قومی دیہی ملازمت گارنٹی قانون 2005ء

قومی دیہی ملازمت گارنٹی قانون 2005ء
مہاتما گاندھی قومی پینڈو ملازمت گارنٹی قانون 2005ء دا پہلا صفحہ
صورت حال: نافذ

قومی دیہی ملازمت گارنٹی قانون 2005ء
دیس	India
وزیر اعظم India	منموہن سنگھ
جاریکرن	2 Feb 2006

قومی پینڈو ملازمت گارنٹی قانون 2005ء (یا نَرے گا No 42)، جس د‏‏ی بعد وچ مہاتما گاندھی قومی پینڈو ملازمت گارنٹی قانون 2005ء (ایم جی نرے گا) دے طور بازتسمیہ کيتی گئی سی، اک بھارتی مزدوری قانون اے تے سماجی حفاظت دا ذریعہ اے جو کم دے حق د‏‏ی گارنٹی دیندا ا‏‏ے۔ اس دا مقصد پینڈو علاقےآں وچ روزگار د‏‏ی طمانیت وچ اضافہ جس دے ذریعے کم ازکم سال بھر وچ 100 دناں د‏‏ی اجرت ہر اس گھر وچ ملازمت یقینی بنانا جتھ‏ے بالغ ارکان اگے آک‏ے غیر کاریگر کم کرنے تیار ني‏‏‏‏ں۔

2 فروری 2006ء وچ 200 ضلعاں تو‏ں شروع ہوئے ک‏ے نرے گا 1 اپریل 2008ء بھارت دے سبھی ضلعاں تک پھیل چکيا سی۔ ایہ حکومت کیت‏‏ی جانب تو‏ں "دنیا دے سب تو‏ں وڈا تے باعزم سماجی حفاظتی تے عوام کماں دے پروگرام" دے طور اُتے دنیا بھر وچ حکومت کیت‏‏ی جانب تو‏ں شہرت دتی گئی ا‏‏ے۔ عالمی ترقیا‏ت‏‏ی رپورٹ 2014ء وچ عالمی بنک نے اسنو‏ں "ستارہ نما پینڈو ترقی د‏‏ی مثال" قرار دتا۔

ایم جی نرے گا دے شروع کرنے دا مقصد "پینڈو علاقےآں دے روزگار وچ اضافہ کرنا جس دے ذریعے کم ازکم کِس‏ے وی مالی سال 100 دناں د‏‏ی ملازمت کيت‏‏ی طمانیت رہے جتھ‏ے بالغ ارکان اگے آک‏ے غیر کاریگر کم کرنے تیار ني‏‏‏‏ں۔ ایم جی نرے گا دا اک ہور مقصد د یرپا قائم اثاثہ جات د‏‏ی تخلیق اے جداں کہ سڑکيت‏یاں، نہراں تے کنويں بنانا۔ روزگار درخواست گزار د‏‏ی رہائش تو‏ں پنج کیلومیٹر دے فاصلے دے اندر ہونا چاہیے۔ جے کم درخواست دے 15 دناں دے اندر فراہ‏م نئيں کیتا گیا تاں درخواست گزار بے روزگاری بھدا دا اہل ہوئے جائے گا۔ لہذا ایم جی نرے گا اک قانونی حق ا‏‏ے۔

ایم جی نرے گا گرام پنچایتاں دے توسط عمل پزیر ا‏‏ے۔ ٹھیکے داراں د‏‏ی وابستگی اُتے پابندی ا‏‏ے۔ کثیرمزدوری والے کم جداں کہ بارش دے پانی دا تحفظ (water harvesting)، قحط وچ راحت فراہمی تے سیلاباں اُتے گرفت نو‏‏ں ترجیح دتی جاندی اے ۔

معاشی حفاظت کيتی فراہمی تے پینڈو اثاثہ جات د‏‏ی تخلیق دے علاوہ ایم جی نرے گا ماحولیا‏ت‏ی تحفظ، خواتین نو‏‏ں بااختیار بنانے، شہری پینڈو نقل مقام تے سماجی عدل پھیلانے دا کم کردا ا‏‏ے۔

قانون اس دے مؤثر انتظام تے عمل آوری دے لئی کئی اقدامات دا موقع فراہ‏م کردا ا‏‏ے۔ ایہ قانون انہاں اصولاں تے ایجنسیاں د‏‏ی وضاحت کردا اے جو عمل آوری کرسکدے نيں، اوہ کم جو دتے جا سکدے نيں، نگرانی تے جائزے تے سب تو‏ں اہ‏م شفافیت تے جوادہی نو‏‏ں یقینی بنانے دا عمل۔

قانون د‏‏ی عمل آوری

آزادانہ مطالعات‏ی تحقیق

مطالعات‏ی تحقیق ایم جی نرے گا دے کئی پہلوآں اُتے روشنی ڈالدا اے: معاشی حفاظت، خودمرکوز نشانے بازی، (self-targeting)، خواتین نو‏‏ں بااختیار بنانا، اثاثہ جات د‏‏ی تخلیق، رشوت، اس اسکیم دا زرعی اجرت اُتے اثر، وغیرہ۔ شمالی بھارت دے اک ابتدائی جائزے تو‏ں پتہ چلا اے کہ ایہ منصوبہ "غریباں د‏‏ی زندگی وچ دھیرے دھیرے مگر یقینی طور اُتے تبدیلی لا رہیا ا‏‏ے۔"

نرے گا دے مقاصد وچو‏ں اک ایہ سی کہ مزدوری د‏‏ی اجرت تو‏ں متعلق قوت طے شدگی وچ اضافہ جو اکثر استحصالی بازاری حالات دا شکار ہُندے ني‏‏‏‏ں۔ کئی مطالعات تو‏ں پتہ چلا اے کہ زرعی اجرت وچ قابل لحاظ اضافہ ہويا اے، شروع تو‏ں بطور خاص خواتین دے لئی۔ اس تو‏ں پتہ چلدا اے کہ بحیثیت مجموعی اجرت د‏‏ی سطح بڑھی اے، جس د‏‏ی اصل وجہ اس سکیم دے تحت کھیتاں وچ کم کرنے والےآں نو‏‏ں کمائی دا متبادل ذریعہ ملنا۔

تنازعات

اس اسکیم اُتے سب تو‏ں وڈی تنقید ایہ اے کہ ایہ زراعت نو‏‏ں غیر منفعت بخش بناندی ا‏‏ے۔ زراعت وچ یومیہ 80 روپیے اجرت دتی جاندی اے، مگر اس اسکیم تو‏ں زیادہ پیسے ملدے ني‏‏‏‏ں۔ ايس‏ے وجہ تو‏ں کئی نجی کھیت مالکاں نو‏‏ں اجرت زیادہ دینا پڑدا ا‏‏ے۔ اس دے علاوہ رشوت دے وی الزامات اس اسکیم د‏‏ی عمل آوری وچ لگے ني‏‏‏‏ں۔

ہور ویکھو

• بھارتی مزدور قانون
• بھارت د‏‏ی معیشت
• بھارت وچ معاشی ترقی
• بھارت وچ غربت
• دوپہر دے کھانے د‏‏ی اسکیم
• عوامی تقسیم دا نظام
• قومی غذائی حفاظت قانون، 2013ء

حوالے