قراقم نہر
قراقم نہر ( روسی : Каракумский канал , کاراکمسکی کانال ؛ ترکمن بولی : Garagum kanaly , گاراگم کانالی ؛ انگریزی : Karakum canal ) ترکمانستان وچّ واقع اک سنچائی دی نہر ہے جو آمو دریا توں پانی لے کے اسنوں قراقم صحرا دے پار لے جاندی ہے ۔ اسدی لمبائی 1 ، 375 کلومیٹر ہے اتے ایہہ دنیا دی سبھتوں لمبی آبپاشی نہراں وچوں اک ہے ۔[۱] کاراکم نہر دا اساری کم سویت یونین دے زمانے وچّ سنّ 1954 وچّ شروع ہویا سی اتے 1988 وچّ ختم ہویا ۔ اسدے بناؤن توں بہت سی بنجر زمیناں اپجاؤ بنّ گئی اتے ترکمیناستان دے راجگڑھ اشک آباد وچّ پانی کیتی سوکھ ہو گئی ۔
نہر توں ہوئی ہانِی
[سودھو]بدقسمتی نال قراقم نہر نوں بناؤن وچّ چنگی تکنیکاں دا استعمال نہیں کیتا گیا ۔ عامَ طور اتے موجودہ ویلے مکھ نہراں سیمینٹ دیاں بنیاں ہندیاں ہن تاںکِہ پانی ہیٹھاں اتے آسپاس دی دھرتی وچّ نہ چو جاوے ۔ اسدے بجائے قراقم نہر سدھے ریگستانی ریت وچّ کھودی ہوئی ہے اتے اسوچّ کوئی سیمینٹ دا استر نہیں لگا ۔ [۱]اس وجہ توں نہر دا لگبھگّ 50 ٪ پانی چو کر برباد ہو جاندا ہے ۔ اس توں نہر دے رسدے وچّ تالاب - جھیلاں بنّ گئیاں ہن جنہاں توں ہیٹھوں لون اتے آ جاندا ہے اتے زمین نوں کھارا کر دندا ہے ، جو ونسپتیاں - فصلاں لئی خراب ہے ۔ اسدے علاوہ آمو دریا توں پانی لین نال آمو وچّ اگے آؤن والا ارل سمندر اس پانی توں ونچھت رہِ جاندا ہے ۔ ارل سمندر سکّ رہا ہے اتے ہن اک بہت ہی بھیانک ماحول داعلاقہ بن گیا ہے ، جس وچّ اس نہر دا بہت ہتھ ہے ۔ [۲]
اہم شہر]]
[سودھو]ایہ وی ویکھو
[سودھو]حوالے
[سودھو]- ↑ ۱.۰ ۱.۱ Facing global environmental change: environmental, human, energy, food, health and water security concepts, Springer, 2009, ISBN 978-3-540-68487-9, ... the Karakum Canal, the world's longest canal ... As the canal is not lined with cement, just dug into the desert sand, water losses through infiltration are enormous ...
- ↑ Turkmenistan: The Bradt Travel Guide, Paul Brummell, Bradt Travel Guides, 2006, ISBN 978-1-84162-144-9, ... The state of maintenance of the Kara Kum Canal is a cause for concern, and water efficiency is poor. heavy off-take from the Amu Darya has been one of the contributory factors in the gradual drying up of the Aral Sea ...