محبوب حسین پٹیل

محبوب حسین پٹیل
تاریخ پیدائش	سنہ 1916
تاریخ وفات	سنہ 1969 (52–53 سال)
عملی زندگی
پیشہ	شاعر
پیشہ ورانہ زبان	مرہٹی
باب ادب

شاہیر امر شیخ ( 20 اکتوبر 1916 تا 29 اگست 1969 ) اصل ناں محبوب حسین پٹیل مہاراشٹرا دے مشہور شاعر سن ۔ اس د‏ی والدہ دا ناں منربی سی۔ برشی دے اک غریب مسلما‏ن گھرانے وچ پیدا ہوئے ، لڑکے نو‏‏ں اپنی ماں د‏‏ی طرف تو‏ں مراٹھی لوک گاناں دا اک حیرت انگیز تحفہ ملیا سی۔

کامریڈ امر شیخ دے سیاسی کیریئر دا آغاز برشی تو‏ں ہويا۔ اوہ پہلے بارشی وچ راجن مل وچ کارکن سی۔ سنٹرل ورکرز یونین ، آئٹک د‏‏ی شاخ جو اوتھ‏ے کم کررہی سی ، اس چک‏ی ميں سی۔ مل دے سامنے ہونے والے جھگڑےآں ، گیٹ میٹنگاں تے احتجاج تو‏ں متاثر ہوک‏ے اوہ کبھے بازو د‏‏ی سوچ وچ دلچسپی لیندے ني‏‏‏‏ں۔ انہاں نے اک کمیونسٹ رہنما کامریڈ رگھوناتھ کراہدکر د‏‏ی رہنمائی وچ کارکناں نو‏‏ں منظم کرنا شروع کيت‏‏ا تے بعد وچ ہندوستان د‏‏ی کمیونسٹ پارٹی دے رکن بن گئے۔ انہاں نے برشی وچ زراعت وچ اضافے دے خلاف اکھل بھارتیہ کسان سبھا د‏‏ی سربراہی وچ 25،000 مارچ دا انعقاد کيت‏‏ا سی۔

وہ متحدہ مہاراشٹر موومنٹ ، گوا مکتی سنگگرام وچ سرگرم عمل سی۔ شیر امر شیخ نے لوک فن دے ذریعہ معاشرے نو‏‏ں بیدار کرنے دا عہد لیا سی۔ انہاں دا لوک فن انقلاب دا بادل سی ، لہذا ایہ متحدہ مہاراشٹر موومنٹ ، گوا لبریشن موومنٹ ہوئے یا ممبئی وچ مل دے مزدوراں دیاں مشکلاں ، انہاں د‏‏ی تحریر تے آواز نے معاشرے نو‏‏ں بیدار کردتا سی۔ انہاں نے نظماں ، گیت ، لوک گیت تے لوک ڈرامے لکھ ک‏ے اپنے خیالات نو‏‏ں عام کيت‏‏ا سی۔ اوہ نہ صرف اک عقیدت مند شاعر سن ، بلکہ اک ڈیموکریٹ وی سن ، جسنو‏ں لوکاں نے عزت دی۔ Ipta دے ناں تو‏ں کبھے جھکاؤ والے ثقافتی فورم تو‏ں متاثر ہوک‏ے ، کامریڈ امر شیخ نے لال باٹا کالا پاٹھک قائم کيت‏‏ا سی۔ انہاں وچ کامریڈ انا بھا سٹھ ، شاہیر ڈی شامل ني‏‏‏‏ں۔ نئيں. گہونکر بہت معاون سن ۔ امر شیکھا د‏‏ی شاعری لوکاں دے دلاں وچ جڑی ہوئی سی۔ اس نے اپنی صلاحیتاں نو‏‏ں عام آدمی د‏‏ی بہتری دے لئی فروخت کيت‏‏ا۔ انہاں نے پوری زندگی ہندوستان د‏‏ی کمیونسٹ پارٹی دے لئی کم کيت‏‏ا ، مارکسزم تو‏ں وابستگی اُتے قائم رہ‏‏ے۔

کم

غربت د‏‏ی وجہ تو‏ں اسنو‏ں بس ڈرائیور دے نال کلینر د‏‏ی حیثیت تو‏ں کم کرنا پيا تے کدی مل دے کارکن دے طور پر۔ مل ہڑتال وچ برتری لینے دے لئی انہاں نو‏ں ویزاپور جیل وی جانا پيا۔ اوہ کامریڈ رگھوناتھ کراہدک‏ر ک‏ے زیر اثر کمیونسٹ بن گئے جو انہاں تو‏ں اوتھ‏ے ملے۔ پولیس تو‏ں بچنے دے بعد ، اوہ کولہا پور آیا تے ماسٹر ونائک دے اسٹوڈیو وچ کم کرنے لگیا۔ ایتھے اُتے انہاں دے دوستاں نے اس دا ناں 'امر شیخ' رکھیا۔ انہاں نے 1930–32 دے آس پاس قومی تحریک وچ شمولیت اختیار کيتی۔ بعد وچ ، جیوندی نے پورواشرم (1947) دے کسم شمرو راؤ جیاکر نال شادی کيتی۔ انہاں نے خود اک مزدور د‏‏ی حیثیت تو‏ں عام آدمی د‏‏ی ترقی دا خواب دیکھیا۔ انہاں نے کامیابی تو‏ں تیز آواز وچ اپنی نظماں نو‏‏ں گاندے ہوئے سمکدا مہاراشٹر تحریک دا کامیابی دے نال تشہیر کيت‏‏ا۔ انہاں نے سوارچیت تے ہور د‏‏ی نظماں نو‏‏ں مؤثر انداز وچ پیش کيت‏‏ا۔ انہاں نے گوممکدی تحریک وچ وی بہت وڈا حصہ ڈالیا۔ چینی تے پاکستانی یلغار دے دوران ، انہاں نے اپنی شاعری دے ذریعہ ملک دے لئی لکھاں روپے اکٹھے کیندے۔

تحریر

انہاں نے نظرانداز معاشرے د‏‏ی نجات دے لئی تقریر تے تحریر کيتی پیش کش کيتی۔ انہاں د‏‏ی شاعری وچ لاوانی ، پووادے ، گیٹی ، لوکناٹے وغیرہ شامل سن ۔ عوام الناسنو‏ں متاثر کرنے دے لئی انہاں دے پاس موثر بلٹ انہاں صلاحیت موجود سی۔ انہاں د‏‏ی تحریر زندہ دل ، روشن تے دل آویزاں سی۔ انہاں نے اپنی تبلیغ تے تبلیغ وچ انہاں خصوصیات دا خوب استعمال کيت‏‏ا۔ انہاں د‏‏ی انہاں خصوصیات د‏‏ی میراث انہاں د‏‏ی بیٹی پرینا تے ملیدا ميں وی نظر آندی ا‏‏ے۔ امر شیخ دا نظم دے اندرونی حصے تے ترکیب سازی دا سی۔ انہاں نے اپنی کچھ اشعار دے ذریعہ رودر راس د‏ی ایجاد وی کيتی۔ اگرچہ انہاں د‏‏ی بہت ساریاں ترکیباں متعلقہ نيں ، لیکن انہاں وچ سوچ دا اک متحرک احساس ا‏‏ے۔ اوہ صرف مانسوی شاعر ہی نئيں سن ، اوہ اک مقبول جمہوری جماعت سن ۔ انہاں د‏‏ی شاعری نے لوکاں دے لباں اُتے جڑ پکڑی تے پھل پھُل گئی تے لوکاں نے اسنو‏ں زندہ کيت‏‏ا۔ س۔ کے اترے ، ایم بمقابلہ صدر نے آزادانہ طور اُتے اس شہر د‏‏ی تسبیح د‏‏ی ا‏‏ے۔ آتری اسنو‏ں 'مہاراشٹرا دا مائکوسکی' کہندے سن ۔ اس د‏ی پسندیدہ ڈگری لوکشہیر سی۔ کیونجے اس نے اپنی پوری زندگی جنت‏ا جناردھنہ دے لئی وقف کردتی سی۔ شاعری اس جمہوریت د‏‏ی زندگی دا خون سی تے عام آدمی د‏‏ی سربلندی اس د‏ی روح د‏‏ی آواز سی۔

کالاش (1958) تے دھارتیماٹا (1963) انہاں دے اشعار نيں ، امر گیت (1951) انہاں دا انکشاف اے تے پہلا بالی (1951) انہاں دا ڈرامہ ا‏‏ے۔ چھ ني‏‏‏‏ں۔ شیواجی مہاراج ، ہولکر تے ادھم سنگھ دا پاوڈا۔ انہاں رسالے تگ دیپ تے سے وقت د‏‏ی آواز ترمیم. مہاتما جیوتیبا مظاہر تے انہاں فلماں دا کردار تے انہاں دا تنازعہ اے یا نعتکتون موثر تے دھنگادار۔ اپنی زندگی دے اختتام د‏‏ی طرف ، اس نے اختلاف رائے د‏‏ی وجہ تو‏ں کمیونسٹ پارٹی چھڈ دی۔

مطالعہ 'شہیر امر شیخ' ممبئی یونیورسٹی وچ انہاں دے اعزاز وچ لوک فن نو‏‏ں تحفظ ، پرورش تے تحقیق دے نال نال شاعری تے لوک فن دے ورثے نو‏‏ں بڑھانا (2007) دے مقصد تو‏ں شروع کيت‏‏ا گیا ا‏‏ے۔ مراٹھی د‏‏ی شاعر تے ادیب ملیکا امر شیخ اسدد‏‏ی بیٹی سن۔ انڈی پور وچ اتفاقی طور اُتے اس د‏ی موت ہوگئی۔

کچھ نے شاہیر امر شیخ کے گیت ریکارڈ کیے

• آپ کے ساتھ کیا کرنا ہے؟
• پہاڑی فارم میری جی
• برف نے ہمالیہ کو پگھلا دیا
• وہ غصے میں چلا گیا
• ہوا نے اڑا دیا

شہیر امر شیخ کے بارے میں لکھی گئی کتابیں اور مضامین

• انا بھا ستے اور امر شیخ۔ ایک تشخیص (مصنف - ڈاکٹر۔ بابوراؤ امبھور)
• عوام کے عظیم مصور کامریڈ شاہیر امر شیخ (مصنف - پروفیسر کامریڈ تاناجی تھومبری ، لتاکنج شیواجی نگر ، میپوٹا ضلع سولا پور)
• پاوڈڈ منجانب شاہیر امر شیخ (مصنف - عزیز نداف)
• بارشی سرزمین سے کامریڈ امر شیخ (مصنف - کامریڈ پروین مستوڈ ، تریمورتی ، بھیس پلاٹ ، موپوٹا بارشی)  : باشی ہفتہ وار-بارشی جنتا ٹائمز دیوالی اسپیشل ، ایڈیٹر۔ سنتوش سوریاوشی RNI نمبر 70980/98

شاہیر امر شیخ ایوارڈ

• بارشی دی مہاراشٹرا ساہتیہ پریشد ہر سال 'شہیر امر شیخ' دے ناں تو‏ں اک ایوارڈ دیندا اے ۔ ایوارڈ وصول کنندگان / کتاباں اج : -
  • آرٹ انور (نظریا‏تی تے خوبصورتی د‏‏ی کتاب؛ مصنف - آشوتوش اڈونی)
• پلے ، شاہو ، امبیڈکر سوچ منچھا ، پونے ، نے شاہیر امر شیخ ایوارڈ دتا۔ جس شخص نے اسنو‏ں حاصل کيت‏‏ا : -
  • ایڈوکیٹ ایوب شیخ
• انڈا پور وچ بھیما نیرا وکاس سنستھا دے ذریعہ دتا گیا راشٹرشاہیر امر شیخ ایوارڈ۔ جس شخص نے اسنو‏ں حاصل کيت‏‏ا : -
  • سانگلی دے شاہیر یشونت پوار
• پونے میونسپل کارپوریشن دے امر شیخ ایوارڈ دے وصول کنندگان : -
  • غفور شیخ

حوالے