قومی تعلیمی پالیسی ۲۰۲۰
بھارت دی قومی سکھیا پالیسی 2020 جاں بھارت دی قومی سکھیا پالیسی 2020 (اینئیپی 2020) مرکزی کیبنٹ ولوں 29 جولائی، 2020 نوں منظور کیتی گئی سکھیا بارے اک نویں پالیسی اے۔[۱] اس نوں قومی سکھیا پالیسی 1986 اتے اس دے سودھے روپ 1992 دے بدل وجوں لیاندا گیا اے۔ ایہہ پالیسی دیس دی مڈھلی اتے اچیری سکھیا دوواں نوں اپنے دائرے وچ لیاؤندی اے۔[۲]
پچھوکڑ
[سودھو]قومی سکھیا پالیسی 2020 نوں قومی سکھیا پالیسی 1986 دی تھاں دتی گئی اے۔[lower-alpha ۱][۳] بھارتی جنتا پارٹی دے 2014 دیاں لوک سبھا چوناں دے چون مقصد پتر وچ نویں سکھیا پالیسی دی اساری شامل سی۔[۴] جنوری 2015 وچ، سابقہ کیبنٹ سیکٹری ٹیئیسار سبرامنیئم دی اگوائی وچ اک کمیٹی نے نویں سکھیا پالیسی لئی صلاح-مشورے دی شروعات کیتی۔ کمیٹی دی رپورٹ دی بنیاد تے، جون 2017 وچ، اینئیپی دا کھرڑا سال 2019 وچ سابقہ بھارتی خلاء کھوج تنظیم (اسرو) دے مکھی کے۔کستوریرنگن دی اگوائی والے اک پینل ولوں پیش کیتا گیا سی۔ نویں سکھیا پالیسی 2019 دا کھرڑا جاری کرن توں بعد کئی عوامی صلاح-مشورے کیتے گئے۔ اس توں بعد وچ انسانی سروت ترقی وزارت ولوں موجودہ پالیسی جاری کیتی گئی۔[۵]بھارت دی مرکزی وزارت نے اس پالیسی نوں لاگوُ کرن دی پروانگی اپنی 28 جولائی 2020 دی بیٹھک وچ دتی جس وچ پالیسی مطابق ترقی یافتہ کیتے جان والے اس ماتحت قایم کیتے جان والے قومی اداریاں تے ہور اٹھائے جان والے قدماں دا الیکھ کیتا گیا۔[۶]
پربندھ
[سودھو]قومی سکھیا پالیسی 2020 نے بھارت دی سکھیا پالیسی وچ کئیاں تبدیلیاں لیاؤن دا راہ پدھرا کیتا اے۔ اس دا مقصد سکھیا اُتے راج دے خرچیاں نوں جنی جلدی ممکن ہو سکے جیڈیپی دے 6% تک ودھاؤنا اے۔[۷]
اس وچ کیتیاں تبدیلیاں اتے مقصد ہن:
بولیاں
[سودھو]ماں بولی جاں مقامی بولیاں 5 ویں کلاس[۸] (ترجیحی جماعت 8 ویں اتے اس توں بعد تک وی) تک دے سارے سکولاں وچ سکھیا دا زریعہ بننگیاں۔ سیکنڈری سکول دے پدھر توں غیرملکی بولیاں تے سنسکرت ہر پدھر تے پیش کیتی جاوے گی۔ پالیسی ایہہ وی کہندی اے کہ طالب علماں اتے کوئی بولی تھوپی نہیں جاوے گی۔[۹]
پالیسی دے جاری ہون توں تھوڑھی دیر بعد، سرکار نے واضع کیتا کہ اینئیپی وچ بولی پالیسی اک مکمل سمت نردیش اے ; اتے اس نوں لاگوُ کرن دا فیصلہ راجاں، ادارےآں اتے سکولاں تے انحصار اے۔[۱۰] قومی پاٹھکرم دے پھریمورک 2021 وچ اک ہور وسترت بولی دی حکمت عملی جاری کیتی جائیگی۔
سکولی سکھیا
[سودھو]- سکولی سکھیا دے "10 + 2" ڈھانچے نوں "5 + 3 + 3 + 4" نال بدلیا جاویگا جس وچ 12 سال سکول اتے تن سال آنگنواڑی جاں پری سکول ہونگے۔
- "5 + 3 + 3 + 4" نوں ایہہ اس طرحاں ونڈیا جاویگا: بنیاد پڑائ (عمر 3 توں 8 سال دی عمر تک)، تیاری دے تن سال (8 توں 11 سال دی عمر تک)، اک مڈل (عمر 11 توں 14 سال) اتے سیکنڈری پڑائ (14 توں 18 سال)۔ بنیادی پڑائ وچ نرسری کلاساں دے تن سالاں نال پہلی اتے دوجی کلاس دے دو سالاں نوں جوڑیا گیا اے۔ تیاری دے تن سالاں وچ تیجی توں پنجویں جماعت، مڈل پڑائ وچ چھیویں توں اٹھویں کلاس اتے سیکنڈری پڑائ تے نوویں توں بارہویں جماعتاں نوں لیا جاویگا۔ ایہہ سودھیا ڈھانچہ "تن توں چھ سالاں دی عالمی پدھر اُتے دماغی طاقتاں دے ترقی لئی اک اہم پڑائ منی جاندی عمر دے بچیاں نوں سکولی پاٹھکرم ماتحت لیاویگا۔[۹]
- ہر اکادمک سال وچ ہون والیاں پریکھیاواں دی بجائے، سکول دے طالب علم صرف تن پریکھیاواں دینگے جو کلاس 3, 5 اتے 8 دے اخیر وچ ہونگیاں۔ ہور سالاں وچ ملانکن نیمت اتے روپک سٹائل وچ بدل جاویگا جو ودھیرے "سمرتھا-ادھارتا ہووےگا، سکھلائی اتے ترقی نوں مُتحرک کریگا اتے اچّ کرم دے دماغی ہنراں جویں کہ تجزیہ، تنقیدی سوچ وچار اتے سنکلپک سپشٹتا" دی جانچ کریگا۔[۹]
- بورڈ دیاں پریکھیاواں 10 ویں اتے 12 ویں جماعتاں لئی رکھیاں جانگیاں مگر “سرب-وکاس” دے مقصد نال دوبارہ ڈزائین کیتا جاویگا۔ اس دے معیار پرکھ [lower-alpha ۲] (کارگزاری ملانکن، جائزہ اتے مکمل ترقی لئی علم دا تجزیہ) ولوں قائم کیتے جانگے۔[۹]
- اس پالیسی دا مقصد طالب علماں دے پاٹھکرم بھار نوں گھٹاؤنا اتے اوہناں نوں ودھیرے "انتر-انشاسنی" اتے "بہو-لسانی" بنن دی آگیا دینا اے۔ کلا اتے سائنس دے وچکار، پاٹھکرم اتے وادھو-پاٹھکرم دیاں سرگرمیاں اتے کتامکھی اتے اکادمک دھارا دے وچکار کوئی سختی نال نکھیڑا نہیں ہووےگا۔ [lower-alpha ۳][۱۲]
اچّ سکھیا
[سودھو]- 2040 تک سارے اچّ سکھیا دے ادارے کئی-طرح وشاعلاقائی ادارے بنائے جان دا ٹیچا اے جنہاں دی گھٹو گھٹ طالب علم آبادی 3000 ہووے۔[۱۳]
- 2030 تک ہریک ضلعے وچ گھٹو گھٹ اک کئی-طرح وشاعلاقائی ادارہ ہووےگا۔[۱۳]
- یونیورسٹی دی تشریح اے اوہ ادارہ جس وچ پڑھائی ، کھوج-کماں، سماج وچ سکھیا پرسار تے زور اے۔ مکھ طور تے دو طرحاں دے ادارے ؛کھوج-کم پردھان جاں پڑھائی پردھان ، کئی طرح موضوع علاقائی یونیورسٹیاں ہونگیاں۔[۱۳]
- اچّ سکھیا اداریاں وچ پڑھائی دے زریعہ وجوں تھاںک/بھارتی بولیاں ول قدم ودھاؤنا نیتیگت ہووےگا ۔[۱۳]
- ایہہ طالب علماں نوں لچکتا دین لئی ملٹیپل ایگزٹ وکلپاں والا 4-سالا انڈرگریجئیٹ پروگرام پیش ہووےگا۔ مطالعہ دے چار سالاں دے پورے ہون نال اک بہو-انشاسنی بیچلیر ڈگری حاصل کیتی جائیگی۔ دو سال بعد آؤن والے طالب علماں نوں ڈپلوما ملیگا اتے اک سال بعد طالب علماں سرٹیفکیٹ دتا جاویگا۔[۹]
- ایمپھل (ماسٹرز آف فلاسفی) کورساں نوں ڈگری دی سکھیا نوں اکسار کرن لئی بند کیتا جانا اے جس طرحاں ایہہ مغربی ماڈلاں وچ اے۔[۱۴]
- نیشنل ٹیسٹنگ ایجنسی (اینٹیئے) نوں ہن جیئیئی مین اتے اینئیئیٹی توں علاوہ دیس بھر دیاں یونیورسٹیاں وچ داخلے لئی داخلہ پریکھیاواں کرواؤن دی وادھو ذمہ واری دتی جاوے گی۔[۱۵]
این۔ای۔پی۔ اس وچ شامل ہن:[۱۶]
- اکادمک بینک کریڈٹ، کریڈٹ دا ڈجیٹل سٹوریج اے جو اگے دی سکھیا لئی کریڈٹ دی ورتوں کرکے سکھیا نوں مڑ چالو کرن وچ مدد کردا اے۔[۱۷]
- کھوج اتے نوینتا نوں بہتر بناؤن لئی نیشنل رسرچ فاؤنڈیشن (اینارئیپھ)،[۱۸][۱۹]
- مینٹرنگ لئی قومی مشن
- خاص تعلیم دے کھیتر
- نیشنل بکّ پروموشن پالیسی
- فاؤنڈیشن ساکھرتا اتے آبادی لئی قومی مشن
- قومی ملانکن مرکز، پارکھ (کارگزاری ملانکن، جائزہ اتے مکمل ترقی لئی علم دا تجزیہ)
- لنگ شمولیت فنڈ
- استاداں لئی قومی پیشہ ور معیار (اینپیئیسٹی)
- سٹیٹ سکول سٹینڈرڈ اتھارٹی (ایس ایس ایس اے)
- نیشنل ایجوکیشنل ٹیکنالوجی فورم (اینئیٹیئیپھ)، سکھلائی نوں بہتر بناؤن لئی ٹیکنالوجی دی ورتوں اُتے وچاراں دے آدان-حاصل دی سہولت لئی اک پلیٹ فارم[۲۰]
- انڈین انسٹیچیوٹ آف ٹرانسلیشن اینڈ انٹرپریٹیشن (آئیائیٹیائی)
- پالی، فارسی اتے پراکرت لئی قومی ادارہ (جاں ادارےآں)
ریگولیٹری اتھارٹی
[سودھو]- ہائر ایجوکیشن کمیشن آف انڈیا اعلیٰ ترین اتھارٹی ہوویگی۔[۱۳]
- قومی اچّ سکھیا ایجوکیشن ریگولیٹری کونسل ، صحتَ سکھیا نوں چھڈّ کے باقی سبھ سکھیا اداریاں تے استاد سکھلائی اداریاں نوں شاست کریگی۔[۱۳]
- اس توں علاوہ 3 ہور ادارےآں نیشنل ایکریڈیشن کونسل (NAC) تعلیمی اداریاں دے درجیوار میاریکرن، ہائر ایجوکیشن گرانٹس کونسل ( HEGC) اداریاں دے مالی پربندھن ، جنرل ایجوکیشن کونسل (GEC) نیشنل اچّ سکھیا کوآلیپفکیشن پھریمورک ( NHEQF) قائم کرن لئی ، ہائر ایجوکیشن کمیشن ماتحت کم کرنگیاں ۔[۱۳]
پرتیکریا
[سودھو]کجھ سکھیا ماہراں نے کیہا اے کہ نویں قومی تعلیمی پالیسی اصل وچ سکھیا دے کیندریکرن دا دستاویز اے جس وچ موجودہ سرکار دی سیاسی، سماجی، تہذیبی اتے پرانے اتہاس دی سوچ تے سمجھداری سموئی ہوئی اے۔[۲۱] جیڈیپی دے چھ فیصد نوں سکھیا اُتے خرچن دا ٹیچا دوبارہ لکھن لئی بہت پرانا اے۔نویں سکھیا پالیسی اجے وی کٹھاری کمیشن دی رپورٹ (1964) وچ درسائے جیڈیپی دے 6 فیصد بجٹ دی وکالت کردی اے اتے سمچے ڈھانچے نوں بدلنا چاہندی اے پر اصلیت ایہہ اے کہ 2014 توں لے کے 2019 تک جدوں مودی سرکار دا پہلا دور سی، اس وچ کل بجٹ دا 2.88 فیصد خرچ کیتا جاندا سی جو جیڈیپی مطابق صرف 0.5 فیصد سی۔ کہن دا مطلب، اسیں حقیقت وچ سکول توں لے کے اچیری سکھیا تک جیڈیپی دا اک فیصد توں وی گھٹ خرچ کر رہے ہوئیے اتے لکھن نوں اسیں ہر واری 6 فیصد دا رٹن منتر کر رہے ہن۔ حقیقت ایہی اے کہ اسیں سپنے تاں نویں سکھیا پالیسی وچ وڈے وڈے درج کر دتے پر خرچن لئی جیب وچ دھیلا نہیں۔[۲۱]
کانگرس لیڈر اتے پارلیمنٹ میمبر ششی تھرور دا کہنا اے کہ اس پالیسی وچ بہت سارے ٹیچے مقرر کیتے گئے ہن جنہاں نوں پورا کرن دا امکان گھٹ اے۔[۲۲] بیبیسی دے مطابق، اس پالیسی وچ آرئیسئیس دی تکنیک اتے سکیم شامل کیتی گئی اے۔[۲۳]
دلی یونیورسٹی دے تنظیم دٹا (ڈوٹا) نے اس دی اترازیوگ مندیاں تنقید کیتی اے اتے کیہا اے کہ بورڈ آف گورنرز نوں یونیورسٹیاں دی خدمختیاری دی نندا کرنا انوچت اے۔[۲۴]
حوالے
[سودھو]- ↑ "Cabinet Approves National Education Policy 2020, paving way for transformational reforms in school and higher education systems in the country". narendramodi.in. جولائی 29, 2020. https://www.narendramodi.in/cabinet-approves-national-education-policy-2020-paving-way-for-transformational-reforms-in-school-and-higher-education-systems-in-the-country.
- ↑ قومی سکھیا پالیسی۔ "قومی سکھیا پالیسی 2020 دا پیڈیئیپھ روپ" (PDF)۔ https://www.education.gov.in/hi۔ سکھیا وزارت، بھارت سرکار۔ اخذ شدہ بتاریخ 23 اپریل 2021 روابط خارجية في
|website=(معاونت) - ↑ ۳.۰ ۳.۱ Chaturvedi, Amit (30 جولائی 2020). "'Transformative': Leaders, academicians welcome National Education Policy". Hindustan Times. https://www.hindustantimes.com/india-news/transformative-leaders-and-academicians-welcome-national-education-policy/story-0mtvLVr8QQPUG3F9ftR11O.html. "While the last policy was announced in 1992, it was essentially a rehash of a 1986 one."
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ ۹.۰ ۹.۱ ۹.۲ ۹.۳ ۹.۴ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ ۱۲.۰ ۱۲.۱ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ ۱۳.۰ ۱۳.۱ ۱۳.۲ ۱۳.۳ ۱۳.۴ ۱۳.۵ ۱۳.۶ "Salient Features of NEP 2020: Higher Education" (PDF)۔ ugc.ac.in۔ اخذ شدہ بتاریخ 18 مارچ 2021
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ "National Education Policy: NTA to conduct common entrance exam for higher education institutes". The Indian Express. 2020-07-29. https://indianexpress.com/article/education/nta-to-offer-common-entrance-exam-for-higher-education-institutes-nta-ac-in-6529437/.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ ۲۱.۰ ۲۱.۱ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ "नई शिक्षा नीति का समर्थन कर शशि थरूर बोले- कई लक्ष्य सच्चाई से परे، बजट पर चिंता" (in hi). आज तक. https://aajtak.intoday.in/education/story/shashi-tharoor-on-new-education-policy-congress-leader-budget-modi-government-tedu-1-1215495.html. Retrieved on 31 जुलाई 2020.
- ↑ सिंह, सरोज (30 जुलाई 2020). "नई शिक्षा नीति 2020: सिर्फ़ आरएसएस का एजेंडा या आम लोगों की बात भी" (in hi). बीबीसी हिन्दी. https://www.bbc.com/hindi/india-53593928. Retrieved on 31 जुलाई 2020.
- ↑ NEP 2020: Student, Teacher Bodies Call The New Education Policy ‘Anti-democratic’
باہری لنک
[سودھو]- Draft New Education Policy 2020 (PDF) (Report)۔ Minister of Human Resources Development.
- "Cabinet Approves National Education Policy 2020, paving way for transformational reforms in school and higher education systems in the country"۔ NarendraModi.in۔ جولائی 29, 2020۔ اخذ شدہ بتاریخ جولائی 29, 2020
سائیٹ غلطی: <ref> ٹیگ اک ٹولی جیدا ناں "lower-alpha" اے ہیگے نیں، پر کوئی <references group="lower-alpha"/> ٹیگ نا لبھیا۔