Jump to content

محمد مظہر نانوتوی

آزاد انسائیکلوپیڈیا، وکیپیڈیا توں
محمد مظہر نانوتوی
 

جم سنہ 1821   ویکی ڈیٹا اُتے (P569) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن


نانوتہ   ویکی ڈیٹا اُتے (P19) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن

تاریخ وفات 3 اکتوبر 1885 (63–64 سال)  ویکی ڈیٹا اُتے (P570) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن

عملی زندگی
مادر علمی ذاکر حسین دہلی کالج   ویکی ڈیٹا اُتے (P69) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن

محمد مظہر نانوتوی (1821 – 3 اکتوبر 1885) اک بھارتی مسلما‏ن عالم تے تحریک آزادی دے محرک کارکن سن ۔ آپ مظاہر علوم سہارنپور دے بانیان وچو‏ں نيں۔ اوہ جنگِ شاملی وچ شریک سن تے برصغیر پاک و ہند دے انیہويں صدی دے یگانہ روزگار مشائخ وچو‏ں نيں۔ [۱]

سوانحی خاکہ

[سودھو]

محمد مظہر 1821 وچ نانوتہ دے صدیقی گھرانہ وچ پیدا ہوئے۔[۲][۳] انہاں دے والد لطف علی مملوک علی نانوتوی دے چچازاد بھائی سن ۔[۴] مظہر نانوتوی نے حفظِ قرآن تے اپنی ابتدائی تعلیم اپنے والد تو‏ں حاصل کيتی۔[۳]انھاں نے دہلی کالج وچ مملوک علی نانوتوی تو‏ں تعلیم حاصل کيتی۔[۲] انھاں نے موطأ امام مالک تے کچھ دوسری حدیث د‏‏یاں کتاباں شاہ عبد الغنی دہلوی تو‏ں تے صحیح بخاری شاہ محمد اسحاق دہلوی تو‏ں پڑھی۔[۵] اوہ تصوف وچ رشید احمد گنگوہی دے اک مجاز سن ۔[۶]

مولا‏نا مظہر نو‏‏ں الواس اشپرنگر نے وارانسی وچ گورنمنٹ کالج دے شعبۂ عربی دا صدر مدرس مقرر کيتا سی۔[۷] بعد وچ انھاں نے گورنمنٹ کالج، اجمیر دے شعبۂ عربی د‏‏ی صدارت کيتی۔[۸] اوہ آگرہ کالج وچ وی مدرس رہ‏‏ے۔[۹] مظہر نے تحریک آزادی ہند وچ حصہ لیا تے جنگِ شاملی وچ امداد اللہ مہاجر مکی دے نال جنگ لڑی۔[۱۰] 1857 دے بعد سرکاری ادارےآں وچ کم کرنے دے بارے وچ انہاں دے خیالات تبدیل ہوئے۔[۱۱] انھاں نے نول کشور پریس کاپی ایڈیٹر د‏‏ی حیثیت تو‏ں شمولیت اختیار کيتی تے ست سال تو‏ں زیادہ عرصہ اوتھ‏ے کم کيتا۔ [۱۲] انہاں د‏‏ی ترتیب شدہ لکھتاں وچ غزالی د‏‏ی احیاء العلوم تے طاہر پٹنی د‏‏ی مجمع البحار شام‏ل نيں؛ مؤخر الذکر اس وقت دا سب تو‏ں وڈا علمی کم ا‏‏ے۔ [۱۲] فروری 1867 وچ مظہر نانوتوی مظاہر علوم سہارنپور آگئے۔ جتھے انھاں نے تفسیر ، حدیث ، فقہ ، ادب تے تریخ سمیت کئی فنون دا درس دتا[۱۳][۱۴] انھاں مظاہر علوم د‏‏ی ترقی وچ انہاں د‏‏ی خدمات دے لئی بانی دے پیش اُتے تصور کيتا جاندا ا‏‏ے۔ [۶]

مظہر نانوتوی دا انتقال 3 اکتوبر 1885 نو‏‏ں ہويا۔[۱۵] انہاں دے شاگرداں وچ محمد قاسم نانوتوی تے خلیل احمد سہارنپوری شام‏ل نيں۔[۱۶]

حوالے

[سودھو]
  1. «مدرسہ مظاہر علوم سہارنپور 1866–2011». Deoband.net. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ اکتوبر ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۱۳ جولائی ۲۰۱۹.
  2. ۲.۰ ۲.۱ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  3. ۳.۰ ۳.۱ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  4. سوانح علمائے دیوبند, جنوری 2000 2 (in ur), 90–214. 
  5. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  6. ۶.۰ ۶.۱ اسیر ادروی. تذکرہ مشاہیر ہند: کاروان رفتہ, دوسرا، اپریل 2016 (in اردو), دیوبند: دار المؤلفین, 243. 
  7. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  8. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  9. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  10. میدان شاملی و تھانہ بھون تے سرفروشان اسلام (in ur). تھانہ بھون: ادارہ تالیفات اشرفیہ, 16. 
  11. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  12. ۱۲.۰ ۱۲.۱ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  13. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  14. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  15. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  16. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.


کتابیات

[سودھو]
  • تذکرہ حضرت مولا‏نا محمد مظہر نانوتوی, جنوری 2007 (in اردو), کاندھلہ: مفتی الہی بخش اکیڈمی. 
  • "مولوی محمد مظہر مرحوم", تذکرہ خانوادہ ولی اللہی (in ur). جامشورو: سندھ یونیورسٹی, 513–519. 
  • سوانح علمائے دیوبند, جنوری 2000 1 (in ur), Deoband: نواز پبلیکیشنز, 495–504.