قابل تجدید توانائی
| ||||
|---|---|---|---|---|
| انتظامی تقسیم | ||||
| ذیلی کلاس | طرزیات توانائی | |||
ترمیم  | ||||
قابل تجدید توانائی توں مراد ایسی توانائی اے جو وکھ وکھ قدرتی ذرائع مثلا سورج دی روشنی، ہوا بارش تے لہراں وغیرہ توں حاصل ہُندی اے۔
قابل تجدید توانائی قابل تجدید وسائل توں حاصل ہوݨ والی توانائی اے جو قدرتی طور اُتے انسانی وقت دے پیمانے اُتے دوبارہ بھر جاندی اے۔ قابل تجدید وسائل وچ سورج دی روشنی، ہويا، پانی دی حرکت تے زمین دی اندرونی حرارت شامل نيں۔[2][3] بھانويں بوہتے قابل تجدید توانائی دے ذرائع پائیدار نيں، لیکن کچھ ذرائع پائیدار نئيں نيں۔ مثال دے طور پر، کچھ بائیو ماس ذرائع نوں استحصال دی موجودہ شرحاں اُتے غیر پائیدار سمجھیا جاندا اے۔[4][5] قابل تجدید توانائی اکثر بجلی پیدا کرنے، گرم کرنے تے ٹھنڈا کرنے دے لئی استعمال ہُندی اے۔ قابل تجدید توانائی دے منصوبے عام طور اُتے وڈے پیمانے اُتے ہُندے نيں، لیکن ایہ پینڈو تے دور دراز علاقےآں تے ترقی پزیر ملکاں دے لئی وی موزاں ہُندے نيں، جتھے انسانی ترقی وچ توانائی اکثر اہم ہُندی اے۔[6][7] قابل تجدید توانائی نوں اکثر ہور برقی پیداوار دے نال استعمال کيتا جاندا اے، جس دے کئی فائدے نيں: بجلی حرارت یا اشیاء نوں موثر طریقے توں حرکت دے سکدی اے تے استعمال دے لحاظ توں صاف ستھری اے۔[8][9]
2011 توں 2021 تک، قابل تجدید توانائی عالمی بجلی دی فراہمی دے 20 فیصد توں 28 فیصد تک ودھ گئی۔ حجری توانائی (کوئلہ، پیٹرول، گیس وغیرہ) دا استعمال 68 فیصد توں 62 فیصد تے جوہری توانائی دا استعمال 12 فیصد توں 10 فیصد تک سکڑ گیا۔ پن بجلی دا حصہ 16 فیصد توں کم ہو کے 15 فیصد ہو گیا جدوں کہ سورج تے ہويا توں حاصل ہوݨ والی بجلی 2 فیصد توں ودھ کے 10 فیصد ہو گئی۔ بایوماس تے جیوتھرمل توانائی 2 فیصد توں 3 فیڈد تک ودھ گئی۔ 135 ملکاں وچ 3,146 گیگا واٹ دے منصوبے نصب نيں، جدوں کہ 156 ملکاں وچ قابل تجدید توانائی دے شعبے نوں منظم کرنے دے لئی قوانین موجود نيں۔[10] [11]
2021 وچ ، چین نے قابل تجدید بجلی وچ عالمی اضافے دے تقریباً نصف دا حصہ لیا۔[12] عالمی سطح اُتے قابل تجدید توانائی دی صنعتاں دے نال 10 ملین توں ودھ ملازمتاں وابستہ نيں، شمسی فوٹوولٹکس سب توں وڈا قابل تجدید آجر اے۔[13] قابل تجدید توانائی دے نظام ودھ تیزی توں موثر تے سستے ہُندے جا رہے نيں تے توانائی دی کل کھپت وچ انہاں دا حصہ ودھ رہیا اے، [14] دنیا بھر وچ نويں نصب شدہ بجلی دی صلاحیت دی اک وڈی اکثریت قابل تجدید اے۔[15] بوہتے ملکاں وچ ، فوٹو وولٹک شمسی یا ساحلی ہويا سب توں سستی نويں پیدا کردہ بجلی اے۔[16]
دنیا بھر وچ بہت ساریاں قوماں دے پاس پہلے توں ہی قابل تجدید توانائی موجود اے جو انہاں دی کل توانائی دی فراہمی وچ 20 فیصد توں ودھ دا حصہ ڈالدی اے۔ کچھ اپنی نصف توں ودھ بجلی قابل تجدید ذرائع توں پیدا کردیاں نيں۔[17] کچھ ملکاں اپنی تمام تر بجلی قابل تجدید توانائی دا استعمال کردے ہوئے پیدا کردے نيں۔[18] قومی قابل تجدید توانائی دی منڈیاں دے 2020 تے اس دے بعد وی مضبوطی توں ترقی کرنے دا امکان اے۔[19] IEA دے مطابق، 2050 تک خالص صفر اخراج حاصل کرنے دے لئی، عالمی بجلی دی پیداوار دا 90% قابل تجدید ذرائع توں پیدا کرنے دی لوڑ ہوئے گی۔[20] کچھ مطالعات توں پتہ چلدا اے کہ تمام شعبےآں مثلا بجلی، حرارت، آوا جائی تے صنعت وچ 100 فیصد قابل تجدید توانائی دی عالمی منتقلی قابل عمل تے اقتصادی طور اُتے قابل عمل اے۔[21][22][23]
قابل تجدید توانائی دے وسائل وسیع جغرافیائی علاقےآں وچ موجود نيں، جیواشم ایندھن دے برعکس، جو محدود تعداد وچ ملکاں وچ مرکوز نيں۔ قابل تجدید توانائی تے توانائی دی کارکردگی دی ٹیکنالوجیز دی تعیناتی دے نتیجے وچ اہم توانائی دی راکھی، موسمیاتی تبدیلیاں وچ تخفیف تے اقتصادی فائدے حاصل ہو رہے نيں۔[24] پر قابل تجدید ذرائع نوں سینکڑاں بلین ڈالر دی فوسل فیول سبسڈی دی وجہ توں روکیا جا رہیا اے۔[25] بین الاقوامی رائے عامہ دے سروے وچ قابل تجدید ذرائع جداں شمسی توانائی تے ہوا دتی طاقت دے لئی مضبوط حمایت حاصل اے۔[26][27]
2022 وچ بین الاقوامی توانائی ایجنسی نے ملکاں توں ہور قابل تجدید ذرائع نوں شامل کرنے دے لئی پالیسی، ریگولیٹری، اجازت تے مالیاتی رکاوٹاں نوں حل کرنے دے لئی کہیا، تاکہ 2050 تک خالص صفر کاربن دے اخراج تک پہنچنے دا اک بہتر موقع بن جائے۔[28]