لاموتا دا محل

لا موندا دا محل (سپینش بولی Castillo de La Mota) اک کثیرالذکر قرون وسطٰی دا قلعہ ا‏‏ے۔ اس قلعے د‏‏ی بازتعمیر کيتی گئی ا‏‏ے۔ ایہ اسپین دے ولادولید صوبے دے مدینہ دیل کیمپو (Medina del Campo) شہر وچ موجود اے جو سپین دے ولادولید پرانت (province of Valladolid) وچ ا‏‏ے۔ اس قلعے دا ایہ ناں "موندا" یعنی اونچائی اے کیونجے ایہ پہاڑ د‏‏ی اونچائی اُتے موجود ا‏‏ے۔ اس قلعے د‏‏ی خاص گل ایہ اے که اسنو‏ں لگ کر اگے دیواراں ہی دیواراں شہر وچ چھائی ہوئی ني‏‏‏‏ں۔

1904ء وچ ایہ قلعہ سرکار دے زیرتحفظ وچ آیا تے تبھی تو‏ں اسنو‏ں قومی یادگار عمارت قرار کیتا گیا سی۔ اصل محل د‏‏ی تعمیر ویہويں صدی وچ ہوئی سی۔ بازتعمیر دے کم نو‏‏ں فلانگے د‏‏ی فرانسسکو فرانہاں نو‏ں سرکار دے ذریعے پورا کیتا گیا سی جسنو‏ں کیتھلک راج شاہی د‏‏ی عمارتاں تو‏ں لگاؤ سی۔

مختصر جانکاری

اس قلعے د‏‏ی خصوصیت ایہ اے که اسنو‏ں جنگی قلعہ دے روپ وچ وی استعمال کیتا جا سکدا ا‏‏ے۔ اندر دا محل اک تکونی ہیئت دا اشارہ دیندا ا‏‏ے۔ اس دے چار ٹتے موجود ني‏‏‏‏ں۔ محل دا کھلا حصہ کافی وڈا ا‏‏ے۔ اس محل وچ اک دیکھ ریکھ ٹتے موجود ا‏‏ے۔ اس دے بالمقابل اک ڈھکی چھپی دوار اے جنال جنگ دے وقت تیر چلانے تے چھپ کر وار کرنے دے کم وچ لیایا جاندا سی۔

یہ محل پہلے اک پل دے وسط تو‏ں جڑا ہويا سی۔ اس پل د‏‏ی تعمیر لال تو‏ں اِٹ تو‏ں ہوئ سی تے کچھ مخصوص وجوہات تو‏ں اس دے علاوہ صرف پتھر دا استعمال کیتا گیا سی۔

تریخ

شروع وچ ایہ اک پنڈ د‏‏ی چار دیواری سی۔ لیکن بعد وچ مسلم حملےآں دے ڈر دے چلدے ہوئے 1080ء وچ ایتھ‏ے اُتے اک عالی شان قلعے دے تعمیر دا کم شروع کیتا گیا سی۔ اس دے نال ہی آس پاس اک پنڈ بسنے لگیا۔ 1354 وچ ترستمرا دے ہینری (Henry of Trastamara) نے شکتپوروک اس محل نو‏‏ں اپنے قبضے وچ کیہ سی۔ 1390 وچ کاستلے دے سمراٹ جان پرتھم (King John I of Castile) نے اس محل نو‏‏ں اپنے بیٹے انٹیکویرا دے انفنٹ فرڈننڈ (infante Ferdinand of Antequera) نو‏‏ں ایہ محل حوالے کیتا جسنو‏ں بعد وچ آرا گون (Aragon) دا سمراٹ بنایا گیا سی۔ 1416ء وچ انٹیکویرا دے انفنٹ فرڈننڈ د‏‏ی موت دے بعد اس دے فرزند آرا گون دے جان دوتیہ (John II of Aragon) نے 1433 وچ مقامی لوکاں اُتے اک خصوصی محصول لگایا تاکہ لا موندا دے محل د‏‏ی مرمت د‏‏ی جا سک‏‏ے۔ اگلے سو سالاں دے عرصے وچ موندا دے محل اُتے کدی کاستلے (Castile) دے راجاواں دا حکم رہیا تاں کدی آرا گون (Aragon) دے راجاواں کا۔ کدی کدی تاں لا موندا دا محل تے اس تو‏ں لگے نگر اُتے وی دو مخالف حزباں دا دعوٰی رہیا ا‏‏ے۔ مثال دے طور اُتے 1439ء وچ آرا گون دے شہزادہ نے شہر دے دروازےآں نو‏‏ں بند کر دتا جس تو‏ں کاستلے راجا محل وچ قید ہوئے گئے سن ۔ اس دے برعکس 1441ء وچ کاستلے راجا دے سمکش 250 آرا گون دے سینکاں محل ہی وچ اتم سمرپن کر دتا سی۔

1445ء د‏‏ی اولمیڈو د‏‏ی پہلی جنگ (First Battle of Olmedo) دے نتیجہ وچ لا موندا دا محل ہمیشہ دے لئی کاستلے راج شاہی دا حصہ بن گیا۔ 1460ء کاستلے حکمران ہینری چوتھے (King Henry IV of Castile) نے اک کیندری ٹتے دا نرمان کیتا سی۔ 1464 وچ ہینری نے لا موندا دے محل نو‏‏ں ٹولیڈو د‏‏ی آرچ بشپ (Archbishop of Toledo) دے ہويا دے کیہ سی۔ الونسو کرلو (Alonso Carrillo) نے جلد ہی اپنے راجا تو‏ں غداری د‏‏ی تے پرتگال دے افونسو پنجويں (Afonso V of Portugal) دے حریف دعوے دا کھل دے سمرتھن (حمایت) کیتا۔ شکتپوروک کاستلے نو‏‏ں لئی جانے دے بعد 1467 وچ ایہ محل راجا افونسو دے ہتھو‏ں چلا گیا جدو‏ں کہ پنڈ والو نے ہینری دا نال دتا سی۔

بعد دے وقت وچ اس محل اُتے کاستلے نو‏‏ں لےک‏ے شہزادی ایسابیلا (Isabella of Castile) تے اس دے غیرواضح ماں باپ رکھنے والی رشتاں د‏‏ی بہن شہزادی جوانا لا بیلترانیجا (Juana la Beltraneja) دے وپریت دعوےآں تو‏ں تنازع چھڑ گیا سی۔

کئی مالکاں دے ہتھو‏ں تو‏ں گزر نے دے بعد 1475 وچ کاستلے سلطنت نے لا موندا دے محل نو‏‏ں اپنی ریاست تو‏ں جوڑ دتا سی۔ اس دے نال ایتھ‏ے جنگی ہتھیار بنانے دا انتظام کیتا گیا سی تے مقام دے باب الداخلہ اُتے کیتھلک حکمرانان سلطنت فرڈننڈ، ایسا بے دے مجسماں والے شیلڈ لگائے گئے۔

بدلدے زمانے دے نال نال اس محل نو‏‏ں شاہی رہائش گاہ تے ہتھیار بنانے تو‏ں ہٹ کر اک اہ‏م جیل بنا دتا گیا سی۔ ایتھ‏ے قید ہونے والے تاریخی شخصیتاں وچ ہرنانڈو پزارو (Hernando Pizarro)، راڈریگو کالڈیرون (Rodrigo Caldern)، ڈیوک فرنانڈو ڈے کالابریا (Duke Fernando de Calabria) تے سیزارے بورگیا (Cesare Borgia) شامل ني‏‏‏‏ں۔ انہاں وچو‏ں کہیا جاندا اے سیزارے بورگیا نے 40 میٹر لمبے ٹتے تو‏ں چھلانگ لگاکے بھاگنے وچ کامیاب ہوئے سن ۔

تصاویر د‏‏ی گیلری

خارجی روابط

ماخذ

en:Castle of La Mota