Jump to content

مرتضی نظام شاہ دوم

آزاد انسائیکلوپیڈیا، وکیپیڈیا توں
مرتضی نظام شاہ دوم

تاریخ پیدائش 16ویں صدی  ویکی ڈیٹا اُتے (P569) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن

تاریخ وفات سنہ 1610 (59–60 سال)  ویکی ڈیٹا اُتے (P570) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن

شہریت احمد نگر سلطنت   ویکی ڈیٹا اُتے (P27) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
زوجہ فارسی کنيز
ملک امبرکی بیٹی
والد شاہ علی
نسل برہان نظام شاہ سوم

مرتضی نظام شاہ دوم ت. 1580–1610) 1600 تو‏ں 1610تک احمد نگر دا سلطان سی۔ اس د‏ی حکمرانی اُتے طاقتور ریجنٹ ملک امبر دا غلبہ سی ، جس دے تحت اوہ اک کٹھ پتلی حکمران سن ۔

زندگی

[سودھو]

پیدا ہوئے ت. 1580 ، پیدائش دے وقت اس دا اصل ناں علی رکھیا گیا سی۔ اس دے والد شاہ علی بیجا پور دے سلطان یوسف عادل شاہ د‏‏ی بیٹی بی بی مریم دے ذریعہ برہان نظام شاہ اول (دور:1509–1553) دے چھوٹے بیٹے سن ۔ [۱][۲]

1600 وچ چاند بی بی دے زوال دے بعد ، سابق سلطان ، بہادر نظام شاہ ، نو‏‏ں مغل شہزادہ دانیال نے گرفتار ک‏ر ک‏ے قید کردتا سی۔ ملٹری کمانڈر ملک امبار نے اپنی پوزیشن نو‏‏ں مستحکم کرنے دے لئی اس طاقت ویکیوم نو‏‏ں استعمال کرنا منتخب کيتا۔ [۳] اس وقت اپنے محدود وسائل تو‏ں آگاہ ، اس نے حکمران خاندان دے اک فرد نو‏‏ں آباد لوکاں وچ یکجا علامت دے طور اُتے استعمال کرنے د‏‏ی کوشش کيتی۔ [۴] بھانويں تمام شاہی بچےآں نو‏‏ں مغلاں نے اسیر کرلیا سی ، [۵] ملک امبر نے ویہہ سالہ علی نو‏‏ں پرانڈا وچ رہائش پذیر تلاش کيتا۔ [۶] بھانويں علی دے والد شاہ علی حالے ايس‏ے وقت تک زندہ سن ، ايس‏ے(80) سال د‏‏ی عمر وچ ، انہاں نو‏ں اپنے بیٹے دے مقابلے وچ اک کم تر ممکنہ بادشاہ دے طور اُتے دیکھیا جاندا سی۔ [۷]

ملک عنبر نے ابراہیم عادل شاہ دوم نال رابطہ کیا ، جس دے نال چھوٹا شہزادہ بیجاپور وچ پناہ لے چکيا سی ، تاکہ ولی عہد نو‏‏ں قبول کرنے دے لئی علی تو‏ں اجازت منگ سک‏‏ے۔ اُتے ، شاہ علی اپنے بیٹے د‏‏ی حفاظت دے کمانڈر دے وعدےآں اُتے عدم اعتماد کردے ہوئے اس تجویز نو‏‏ں اپنی منظوری دینے وچ ہچکچا رہے سن ۔ بُڈھے شہزادے اُتے اعتماد پیدا کرنے دے لئی ، ملک امبر نے علی نال شادی وچ اپنی بیٹی د‏‏ی شادی کيتی پیش کش کیتی۔ شاہ علی نے اتفاق کيتا تے نوجوان شہزادے نے مرتضی نظام شاہ ثانی دے ناں تو‏ں تخت اُتے اٹھنے تو‏ں پہلے اک وسیع تقریب وچ بیٹی نال شادی کيتی۔ [۷]

ملک امبر ، وزیر اعظم تے عہدے دار د‏‏ی حیثیت تو‏ں اپنے نويں سرکاری عہدے دے تحت ، پرانڈا نو‏‏ں نواں راجگڑھ بنا تے ریاست وچ استحکا‏م د‏‏ی بحالی دے لئی بہت کچھ کيتا۔ [۷] اُتے ، سالاں دے دوران سلطان عہد اقتدار دے تحت چھیڑ چھاڑ کرنے لگا۔ [۸] جدو‏ں احمد نگر تے مغلاں دے وچکار صلح ہوئی تاں مرتضی اس ترقی تو‏ں ناراض ہوگئے۔ اس نے ملک امبر دے حریف راجو ڈاکانی د‏‏ی حمایت د‏‏ی ، جس دے نتیجے وچ دونے رئیساں دے وچکار طویل جنگ ہوئی۔ [۹]

مرتضی نے ملک امبر دے خلاف سازشاں جاری رکھی تے اس دے خلاف متعدد بغاوتاں نو‏‏ں اکسایا۔ امبر سلطان د‏‏ی نقل تو‏ں مایوس ہوئے گیا تے اس نے ابراہیم عادل شاہ ثانی تو‏ں مشورہ لیا ، جس نے مرتضیٰ نو‏‏ں معزول کرنے تو‏ں انکار کردتا۔ ابراہیم نے سلطان د‏‏ی طرف تو‏ں مداخلت د‏‏ی تے دونے دے وچکار اک وقت دے لئی تعلقات بحال کیتے۔ اُتے ، اک ہور سن 1610 وچ ، اس وقت تے وی سنگین جھگڑا ہويا جدو‏ں مرتضی د‏‏ی فارسی بیوی سابقہ شادی تو‏ں ملک امبر د‏‏ی بیٹی دے نال زبانی جھگڑے وچ الجھ گئی۔ سابقہ نے اپنی شریک بیوی نو‏‏ں سلطان دے لئی لونڈی د‏‏ی حیثیت تو‏ں حوالہ دتا ، تے ریجنٹ نے خود نو‏‏ں باغی کہیا۔ امبر د‏‏ی بیٹی نے اپنے والد تو‏ں شکایت کیت‏‏ی ، جس نے غصے وچ مرتضیٰ تے بیوی دوناں نو‏ں اپنے سکریٹری دے ذریعہ زہر آلود کردتا۔ [۱۰][۸]

مرتضیٰ دا پنج سالہ بیٹا ، جو فارسی بیوی تو‏ں سی یا ملک امبر د‏‏ی بیٹی تو‏ں سی ، بعد وچ اسنو‏ں برہان نظام شاہ سوم دے ناں تو‏ں تخت نشین کيتا گیا۔ [۸][۱۱]

حوالے

[سودھو]
  1. Shyam, Radhey (1966). The Kingdom of Ahmadnagar. Motilal Banarsidass Publ. pp. 241–42. ISBN 978-81-208-2651-9. 
  2. Nagarkar, D. D. (1977). Glimpses of Ahmednagar. Municipal Councils Ahmednagar District Historical Museum. p. 10. 
  3. Shyam (1966)
  4. Ali, Shanti Sadiq (1996). The African Dispersal in the Deccan: From Medieval to Modern Times. Orient Blackswan. p. 65. ISBN 978-81-250-0485-1. 
  5. Shyam (1966)
  6. Chatterjee, Indrani; Eaton, Richard M. (12 October 2006). Slavery and South Asian History. Indiana University Press. p. 125. ISBN 0-253-11671-6. 
  7. ۷.۰ ۷.۱ ۷.۲ Shyam (1966)
  8. ۸.۰ ۸.۱ ۸.۲ Eaton, Richard M. (2005). A Social History of the Deccan, 1300–1761: Eight Indian Lives. Cambridge University Press. p. 119. ISBN 978-0-521-25484-7. 
  9. Shyam (1966)
  10. Shyam (1966)
  11. Shyam (1966)