قلعہ گوالیار

من مندر

گوالیار دا قلعہ) گوالیار شہر دا پرمکھ نشان ہے۔ ایہہ قلعہ گوپانچل نامک پربت ’تے ستھتّ ہے۔ قلعے دے پہلے راجا دا نام سورج سین سی، جنہاں دے نام دا ترانا ‘سورج کنڈ’ قلعے ’تے واقع ہے۔ لال بلئے پتھر توں بنا ایہہ قلعہ شہر دی ہر دشا توں وکھائی دندا ہے۔

گوالیار دا قلعہ

قلعہ گوالیئر 1398 ’چ وکاس دے سخر ’تے پہنچیا جدوں تومر راجپوت راجے اس ’تے قابض ہوئے۔ ڈونگر سنگھ تومر نے 1428 وچّ قلعے دے چھ پرویش دروازیاں ساہمنے والیاں پہاڑیاں نوں تراش کے جین دیاں سینکڑے مورتیاں بنوائیاں۔ ایہناں وچوں کئی مورتیاں 25 فٹّ دے لگپگ اچیاں ہن اتے مونہوں بولدیاں پرتیت ہندیاں ہن۔

ایہناں مورتیاں توں علاوہ پراتتوَ عجائب گھر وچّ سامبھیاں پہلی توں نوویں صدی دیاں مورتیاں دیکھنیوگ ہن۔ ایہہ مورتیاں گوالیار دے آس-پاس امرول، کھیراٹ، متولی، پڑاولی، تیرہی اتے سکھایا علاقے دیاں ہن۔ نریسر، بٹیسر آدی دیاں مورتیاں گجر-پتہار کال (8ویں-10ویں صدی) دیاں ہن۔ ایہناں مورتیاں دیاں خدائی سمیں چاندی دے کنّ-کنڈل، تامبے دیاں انگوٹھیاں، چوڑیاں، ہار، پنجیباں اتے سرم سلائیاں ملیاں ہن۔ |:گوالیئر دا قلعہ بلوآ پتھر دی تقریباً 300-400 فٹّ اچی سدھی چٹان ’تے اسریا ہویا ہے۔ کرنل کننگھم نے اس قلعے نوں آکاش ہیٹھلا تھمھ دسّ کے اس دی شلاگھا کیتی سی۔ چتوڑگڑھ توں بعد شاید ہی کوئی ہور قلعہ اس دی برابری کر سکے۔ اس شاہکار قلعے دی لمبائی 8-10 میل اتے چوڑائی 5-6 میل ہے۔ چٹاناں نوں کٹّ کے بنائیاں سرکھیا دیواراں نوں چھوٹے-وڈے ترچھے آریدار موریاں نال سجایا گیا ہے۔ ساریاں دیواراں وچّ لکھاں دی گنتی وچّ مورے ہن۔ جنگاں-یدھاں سمیں ایہہ مورے گولہ-بارود داغن اتے اٹاں-پتھرں ورساؤن دے کم آؤندے سن۔ قلعے اندر گرودوارہ صاحب، تومر مان سنگھ محل، جہانگیر محل، گزری محل، شاہ جہاں محل، مراد دا مقبرہ، دارا شکوہ دے وڈے پتر سلیمان شکوہ دا مقبرہ اتے اورنگزیب دے پتر محمد معظم دوارا بنوائے مغل سیناپتیاں دے مقبرے اتے تان سین دا مقبرہ وشیش دیکھنیوگ عمارتاں ہن جو کئی صدیاں دا اتہاس سامبھی بیٹھیاں ہن۔