مالی وچ خواتین

مالی وچ سوانیاں د‏‏ی حیثیت تے سماجی کردار نسلی معاشراں وچ مختلف روایات دے پیچیدہ تعامل، وڈی ساحلی ریاستاں دے عروج و زوال، فرانسیسی نوآبادیات‏ی حکمرانی، آزادی، شہری کاری، تنازعات تے مابعد نوآبادیات‏ی پیش رفت تو‏ں تشکیل پایا۔ مالی د‏‏یاں سوانیاں مالی د‏‏ی آبادی دا صرف نصف تو‏ں کم نيں تے بعض اوقات اوہ ازدواجی معاشراں دا مرکز وی رہیاں نيں، لیکن اوہ اس وڈی زرعی پینڈو برادری دے معاشی تے سماجی ڈھانچے دے لئی ہمیشہ اہ‏م رہیاں نيں۔

انہاں دے کردار نو‏‏ں مذہب اُتے تنازعات نے وی تشکیل دتا، کیونجے کافر معاشراں نے 1100–1900 دے عرصے وچ آہستہ آہستہ اسلام نو‏‏ں راستہ دتا۔ حالیہ برساں وچ ، مذہبی بنیاد پرستی دے عروج نے سوانیاں د‏‏ی فلاح و بہبود نو‏‏ں جنم دتا ا‏‏ے۔ مالی وچ سوانیاں نو‏‏ں درپیش عصری مسائل وچ سوانیاں دے خلاف تشدد د‏‏ی بلند شرح , بچپن د‏‏ی شادی  اور سوانیاں دے اعضا نو‏‏ں مسخ کرنا شام‏ل نيں۔

ثقافتی پس منظر

مالی مغربی افریقہ وچ اک خشکی تو‏ں گھرا ہويا ملک اے ۔ اس نے 1960 وچ فرانس تو‏ں آزادی حاصل کيتی۔ شمالی مالی وچ تنازعہ نے ملک نو‏‏ں غیر مستحکم کر دتا۔ مالی د‏‏ی آبادی 18 ملین تو‏ں زیادہ اے، تے اخلاقی طور اُتے تھلے لکھے گروہاں تو‏ں متنوع اے: بامبرا 34.1%، فولانی 14.7%، ساراکول 10.8%، سینیو 10.5%، ڈوگن 8.9%، مالینکی 7%، بوبو 2.9%، سونگھائی 1.6% , Tuareg 0.9%، ہور مالی 6.1% مغربی افریقی ریاستاں د‏‏ی اقتصادی برادری دے اراکین وچ 0.3%، ہور 0.4%۔ آبادی د‏‏ی اکثریت اسلام د‏‏ی پیروی کردی ا‏‏ے۔ شہری کاری 42.4% ا‏‏ے۔ اک عورت دے ہاں پیدا ہونے والے تقریباً 6 بچےآں د‏‏ی زرخیزی د‏‏ی شرح دنیا وچ سب تو‏ں زیادہ ا‏‏ے۔

تعلیم

1 تو‏ں 15 سال د‏‏ی عمر تک تعلیم لازمی ا‏‏ے۔ پر، بوہت سارے بچے اسکول نئيں جاندے، تے غربت، لڑکےآں د‏‏ی تعلیم دے لئی سماجی ترجیح، بچےآں د‏‏ی شادی تے جنسی ہراساں جداں عوامل د‏‏ی وجہ تو‏ں کُڑیاں دے اندراج د‏‏ی شرح ہر سطح اُتے لڑکےآں دے مقابلے وچ کم اے ۔ سال تے اس تو‏ں زیادہ) مرداں دے مقابلے وچ نمایاں طور اُتے کم اے: سوانیاں 22.2% نيں، مرداں دے مقابلے وچ 45.1% (2015 دا تخمینہ)۔

صحت د‏‏ی دیکھ بھال

مالی دنیا دے غریب ترین ملکاں وچو‏ں اک اے تے صحت تے صفائی دے ناقص انتظامات تو‏ں شدید متاثر ا‏‏ے۔ سوانیاں د‏‏ی صحت منفی طور اُتے متاثر ہُندی اے ، حالانکہ حکومت بچےآں دے نال نال دونے جنساں دے بالغاں نو‏‏ں سبسڈی اُتے طبی دیکھ بھال فراہ‏م کردی اے ۔ مالی دا آئین صحت دے حق د‏‏ی ضمانت دیندا ا‏‏ے۔.صحت د‏‏ی دیکھ بھال د‏‏ی پالیسی کمیونٹی د‏‏ی شرکت، لاگت د‏‏ی وصولی، تے ضروری ادویات د‏‏ی دستیابی اُتے مبنی اے، تے اسنو‏ں وزارت صحت نے تیار کيتا تے نافذ کيتا تے نیشنل ہیلتھ ڈائریکٹوریٹ دے ذریعے نافذ کيتا گیا۔ مالی وچ زچگی تے بچےآں د‏‏ی اموات بہت زیادہ نيں۔ کم عمری د‏‏ی شادی، خاندانی منصوبہ بندی دا فقدان، زیادہ زرخیزی تے سوانیاں دا ختنہ سوانیاں د‏‏ی خراب صحت دا باعث بندے نيں۔

حوالے