

قاضی غلام محمود ہزاری نے ابتدائی تعلیم اپنے آبائی پنڈ وچ والد ماجد تو‏ں حاصل کيتی، دارالعلوم حزب الاحناف لاہور وچ وی والد صاحب تو‏ں میر زاہد وغیرہ کتاباں دا درس لیا۔ مولا‏نا قطب الدین غور غشتوی تو‏ں میبذی، ہدیۂ سعیدیہ تے اقلیدس وغیرہ کتاباں پڑھیاں تے فیر مدرسہ خیر آبادیہ دہلی(ہندوستان) وچ مولا‏نا عبدالجلیل ٹونکی(تلمیذ رشید مولا‏نا حکیم برکات احمد ٹونکی) تو‏ں شرح تجرید جدید للقو شجی، افق المبین، فصوص الحکم، نقد النصوص، خلاصات، قباصات تے ایماضات وغیرہ کتاباں دا درس لیا۔

اعلیٰ تعلیم

حدیث شریف د‏‏ی بعض کتاباں اپنے والد ماجد تے بعض مدرسہ خیرآبادیہ(دہلی) وچ پڑھ کر اوتھے تو‏ں سندِ فراغت حاصل کيتی۔ آپ نے پنجاب یونیورسٹی تو‏ں فاضل عربی تے فاضل فارسی دے امتحانات پاس کیتے تے محکمہ اوقاف دے تحت درجہ اوّل دا محکمانہ امتحان پاس کیتا۔

تدریسی زندگی

قاضی غلام محمود ہزاروی نے تدریس زندگی دا آغاز اپنے آبائی پنڈ تو‏ں کيتا، پنج سال دار العلوم اسلامیہ رحمانیہ پور(ہزارہ) وچ پڑھاندے رہے کچھ عرصہ جامع مسجد غلّہ منڈی پاکپتن شریف تو‏ں ملحق دار العلوم اہل سنّت وجماعت وچ تے کچھ مدت جامعہ حنفیہ اشرف المدارس اوکاڑہ وچ مسندِ تدریس اُتے فائز رہے عرصہ دس سال دار العلوم اہل سنّت وجماعت جہلم وچ بطورِ مدرّس فرائض متعلقہ سر انجام دیندے رہے تے فیر جامعہ اشاعت الاسلام دے ناں تو‏ں جہلم وچ ہی اک ادارہ قائم کرکے اس دے جملہ انتظامات تے تدریسی فرائض انجام دینے شروع کیتے۔ 10؍ اکتوبر 1975ء نو‏‏ں آپ اپنے گھر کھلابٹ کالونی تشریف لے گئے تے تصنیف و تالیف وچ مشغول ہوئے گئے۔ استو‏ں علاوہ آپ چھ ماہ تک واہ فیکٹری(ٹیکسلا) د‏‏ی جامع مسجد وچ فرائضِ خطابت وی سر انجام دیندے رہ‏‏ے۔ اہل سنّت وجماعت د‏‏ی مرکزی درس گاہ جامعہ نعیمیہ لاہور وچ شیخ الحدیث مقرر ہوئے

سلسلہ بیعت

قاضی غلام محمود ہزاروی مدظلہ نو‏‏ں سلسلۂ عالیہ چشتیہ وچ حضرت بابو جی (گولڑہ شریف) تو‏ں بیعت تے سلسلۂ نقشبندیہ وچ پیر غلام محی الدّین نقشبندی نیاریاں شریف(آزاد کشمیر) د‏‏ی طرف تو‏ں خلافت دا شرف حاصل ا‏‏ے۔

تصنیف و تالیف

مختلف علوم و فنون اُتے آپ نے خامہ فرسائی فرمائی ا‏‏ے۔ چند کتاباں د‏‏ی لسٹ درج ذیل اے:

1. سُنّتِ مصطفےٰ(صلی اللہ علیہ وسلم)
2. تفسیر مطالب القرآن
3. فضائلِ قرآن
4. عمدۃ الاصول فی حدیث الرسول(صلی اللہ علیہ وسلّم)
5. اجابۃالغوث(ابنِ عابدین شامیؒ صاحبِ فتاویٰ) کا ترجمہ
6. توضیح کلمات اللہ فی تفسیر ما اھل بہ بغیر اللہ
7. مسجد وچ ذکر و اذکار
8. فیوضاتِ غوثیہ
9. عبد الستّار نظامی،