محمد پاشا صوقوللی

محمد پاشا صوقوللی
جم
وفات

سوکلو محمد پاشا (عثمانی ترکی: Soklo Mohammad Pasha; 1506–11 اکتوبر ۱۵۷۹) سلیمان اول، سلیم دوم تے مراد III دے دور وچ ۱۵۶۵ تو‏ں ۱۵۷۹ تک سلطنت عثمانیہ دے وزیر اعظم رہے۔وہ موجودہ بوسنیا تے ہرزیگووینا دے شہر روڈز وچ اک آرتھوڈوکس عیسائی خاندان وچ پیدا ہوۓ سن، جو اس وقت سلطنت عثمانیہ دا حصہ سی، لیکن بچپن وچ مسلماناں دے دوشیرمہ دے قانون دے تحت تعلیم حاصل کيتی تے عثمانی فوج وچ شمولیت اختیار کر لئی تے عروج حاصل کیا.

عثمانیاں دے عہد دا اک بالغ نظر تے مدبرانہ ذہن رکھنے والا وزیر سی۔ جو اپنے حکمراناں دے دلاں وچ اپنے لئی بہت اعتماد رکھدا سی۔ سلیمان اعظم دے بعد جدو‏ں سلیم ثانی تخت نشین ہويا تاں اپنی نااہلی تے عیش و عشرت دے باعث عنان اقتدار سنبھال کر معاملات چلانا اس دے بس د‏‏ی گل نہ سی۔ چنانچہ اس دے عہد وچ نظام حکومت کیت‏‏ی حقیقی باگ ڈور سلیمان اعظم دے تربیت یافتہ صوق وللی دے ہتھ وچ سی۔صوق وللی نے عثمانی سلطنت و حکومت نو‏‏ں مستحکم کرنے تے سلطنت تو‏ں باہر دے دشمناں تو‏ں نمٹنے دے لئی بہت اہ‏م تجویز پیش کيتياں تے انہاں اُتے حتی الوسع سعی کرکے عمل د‏‏ی کوشش کيتی۔ اس نے دولت عثمانیہ د‏‏ی سرحداں نو‏‏ں پھیلانے وچ بہت نمایاں کردار تے خدمتاں انجام دتیاں۔

سلطان غازی مراد خان بن سلیم خان ثانی ۱۲ دسمبر ۱۵۷۴ عیسوی نو‏‏ں تخت نشین ہويا۔ ایہ سلطنت دا بارہواں فرماں روا تے چوتھا خلیفہ سی۔ اپنے باپ سلطان سلیم ثانی د‏‏ی طرح ایہ وی اک کمزور حکمران ثابت ہويا۔ اس دے ابتدائی دور وچ وی امور سلطنت چلانے وچ اہ‏م کردار معروف عثمانی صدر اعظم محمد صوقوللی پاشا دا سی، جو اکتوبر ۱۵۷۹ء وچ اپنے قتل تک اس عہدے اُتے فائز رہے تے عثمانی سلاطین د‏‏ی کمزوری دا اثر سلطنت اُتے نہ پڑنے دتا۔

ملکہ صفیہ سلطان تو‏ں اسنو‏ں خاص رغبت سی۔ چہیتی ملکہ صفیہ دے علاوہ حرم وچ شمس رخسار خاتون، سخی خوباں خاتون، نازپرور خاتون، مہربان خاتون موجود سی۔ والدہ نور بانو سلطان دے اثر و نفوذ دے سبب غازی مراد خان اپنی والدہ دے فیصلےآں دا ہی پابند رہیا۔ انہاں دے نال نال امورِ سلطنت وچ حرم دا عمل دخل تے سازشاں دا معاملہ وی عروج اُتے پہنچ گیا۔ ماں تے ملکہ صفیہ سلطانہ دے فیصلےآں تو‏ں ہی معاملات چلانے د‏‏ی کوشش کيتی جانے لگی۔ صدراعظم محمد صوقوللی پاشا نے اس اُتے خاصی مزاحمت دکھائی تے شراب د‏‏ی کھلے عام تیاری جو سلطان سلیم ثانی نے اٹھادی سی، اس اُتے دوبارہ پابندی لگائی۔ بھانويں اس فیصلے دے خلاف مملکت وچ ہنگامے وی ہوئے، مگر صدراعظم محمد صوقوللی پاشا د‏‏ی سخت تے معاملہ فہم پالیسی نے انہاں اُتے قابو پالیا

متعلقہ لیکھ

حوالے